در این مطلب از جدولیاب، توضیحاتی درباره آمار کشته شدگان کرونا و مبتلایان به ویروس کرونا و همچنین توصیه هایی برای در امان ماندن از این ویروس مهلک خواهیم داشت! با ما همراه باشید. شیب تند ابتلا به کرونا و به تبع آن افزایش مرگ و میر ناشی از آن بعد از فروکش کردن نسبی موج این بیماری بار دیگر نگرانی بابت ابتلا به آن را افزایش داده است؛ نگرانی که این بار شرایط متفاوت تری نسبت گذشته دارد!

آخرین آمار کرونا در ایران / ۳۳۵ فوتی جدید کرونا در کشور

آمار کرونا در جهان

تعداد مبتلایان به ویروس کرونا در جهان، تا صبح شنبه (۳ آبان) از مرز ۴۲ میلیون نفر عبور کرده است و تعداد قربانیان این ویروس نیز به یک میلیون و ۱۵۰ هزار نفر نزدیک شد. در حال حاضر آمریکا با بیش از هشت میلیون و ۷۴۶ هزار مبتلا، از نظر تعداد مبتلایان به این ویروس در رده اول و کشورهای هند، برزیل و روسیه در رده‌های دوم تا چهارم هستند. ایران نیز از نظر تعداد مبتلایان کووید-۱۹ هم‌اکنون در رده سیزدهم قرار دارد. در این اینفوگرافیک، آمار ۱۵ کشور اول جهان از نظر تعداد مبتلایان و تازه‌ترین آمار کلی جهان درمورد ویروس کرونا را مشاهده می‌کنید.

گرافیک: پدرام آقایی

منبع داده‌ها: worldometers

اعمال محدودیت‌های شدید کرونایی در ۴۳ شهرستان

سخنگوی وزارت بهداشت، گفت: بر اساس اعلام کمیته‌های درمان و اجتماعی امنیتی در ۴۳ شهرستان بحرانی کشور که بیشترین میزان ابتلا به کرونا را دارند، از روز دوشنبه به مدت یک هفته محدودیت‌های شدید اعمال می‌شود و در صورت لزوم در هفته بعد نیز این محدودیت‌ها اعمال خواهد شد.

 دکتر سیما سادات لاری درباره دستور رییس جمهوری درباره اعمال محدودیت‌ها در شهرهای بحرانی کرونا افزود: این محدودیت‌ها در گروه مشاغل دو، سه و چهار از روز دوشنبه به مدت یک هفته اعمال می‌شود.

وی افزود: شهرستان‌های آذرشهر، جلفا، چاراویماق، عجب شیر، مراغه و مرند از استان آذربایجان شرقی، شهرستان‌های پیرانشهر، ماکو و مهاباد از استان آذربایجان غربی، شهرستان‌های خوانسار، سمیرم، شاهین شهر و میمه، گلپایگان و نجف آباد از استان اصفهان و شهرستان‌های ایوان و دره شهر از استان ایلام، شهرستان‌های دماوند و ورامین از استان تهران، درگز از استان خراسان رضوی، مسجد سلیمان از استان خوزستان، خرمدره از استان زنجان، شاهرود از استان سمنان، استهبان از استان فارس، بانه و بیجار از استان کردستان، بافت، بردسیر، رفسنجان از استان کرمان، اسلام آباد غرب، پاوه و گیلان غرب از استان کرمانشاه، گچساران از استان کهگیلویه و بویراحمد، الیگودرز، پلدختر، دورود و کوهدشت از استان لرستان، دلیجان از استان مرکزی، تویسرکان، رزن و نهاوند از استان همدان، ابرکوه، خاتم و مهریز از استان یزد مشمول اعمال محدودیت‌ها خواهند بود.

وی بیان کرد: همچنین در جلسه روز پنجشنبه رییس جمهوری با روسای کمیته‌های ستاد ملی مقابله با کرونا مقرر شد که بر اساس پیشنهاد وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و کمیته امنیتی اجتماعی و انتظامی ستاد ملی مقابله با کرونا، از روز دوشنبه ۵ آبان تا پایان آبان ماه، حضور کارکنان دولت و دستگاه‌های اجرایی در تهران تا ۵۰ درصد کاهش پیدا کند.

معاون وزیر بهداشت ادامه داد: بر اساس دستور رییس جمهوری، این اقدام به ترتیبی خواهد بود که با استفاده از روش‌های الکترونیک و دورکاری، ارائه خدمات با مشکلی مواجه نشود.

بنابر اعلام وبدا، سخنگوی وزارت بهداشت اظهار کرد: مقابله با ویروس کرونا نیازمند عزم همگانی، همکاری و همراهی جامعه و همه دستگاه‌های اجرایی است. امیدواریم با اعمال این محدودیت‌ها، رعایت فاصله گذاری، رعایت پروتکل‌های بهداشتی و استفاده از ماسک بتوانیم روند شیوع ویروس کرونا در کشور را متوقف کنیم.

تاثیر داروی رمدسیویر در کاهش مرگ و میر بیماران کرونایی ناچیز است

نتایج یک بررسی نشان می دهد: داروی رمدسیویر در کاهش مرگ و میر مبتلایان به کووید-۱۹ که در بیمارستان تحت درمان قرار دارند بی تاثیر است یا اثرگذاری ناچیزی دارد.

به گزارش ایسنا، سازمان جهانی بهداشت (WHO) اعلام کرد: داروی ضد ویروسی رمدسیویر در میزان مرگ و میر بیماران مبتلا به کووید-۱۹ که در بیمارستان بستری هستند بی تاثیر است یا اثرگذاری ناچیزی دارد و به نظر در بهبود سریعتر این بیماران نیز کمک کننده نیست.

بنابر اعلام سازمان جهانی بهداشت نتایج بدست آمده در مورد داروی رمدسیویر قطعی و ناامید کننده است.

تاکنون رمدسیویر تنها دارویی بوده است که به نظر تاثیر ویژه ای بر کروناویروس جدید داشته است. همچنین سازمان غذا و داروی آمریکا استفاده از این دارو در شرایط اضطراری را مورد تایید قرار داده است.

در این بررسی سازمان جهانی بهداشت به انجام تحقیقاتی روی داروی رمدسیویر و سه داروی دیگر هیدروکسی کلروکین، لوپیناویر/ریتوناویر و اینترفرون پرداختند. هیچ یک از این داروها به افزایش طول عمر بیماران مبتلا به کووید-۱۹ یا بهبود سریعتر آنان و ترخیص از بیمارستان کمک نکرده است.

بنابر اعلام سازمان جهانی بهداشت، این آزمایشات توانست شواهد قطعی در مورد تاثیر این داروها بر مرگ و میر، نیاز به استفاده از دستگاه تنفس مصنوعی و مدت زمان بستری در بیمارستان را ارائه کند.

در گزارش این سازمان آمده است: در هر یک از داروهای مورد مطالعه تاثیر آنها بر کاهش میزان مرگ و میر ناامید کننده بوده است.

داروهای معروف کرونا چقدر اثرگذارند؟

یک داروساز و عضو انجمن علمی داروسازان ایران با اشاره به وضعیت اثربخشی هر یک از داروهای معروف کرونا، گفت: داروهای تخصصی فقط برای کسانی است که در بیمارستان بستری شده‌اند و مردم نباید به صورت خودسرانه این داروها را مصرف کنند.

دکتر مهناز شکروی در گفت‌وگو با ایسنا، با اشاره به داروهای معروفی که برای درمان بیماری کووید-۱۹ مطرح می‌شوند، درباره میزان اثرگذاری آن‌ها، گفت: کرونا ویروس به خانواده وسیعی از ویروس‌ها با انواع متفاوت گفته می شود که نوع کووید-۱۹ از این خانواده برای اولین بار در دسامبر ۲۰۱۹ در شهر ووهان چین شناسایی شد و تا امروز هیچ داروی اختصاصی برای درمان این بیماری تولید و عرضه نشده است.

وی افزود: باید توجه کرد که ۸۰ درصد مبتلایان به کووید-۱۹ فقط با درمان‌های حمایتی در منزل که شامل درمان‌های سنتی و درمان علامتی برای کاهش شکایت بیمار از تب، آبریزش بینی، بدن درد و … است، بهبود یافته و نیازی به مراجعه به مراکز درمانی ندارند، اما ۱۵ درصد مبتلایان وضعیت‌شان وخیم شده و به اکسیژن نیاز پیدا می‌کنند. این افراد گروهی هستند که با درگیری التهابی در ریه به مراکز درمانی مراجعه می‌کنند. همچنین متاسفانه ۵ درصد از مبتلایان به بیماری کووید-۱۹ نیز به ونتیلاتور نیاز پیدا می‌کنند و بیشتر شامل سالمندان، افراد مبتلا به نقص سیستم ایمنی و… هستند.

شکروی ادامه داد: در نهایت طبق توصیه سازمان بهداشت جهانی ۸۰ درصدی که وضعیت‌ بیماری‌شان شدید نیست، تا حد امکان از مراجعه به مراکز درمانی خودداری کنند و طی دو هفته قرنطینه در منزل استراحت کنند، اما اگر به تنگی نفس و درد قفسه سینه دچار شدند، باید به بیمارستان مراجعه کنند.

در زمان قرنطینه خانگی نیازی به دارو درمانی نیست

وی با تاکید بر اینکه دارو درمانی را برای مبتلایانی انجام می‌دهیم که کارشان به بیمارستان برسد، گفت: در منزل و در قرنطینه خانگی نیازی به داروهای تخصصی نداریم و به هیچ وجه استفاده خودسرانه از داروهای تخصصی توصیه نمی‌شود، اما متاسفانه در ماه های گذشته به وفور با افرادی مواجه شده ایم که در فضای مجازی به دنبال دارو می‌گردند تا در منزل برای عزیزان‌شان استفاده کنند.

این داروساز ادامه داد: برای درمان‌ مبتلایان بستری در بیمارستان از دو دسته دارویی استفاده می‌شود که بر اساس پروتکل‌های کمیته علمی ستاد کرونای وزارت بهداشت تایید شده است که یک گروه داروهای ضدویروس و گروه دیگر هم داروهای موثر بر سیستم ایمنی هستند.

رمدسیویر؛ فقط در بیمارستان و به شرط تجویز پزشک

شکروی با اشاره به وضعیت اثربخشی داروهای ضدویروسی که برای درمان کرونا معروف شده‌اند، گفت: متاسفانه در برخی موارد می‌بینیم که مردم به دنبال تامین این داروها از بازارهای غیر رسمی و غیرقانونی و حتی با قیمت‌های بسیار بالا هستند. یکی از این داروها، داروی تزریقی ضد ویروس رمدسیویر (remdisivir vial) است. استفاده از این دارو که البته در کودکان و زنان باردار مبتلا به کووید-۱۹ نتایج خوبی داده است، طبق آخرین مصوبه دارویی مهر ماه ۹۹ در پروتکل‌های وزارت بهداشت فقط با تجویز پزشک و در بیمارستان مجاز است.

وی گفت: طی ماه های گذشته دیده شده که این دارو متاسفانه در بازار غیر رسمی با قیمت‌های عجیب و غریب ۸۰ میلیونی و ۱۰۰ میلیونی عرضه شده، در حالیکه نوع ایرانی آن تولید شده و اثربخشی خوبی دارد که با قیمت یک میلیون و ۲۰۰ هزار تومان در بیمارستان و با تجویز پزشک در اختیار بیماران قرار می‌گیرد.

وی با تاکید بر اینکه داروهای تخصصی فقط برای کسانی است که در بیمارستان بستری شده‌اند و مردم نباید به صورت خودسرانه این داروها را مصرف کنند، افزود: داروی خوراکی فاویپیراویر (favipiravir tablet) نیز یکی از داروهایی است که به اسم درمان کرونا معروف شد و ابتدا در روسیه و آمریکا استفاده شد، اما طی آخرین پروتکل وزارت بهداشت در مهر ۹۹، این دارو از رژیم دارویی بیماران مبتلا به کرونا در بیمارستان‌ها به دلیل اثربخشی پایین خارج شد.

چه زمانی از کورتون ها برای بیماران کرونایی استفاده می شود؟

شکروی تاکید کرد: در آخرین مصوبه وزارت بهداشت دو دارو که مصرف آن ها در درمان کرونا اثربخشی قابل توجهی داشتند، اعلام شد که یکی از آن‌ها کورتون‌ها هستند. در مرحله خاصی از ابتلا، برای کاهش التهاب ریوی بیمار از کورتون‌ها استفاده می‌شود که شکایت بیمار از تنگی نفس را کاهش می‌دهد. دومین نوع داروهایی که مطرح شدند اینترفرون‌ها هستند که سیستم ایمنی بدن را تقویت می‌کنند و به سیستم ایمنی ضعیفی که نمی‌تواند به تنهایی ویروس را مهار کند، کمک می‌کنند.

شکروی تاکید کرد: البته سیستم ایمنی بدن یک فرد سالم می‌تواند ویروس بیماری کووید-۱۹ را مهار کند و به همین دلیل ۸۰ درصد افراد اصلا نیازی به درمان دارویی ندارند. باید توجه کرد که اضطراب درباره کرونا بسیار خطرناک‌تر از خود ویروس است. ۲۰ درصدی هم که درمان دارویی نیاز دارند، معمولا شامل سالمندان، زنان باردار و کودکان زیر دو سال هستند. در نوجوانان و کودکان بالای دو سال علائم بیماری خفیف بوده و موارد زیادی توانسته اند این بیماری را مهار کنند.

داروهای عجیب، اما موثر در درمان کرونا

عضو انجمن علمی داروسازان ایران گفت: یکی از داروهای موثر در درمان کرونا، داروی گوارشی فاموتیدین است که جزو آنتی‌اسیدها است و داروی معده محسوب می‌شود، اما جالب است که در بیماران سرپایی علائم بیماری کررونا را کاهش داده و تاییدیه وزارت بهداشت هم روی آن وجود دارد.

داروهایی که در درمان کرونا هیچ اثری ندارند

شکروی در ادامه صحبت‌هایش، گفت: برخی داروها هم هستند که بی تاثیرند، اما بین مردم شایعه شده که این داروها در درمان کرونا موثرند. یکی از این داروهای بی تاثیر، آنتی بیوتیک‌ها هستند که هیچ ضرورتی ندارند و کمکی به مقابله با ویروس نمی‌کنند. داروی دیگر هم هیدروکسی کلروکین است که طبق اعلام سازمان بهداشت جهانی هیچ تاثیری ندارد و در نهایت داروهای کلترا و اکتمرا که ترکیبی از چند دارو هستند و هیچ تاثیری در درمان کرونا ندارند.

ویتامین های ضدکرونا

وی با بیان اینکه برخی ویتامین‌ها ضد کرونا هستند و تاییدیه وزارت بهداشت را هم دارند، گفت: یکسری ویتامین‌ها و مواد معدنی می‌توانند سیستم ایمنی را مقاوم کنند تا بیماری کووید-۱۹ را مهار کند. این ویتامین‌ها شامل ویتامین A، E و D و املاح سلنیوم و روی نقش بسزایی در کاهش ریسک ابتلا به کرونا دارند.

شکروی تاکید کرد: در نهایت کل داروهای موجود، فقط درمان علامتی محسوب می‌شوند و تا امروز دارویی که بتواند به صورت اختصاصی ویروس کووید-۱۹ را از بین ببرد، نداریم.

از تولید واکسن کرونا در جهان چه خبر؟

وی در بخش دیگری از صحبت‌هایش به روند تولید واکسن کرونا اشاره و اظهار کرد: با وجود اینکه در حال حاضر که این واکسن‌ در برخی کشورها تولید شده و کشورهایی مانند چین، آمریکا و روسیه مدعی تولید آن هستند، اما هنوز تاییدیه‌ای از سوی سازمان بهداشت جهانی برای استفاده همگانی از این واکسن های کرونا منتشر نشده است. باید توجه کرد که مشکلات زیادی بر سر راه تولید یک واکسن جدید وجود دارد؛ چراکه قرار است واکسن به یک فرد سالم تزریق شود و باید تمام ریسک‌های آن بررسی شود.

شکروی ادامه داد: از طرفی میزان مصونیت و ایمنی حاصل از واکسن کووید-۱۹ و حتی میزان مصونیت در افراد مبتلا به خود ویروس کرونا هنوز مشخص نیست. ما موارد زیادی از ابتلای مجدد داشته‌ایم و حالا حالاها تولید واکسن کار دارد. هر چند که کشورهایی مانند چین، آمریکا و روسیه بنا به دلایل مختلف در این باره ادعاهایی را مطرح کرده‌اند.

وی گفت: در کشور ما هم تحقیقات درباره تولید واکسن از روزهای اول شیوع کرونا آغاز شد و طبق اعلام وزیر بهداشت، تست حیوانی واکسن کرونای ایرانی با موفقیت انجام شده است. به هر حال قطعا پروسه تحقیقات انسانی قطعا طولانی‌تر خواهد بود. زیرا باید تست‌های بالینی زیادی حداقل بر روی ۲۰ تا ۴۰ هزار نفر انجام شود و عوارض آن سنجیده و دوز واکسن مشخص شود.

این داروساز گفت: با توجه به اینکه هم واکسن مصونیت طولانی مدت نخواهد داد و هم درمان‌های دارویی برای بیماران بستری درمان اختصاصی محسوب نمی‌شوند، بهترین راه همان پیشگیری است. باید توجه کرد که تنها راه انتقال بیماری تماس فرد با ترشحات حلق و بینی شخص آلوده است. حال اگر این ترشحات بر روی سطحی باشد و فردی بعد از سه روز هم دست به آن سطح آلوده بزند و بعد دستش را به چشم، دهان یا بینی بزند، ریسک بالای ابتلا خواهد داشت. بنابراین علاوه بر استفاده از ماسک، شست‌وشوی دست و حفظ فاصله اجتماعی نیز بسیار مهم است. اگر فردی در نزدیکی شما عطسه یا سرفه کند و بیش از یک متر با او فاصله داشته باشید، قطرک‌های تنفسی فرد به شما نمی‌رسد.

وی در ادامه با اشاره به وضعیت توزیع واکسن آنفلوآنزا و با بیان اینکه متاسفانه برخی سودجویان به خود اجازه دادند که با پیش فروش واکسن آنفلوآنزای فصلی در فضای اینترنتی کلاهبرداری کنند، گفت: این درحالیست که هنوز هیچ واکسن آنفلوآنزای فصلی در داروخانه‌ها توزیع نشده است. در عین حال واکسن آنفلوآنزای فصلی فقط برای افراد پرخطر مانند سالمندان، کودکان زیر دو سال و افراد مبتلا به بیماری‌های زمینه‌ای ضروری است. بنابراین مردم اگر بیشتر پیشگیری کنند و پروتکل‌های بهداشتی را رعایت کنند، نیازی به تزریق واکسن آنفلوآنزای فصلی هم ندارند.

ویروس کرونا چطور متوقف می ‌شود؟

فعلا واکسنی برای این ویروس وجود ندارد. بنابراین تنها راه جلوگیری از سرایت آن، تشخیص زودهنگام و درمان بیمار در قرنطینه است! باید به دنبال افرادی گشت که با بیماران این ویروس در تماس بوده ‌اند و آنها را زیر نظر گرفت. در قدم بعدی باید محدودیت ‌های مسافرتی ایجاد کرد و از گردهمایی‌ های عمومی جلوگیری کرد،‌ اقدامی که در بعضی کشورها مانند ایتالیا که شیوع ویروس در آن گسترده شده بود،‌ به اجرا گذاشته شده است.

در انتها لازم به بیان است تا دو سال آینده تجمعاتی مانند عروسی و عزا عامل انتقال ویروس هستند و علت عمده ابتلا افراد به کرونا در هفته ‌های اخیر، حضور در تجمعات است! البته که در شرایط فعلی ۸۵ درصد افراد بدون آنکه خود متوجه شده باشند، به بیماری کرونا مبتلا و نسبت به این بیماری ایمن شده‌ اند؛ تنها تعداد کمی از مردم مبتلا به نوع شدید بیماری کرونا می‌ شوند.

اوضاع ابتلا به ویروس کرونا در روزهای سرد سال وخامت بیشتری پیدا می ‌کند و تا کشف واکسن باید همزیستی با این ویروس ،  ضمن رعایت پروتکل ‌های بهداشتی تداوم داشته باشد.

کرونا ویروس چیست؟

کروناویروس‌ها (نام علمی: Coronaviruses) خانواده بزرگی از ویروس‌ها و زیر مجموعهٔ کروناویریده هستند که از ویروس سرماخوردگی معمولی تا عامل بیماری‌های شدیدتری همچون سارس، مرس و کووید ۱۹ را شامل می‌شود. کروناویروس‌ها در دههٔ ۱۹۶۰ کشف شدند و مطالعه بر روی آن‌ها به‌طور مداوم تا اواسط دهه ۱۹۸۰ ادامه داشت. این ویروس به‌طور طبیعی در پستانداران و پرندگان شیوع پیدا می‌کند، با این حال تاکنون هفت کروناویروس منتقل شده به انسان، کشف شده‌است. آخرین نوع آن‌ها، کروناویروس سندرم حاد تنفسی ۲ (SARS-CoV-2)، در دسامبر ۲۰۱۹ در شهر ووهان چین با همه‌گیری در انسان شیوع پیدا کرد. کرونا ویروس پس از مدت کوتاهی تمام جهان را درگیر کرد.

کرونا چیست؟

ویروس‌های کرونا خانواده بزرگی از‌ ویروس‌ها هستند که می‌توانند حیوانات و انسان‌ها را بیمار کنند. تعداد زیادی از ویروس‌های کرونا که تاکنون شناخته‌شده‌اند،  موجب ابتلا به طیفی از عفونت‎های دستگاه تنفسی در انسانها می‌شوند. که از سرماخوردگی تا ابتلا به بیماری‌های شدیدتری مثل سندروم تنفسی خاورمیانه (مرس-MERS) و سندروم تنفسی حاد (سارس-SARS) متغیر هستند.  ویروس کرونایی که به تازگی کشف شده است عامل ابتلا به بیماری کووید-۱۹ است.

کووید-۱۹ چیست؟

ویروس کرونایی که به تازگی کشف شده است موجب بیماری عفونی کووید-۱۹ میشود. این ویروس نوظهور و بیماری ناشی از آن، تا قبل از شروع طغیان اخیر در دسامبر سال ۲۰۱۹ در شهر ووهان،کشور چین، ناشناخته بود.

علائم کووید-۱۹ چیست؟

تب، خستگی و سرفه‌های خشک رایج‌ترین علائم ابتلا به بیماری کووید-۱۹ هستند. بعضی از بیماران ممکن است علائم دیگری مثل درد و کوفتگی، گرفتگی بینی، آبریزش بینی، گلودرد یا اسهال داشته باشند.

این علائم معمولا خفیف هستند و شروع آن‌ها تدریجی است. برخی از افراد مبتلا ممکن است هیچ یک از علائم بیماری را تجربه نکرده و احساس ناخوشی نکنند.

بیشتر مبتلایان (حدود ۸۰ درصد) بدون نیاز به درمان خاصی بهبود پیدا می‌کنند.

تقریباً از هر ۶ نفر مبتلا به کووید-۱۹، یک نفر به شدت بیمار شده و دچار تنگی نفس می‌شود.

در سالمندان و افرادی که بیماری‌های زمینه‌ای مثل فشار خون بالا، بیماریهای قلبی یا دیابت دارند، احتمال وخامت بیماری بیشتر است.

کسانی که علائم تب، سرفه و تنگی نفس دارند باید به پزشک مراجعه کنند.

کووید-۱۹ چگونه منتقل می‌شود؟

سایر افراد ممکن است بیماری را از فردی که به کووید-۱۹ مبتلا است بگیرند.

انتقال کووید-۱۹ از افراد بیمار (حامل ویروس) به افراد سالم امکان‌پذیر است.

این بیماری می‌تواند از طریق قطرک‌هایی که با سرفه یا بازدم از دهان و بینی فرد مبتلا به کووید-۱۹ به اطراف پخش می‌شود، به دیگران نیز سرایت کند.

این قطرک‌ها بر وسایل و سطوح اطراف فرد بیمار پخش‌ می‌شود.

سپس سایر افراد با دست زدن به این وسایل یا سطوح آلوده و لمس چشم ها، دهان و بینی، به کووید-۱۹ مبتلا می‌شوند.

همچنین امکان ابتلا از طریق تنفس قطرک‌های ناشی از سرفه یا بازدم فرد مبتلا به کووید-۱۹ نیز وجود دارد.

به همین دلیل، مهم است که از فرد مبتلا به کووید-۱۹ ‌‌ حداقل ۱ متر (یا ۳ فوت) فاصله بگیرید.

سازمان جهانی بهداشت   پیوسته در حال ارزیابی تحقیقات جاری درباره راه‌های انتقال بیماری کووید-۱۹ است و به اعلام جدیدترین یافته‌ها ادامه خواهد داد.

آیا ویروسی که عامل ابتلا به کووید-۱۹ است از طریق هوا منتقل می شود؟

تا امروز مطالعات نشان‌داده‌اند که روش اصلی انتقال ویروس عامل کووید-۱۹، از طریق تماس با قطرک‌های تنفسی است و نه از طریق هوا.

پاسخ به پرسش قبلی «کووید-۱۹ چگونه منتقل می‌شود؟» را مطالعه کنید.

آیا کووید-۱۹ از فرد فاقد علائم بیماری، به دیگران منتقل می شود؟

راه اصلی اانتشار این بیماری، از طریق قطرک‌های تنفسی است که با سرفه‌های فرد مبتلا در محیط پخش می‌شود.

احتمال ابتلا به کووید-۱۹ از طریق تماس با فردی که هیچ علائمی ندارد، بسیار کم است.

البته، بسیاری از مبتلایان به کووید-۱۹، به ویژه در مراحل ابتدایی بیماری، علائم خفیف دارند.

بنابراین است ممکن است شما بیماری را از فردی بگیرید که به عنوان مثال فقط سرفه‌های خفیفی دارد و احساس بیماری نمی‌کند.

سازمان جهانی بهداشت   پیوسته در حال ارزیابی تحقیقات جاری درباره دوره انتقال بیماری کووید-۱۹ است و به اعلام جدیدترین یافته‌ها ادامه خواهد داد.

آیا ممکن است از طریق مدفوع فرد بیمار، به کووید-۱۹ مبتلا بشویم؟

به نظر می‌رسد که احتمال انتقال کووید-۱۹ از طریق مدفوع افراد مبتلا، کم است.

اگرچه تحقیقات اولیه نشان می‌دهدکه در برخی موارد ویروس ممکن است در مدفوع وجود داشته باشد ولی با این‌حال انتشار ویروس از طریق مدفوع ویژگی اصلی شیوع این بیماری نیست.

سازمان جهانی بهداشت   پیوسته در حال ارزیابی تحقیقات جاری درباره راه‌های انتقال بیماری کووید-۱۹ است و به اعلام جدیدترین یافته‌ها ادامه خواهد داد.

به هرحال، وجود خطر انتقال از طریق مدفوع، دلیل مضاعفی است تا دست‌ها را مرتباً بعد از استفاده از توالت و قبل از غذا خوردن بشوییم.

برای حفاظت خودم و جلوگیری از انتشار بیماری، چه کار کنم؟

مراقب‌های همگانی

جدیدترین اطلاعات درباره طغیان بیماری کووید-۱۹ را از طریق وب‌سایت سازمان جهانی بهداشت  و مسئولین بهداشت عمومی کشور یا محل زندگیتان، پیگیری کنید.

در بسیاری از کشورها موارد ابتلا به ویروس جدید کرونا مشاهده شده‌ و در چندین کشور نیز طغیان این بیماری گزارش شده‌‌است.

در چین و چند کشور دیگر، مسئولان موفق شده‌اند روند طغیان این بیماری را کاهش داده یا متوقف کنند.

با این‌حال همچنان شرایط غیرقابل پیش‌بینی است؛ بنابراین پیوسته آخرین اخبار درباره طغیان این بیماری را دنبال کنید.

مراقبت‌های ساده‌ای وجود دارند که با انجام آن‌ها می‌توانید احتمال ابتلای خود به کووید-۱۹را کاهش داده و مانع از انتشار آن شوید:

•  دست‌هایتان را بطور مرتب و کامل با آب و صابون بشویید یا با محلول‌های ضدعفونی‌کننده حاوی الکل تمیز کنید.

• چرا باید بطور مرتب دست‌ها را بشوییم؟ زیرا ویروس‌هایی که ممکن است روی دستهایتان باشند با شستشوی (صحیح) دستها با آب و صابون و یا استفاده از محلول‌های ضدعفونی کننده حاوی الکل، از بین میروند.

• از فردی که سرفه یا عطسه می‌کند، حداقل ۱ متر (۳ فوت) فاصله بگیرید.
• چرا باید از فرد بیمار فاصله بگیریم؟ زیرا افراد با عطسه یا سرفه‌ حجم زیادی از قطرک‌ها ی ریز را از دهان و بینی شان به اطراف پخش می کنند. این قطرک‌ها ممکن است حامل ویروس باشند.
• اگر در نزدیکی یک فرد مبتلا به کووید-۱۹ باشید و  آن فرد سرفه کند، شما از طریق تنفس این قطرک‌های حامل ویروس ممکن است به این بیماری مبتلا شوید.
• به چشم‌ها، دهان و بینی ‌‌‌تان دست نزنید.
• چرا نباید دست بزنیم؟ چون دست‌های ما با سطوح زیادی در تماس هستند و ممکن است آلوده به ویروس باشند.
• با لمس چشم‌ها، دهان و بینی با دست‌های آلوده، ویروس به آنها منتقل شده، از طریق این نواحی به بدن شما وارد میشود و می‌تواند شما را بیمار کند.
• مطمئن شوید که هم شما و هم اطرافیانتان بهداشت تنفسی را رعایت می‌کنید.
• بهداشت تنفسی به معنای پوشاندن دهان و بینی با آرنج خم شده یا دستمال کاغذی در هنگام عطسه و سرفه است. بلافاصله بعد از سرفه و عطسه، دستمال کاغذی خود را دور بیاندازید.
• چرا بهداشت تنفسی را رعایت کنیم؟ چون قطرک‌های تنفسی عامل انتقال ویروس هستند. با رعایت بهداشت تنفسی می‌توانیم از ابتلای خود و اطرافیان‌مان به بیماری‌های ویروسی مثل سرماخوردگی، آنفلوآنزا و کووید-۱۹ جلوگیری کنیم.
• اگر احساس بیماری می‌کنید در خانه بمانید.
• اگر تب دارید، سرفه می‌کنید و به سختی نفس می‌کشید، به پزشک مراجعه کنید و قبل از مراجعه حتماً تماس بگیرید.
• به توصیه‌های مسئولین بهداشت و سلامت در محل زندگی خود، عمل کنید.
• چرا قبل از مراجعه زنگ بزنیم؟ چون مسئولین بهداشت و سلامت کشور و محل زندگی شما، تازه‌‌ترین اطلاعات مربوط به وضعیت بیماری در منطقه شما را در دست دارند. اگر پیش از مراجعه زنگ بزنید، این امکان را به ارائه‌دهندگان خدمات بهداشتی می‌دهید تا سریعاً شما را به مراکز درمانی مناسب ارجاع دهند.
• این کار همچنین برای حفاظت از خودتان، جلوگیری از گسترش ویروس و ابتلای دیگران مؤثر است.
• تازه‌ترین وضعیت مناطق آلوده به کووید-۱۹ را دنبال کنید (شهرها یا مناطقی که کووید-۱۹ در آن‌ها  بطور گسترده در حال انتشار است).
• در صورت امکان از سفر به این مناطق خودداری کنید؛ به‌خصوص اگر سالمند هستید یا دیابت، ناراحتی قلبی یا کلیوی دارید.
• چرا نباید به این نقاط سفر کنیم؟ زیرا احتمال ابتلای شما به کووید-۱۹ در این مناطق بیشتر است.

مراقبت‌های لازم برای افراد ساکن در مناطقی که کووید-۱۹ در آن شیوع پیداکرده و کسانی که اخیرا (۱۴ روز گذشته) به این مناطق سفر داشته‌اند:

• مراقبت‌هایی که در موارد فوق شرح داده شد را انجام دهید (مراقبت‌های لازم برای همه).
• با ماندن در خانه، فاصله خود با سایرین را رعایت کنید.
• اگر احساس بیماری می‌کنید یا حتی فقط علائم خفیفی مثل سردرد، تب ۳۷٫۳ درجه سانتیگراد یا بیشتر یا آبریزش بینی دارید، در خانه بمانید تا علائم برطرف شود.

اگر خارج از خانه کار ضروری دارید، برای تأمین موادغذایی نیاز است خرید بروید یا قرار است فرد دیگری اقلام موردنیازتان را بیاورد، حتماً ماسک بزنید تا دیگران را بیمار نکنید.

زیرا پرهیز از ارتباط با دیگران و خودداری از مراجعه غیرضروری به مراکز درمانی، به ارائه مؤثرتر اقدامات پزشکی کمک می‌کند و همین موضوع باعث می‌شود شما و دیگر افراد از ابتلا به کووید-۱۹ و دیگر بیماری‌های ویروسی مصون بمانید.

• در صورت بروز تب، سرفه‌ و تنگی نفس، حتما پیگیر مراقبت‌های درمانی باشید. چراکه این موارد ممکن است ناشی از عفونت دستگاه تنفسی و مشکلات جدی دیگر باشد.

حتما پیش از مراجعه تماس بگیرید و اگر اخیراً سفر کرده‌اید یا با افرادی که تازه از سفر برگشته‌اند در ارتباط بوده‌اید، حتما این موارد را به درمانگرتان بگویید.

چرا قبل از مراجعه اول تماس بگیریم؟ تماس با این مراکز به ارائه دهنذگان خدمات سلامت کمک میکند تا را سرعت شما را به مناسب‌ترین مراکز هدایت کنند.  همین موضوع از گسترش احتمالی کووید-۱۹ و سایر ویروس‌ها جلوگیری می‌کند.

چقدر احتمال دارد به کووید-۱۹ مبتلا شوم؟

احتمال ابتلا به محل زندگی‌تان بستگی دارد. به‌خصوص اینکه آیا در منطقه شما طغیان کووید-۱۹ گزارش شده است یا خیر.

در محل سکونت بیشتر افراد، هنوز احتمال ابتلا به کووید-۱۹ پایین است.

با این وجود، در حال حاضر مناطق و شهرهایی در جهان با طغیان این بیماری مواجه هستند.

دولت و مسئولین حوزه سلامت با تشخیص هر نمونه‌ جدید از ابتلا به کووید-۱۹، اقداماتی اساسی انجام می‌دهند.

مطمئن شوید که محدودیت‌های اعمال شده مرتبط با سفر، جابه‌جایی و دورهمی‌ها را می‌دانید و رعایت می‌کنید.

همکاری با اقدامات کنترل بیماری‌ها، به کاهش احتمال ابتلای شما و کاهش روند انتشار ویروس کمک می‌کند.

طغیان کووید-۱۹ می‌تواند کنترل شده و انتشار آن متوقف شود، همانطور که در چین و چند کشور دیگر اتفاق افتاده است.

متأسفانه امکان ظهور سریع طغیان‌های جدید نیز وجود دارد.

آگاهی از شرایط محل زندگی و جایی که قصد رفتن به آن را دارید، مهم است.

سازمان جهانی بهداشت روزانه اطلاعاتی مربوط به وضعیت کووید-۱۹ درسرتاسر جهان منتشر می‌کند.

این موارد را می‌توانید در این صفحات مطالعه کنید:

https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/situation-reports/

آیا کووید-۱۹ نگران‌کننده است؟

بیماری کووید-۱۹، به‌خصوص در کودکان و جوانان معمولاً به شکل خفیف است.

با این وجود، این بیماری می‌تواند مشکلات جدی‌تری را ایجاد کند: از هر ۵ نفر مبتلا، یک نفر نیاز به مراقبت‌های بیمارستانی دارد.

پس کاملا طبیعی است که افراد نگران تأثیر طغیان این بیماری بر خود یا عزیزانشان باشند.

اما ما می‌توانیم برای برطرف شدن نگرانی‌هایمان خوب از خودمان، عزیزان‌مان و جامعه‌مان مراقبت کنیم.

اولین و مهم‌ترین کار، شست و شوی مرتب و کامل دست‌ها و رعایت بهداشت تنفسی است.

اقدام بعدی، دنبال کردن و رعایت موارد بهداشتی توصیه شده توسط مسئولین بهداشت در محل زندگی‌تان است؛ مثل اعمال محدودیت‌های لازم در مسافرت‌ رفتن، جابه‌جایی‌ و دورهمی‌ها.

برای یادگیری نکات بیشتری درباره روش‌های حفاظت از خود، به آدرس زیر مراجعه و مطالب آن‌را مطالعه کنید:

https://www.who.int/ar/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019-farsi/advice-for-public-farsi/

چه کسانی احتمال دارد به نوع شدید بیماری کووید-۱۹ مبتلا شوند؟

این بیماری در سالمندان و افرادی با بیماری‌های زمینه‌ای (مثل فشار خون بالا، بیماری‌های قلبی، سرطان و دیابت) بیشتر از سایر افراد، به شکل شدید بیماری بروز پیدا می‌کند.این درحالی است که همچنان درمورد اینکه کووید-۱۹ چگونه انسان را مبتلا میکند در حال آموختن هستیم.

آیا مصرف آنتی‌بیوتیک در جلوگیری از ابتلا به کووید-۱۹ یا درمان آن مؤثر است؟

خیر. آنتی‌بیوتیک‌ها هیچ تأثیری در جلوگیری از ابتلا به بیماری‌های ویروسی ندارند و  فقط در درمان عفونت‌های باکتریایی مؤثر هستند.

بیماری کووید-۱۹ نیز عامل ویروسی دارد، بنابراین آنتی‌بیوتیک بر آن بی‌تأثیر است.

آنتی‌بیوتیک‌ها نباید برای پیشگیری یا درمان بیماری کووید-۱۹ استفاده شوند.

آنتی بیوتیک‌ها فقط باید با تجویز پزشک برای درمان عفونت‌های باکتریایی استفاده شوند.

برای پیشگیری و درمان کووید-۱۹ دارو یا درمان خاصی وجود دارد؟

با اینکه بعضی از روش‌های درمانی خانگی، سنتی و جدید، ممکن است علائم بیماری کووید-۱۹را کاهش یا تسکین دهند؛ اما باید بدانیم تا امروز هیچ دارویی برای پیشگیری و درمان این بیماری ساخته نشده ‌است.

سازمان جهانی بهداشت   به هیچ وجه پیشگیری یا درمان کووید-۱۹ با مصرف خودسرانه دارو به خصوص آنتی بیوتیک را توصیه نمی‌کند.

با این حال، چندین کارآزمایی بالینی برای آزمودن داروهای سنتی و جدید در حال انجام است.

سازمان جهانی بهداشت   به محض انتشار نتایج این آزمایش‌ها، اطلاعات به‌روز را منتشر می‌کند.

آیا کووید-۱۹ واکسن، دارو یا درمان خاصی دارد؟

هنوز خیر. تا امروز هیچ واکسن یا داروی ضدویروسی به‌طور خاص برای این بیماری ساخته نشده‌است.

با این وجود،  بیماران مبتلا برای کاهش علایم بیماری باید تحت مراقبت قرار بگیرند.

مبتلایانی که سابقه‌ بیماری‌های جدی دارند، باید در بیمارستان بستری شوند. بیشتر مبتلایان با دریافت مراقبت‌های حمایتی ‌]بدون بستری[ بهبود می‌یابند.

ساخت واکسن و درمان‌های خاص دارویی، در دست تحقیق بوده و مراحل کارآزمایی بالینی را سپری میکنند.

سازمان جهانی بهداشت   در حال سازماندهی فعالیت‌های موجود برای ساخت واکسن و دارو جهت پیشگیری و درمان بیماری کووید-۱۹ است.

موثرترین راه‌های پیشگیری از ابتلا به کووید-۱۹، عبارتند از: شست‌و‌شوی مرتب دست‌ها، استفاده از دستمال کاغذی یا آرنج خم شده برای پوشاندن صورت در هنگام سرفه و رعایت فاصله‌ حداقل ۱ متری (۳ فوت) از افرادی که سرفه یا عطسه می‌کنند.

(مراقبت‌های لازم برای همه در مقابل ویروس جدید کرونا را مطالعه فرمایید).

آیا کووید-۱۹ همان بیماری سارس است؟

خیر. ویروس عامل کووید-۱۹ و ویروس عامل طغیان سندروم تنفسی حاد (سارس) در سال ۲۰۰۳، از نظر ساختار ژنتیکی بهم مرتبط هستند، اما بیماری‌هایی که ایجاد می‌کنند کاملاً متفاوت است.

سارس کشنده‌تر از کووید-۱۹ است اما شیوع کمتری دارد. از سال ۲۰۰۳ به بعد، در هیچ‌جای جهان، طغیان سارس مشاهده نشده است.

آیا باید برای حفاظت از خودم ماسک بزنم؟

فقط در صورتی ماسک بزنید که یا علائم بیماری کووید-۱۹ را دارید (مخصوصاً سرفه) و یا از فردی که ممکن است این بیماری را داشته باشد مراقبت می‌کنید.

حتما بعد از اینکه ماسک را یکبار استفاده کردید، آن را دور بیندازید.

اگر بیمار نیستید و از فرد مبتلا به این بیماری مراقبت نمی‌کنید، با زدن ماسک، فقط آن را هدر می‌دهید.

کمبود ماسک مشکلی جهانی است. از این‌رو سازمان جهانی بهداشت   به مردم تأکید می‌کند تا هوشمندانه از ماسک‌ها استفاده کنند.

سازمان جهانی بهداشت   توصیه می‌کند که به طور منطقی ]فقط با دلایل فوق[ از ماسک‌های پزشکی استفاده کنید، تا این کالای کمیاب را هدر ندهید و همچنین از استفاده اشتباه جلوگیری کنید (توصیه‌های استفاده از ماسک را مطالعه کنید).

موثرترین راه‌ها برای محافظت از خود و دیگران در برابر کووید-۱۹ عبارتند از: شستشوی مرتب دست‌ها، استفاده از دستمال کاغذی یا آرنج خم شده برای پوشاندن صورت در هنگام سرفه و رعایت فاصله‌ حداقل ۱ متری (۳ فوت) از افرادی که سرفه یا عطسه می‌کنند.

مراقبت‌های لازم برای همه در مقابل ویروس جدید کرونا را مطالعه فرمایید.

روش صحیح پوشیدن، درآوردن و دورانداختن ماسک چیست؟

۱-    یادمان باشد که ماسک را فقط این افراد باید استفاده کنند:

کارکنان بخش سلامت، کسانی که از بیماران مراقبت می‌کنند، افراد با علائم تنفسی مثل تب و سرفه.

۲-    قبل از دست زدن به ماسک، حتماً دست‌هایتان را با آب و صابون بشویید و یا با محلول‌های ضدعفونی‌کننده حاوی الکل تمیز کنید.

۳-    ماسک را بردارید و خوب وارسی کنید تا پاره یا سوراخ نباشد.

۴-    بالای ماسک یعنی جایی که نوار نازک فلزی دارد را پیدا کنید ]این قسمتی است که روی بینی قرار می‌گیرد[.

۵-    مطمئن شوید که سمت صحیح آن مقابل صورت شما قرار دارد (طرف رنگی).

۶-    ماسک را روی صورت بگذارید. سعی کنید با فشردن نوار نازک فلزی یا قسمتی که سفت‌تر است، ماسک را متناسب با بینی‌تان حالت دهید تا ثابت بماند.

۷-    پایین ماسک را به سمت چانه بکشید تا دهان و چانه کامل پوشانده شوند.

۸-    بعد از استفاده، ماسک را درآورید، همزمان با درآوردن کش‌ها از پشت گوش‌هایتان، ماسک را از جلوی دهان و لباس‌هایتان دور کنید تا با سطح آلوده‌ ماسک، هیچ تماسی پیدا نکنند.

۹-    بلافاصله بعد از درآوردن ماسک، آن را در سطل زباله دردار بیندازید.

۱۰-  حتما بعد از درآوردن و دورانداختن ماسک ، بهداشت دست‌ها را رعایت کنید. یعنی دست‌ها را با آب و صابون بشویید (به‌خصوص اگر بوضوح کثیف شده باشند) یا با محلول ضدعفونی‌کننده حاوی الکل تمیز کنید.

دوره ‌نهفتگی (کمون) بیماری کووید-۱۹ چقدر است؟

دوره نهفتگی یا کمون بیماری، یعنی مدتی که از زمان ورود ویروس به بدن تا بروز علائم بیماری طول می‌کشد.

طبق تخمین‌های موجود، مدت دوره کمون بیماری کووید-۱۹ بین ۱ تا ۱۴ روز است. رایج‌ترین دوره کمون این بیماری ۵ روز است.

به محض کسب اطلاعات بیشتر درباره‌ تخمین مدت دوره نهفتگی یا کمون، اطلاعات به‌روزرسانی می‌شود.

آیا ممکن است از طریق تماس با حیوانات به کووید-۱۹ مبتلا شویم؟

ویروس‌های‌ کرونا خانواده بزرگی از‌ ویروس‌های شایع در حیوانات هستند.

گاهی انسان‌ها نیز از طریق حیوانات به این ویروس مبتلا و باعث انتقال آن به افراد دیگر می‌شود.

مثلا، سارس‌کووی (SARS-CoV) از طریق گربه‌ زباد و مِرس‌کووی (MERS-CoV) از طریق شتر عربی به انسان منتقل شدند.

هنوز دقیقاً مشخص نیست کووید-۱۹ از چه حیوانی به انسان منتقل شده است.

وقتی به بازارهای فروش حیوانات زنده می‌روید، برای حفاظت از خود، از لمس حیوانات و سطوحی که با حیوانات تماس داشته‌اند، خودداری کنید.

حتما نکات بهداشتی مرتبط با موادغذایی را رعایت کنید.

در مصرف گوشت خام، شیر و سایر محصولات حیوانی خیلی دقت کنید. تا از آلودگی موجود در غذاهای خام (پخته‌نشده) و محصولات حیوانی خام یا نیم‌پزشده، در امان بمانید.

ممکن است از طریق حیوان خانگی‌ام به کووید-۱۹ مبتلا شوم؟

با اینکه در هنگ‌کنگ یک مورد از ابتلای یک سگ‌ به این بیماری گزارش شده‌ بود، تا امروز هیچ موردی از اینکه سگ، گربه و هرگونه‌ از حیوانات خانگی ممکن است کووید-۱۹ را منتقل کنند، گزارش نشده ‌است.

کووید-۱۹ عموماً از طریق قطرک‌های پخش شده هنگام سرفه یا عطسه یا حرف زدن فرد بیمار منتقل می‌شود.

برای مراقبت از خود، حتما دست‎‌هایتان را بطور مرتب و با دقت بشویید.

سازمان جهانی بهداشت   بی‌وقفه، جدیدترین تحقیقات این موضوع و دیگر موضوعات مرتبط با کووید-۱۹ را رصد می‌کند و به‌محض انتشار یافته‌های جدید، حتما اطلاعات را بروزرسانی خواهد کرد.

این ویروس تا چه مدت روی سطوح زنده می‌ماند؟

هنوز به‌طور قطعی مشخص نیست که ویروس عامل بیماری کووید-۱۹ تا چه مدت روی سطوح زنده می‌ماند، اما عملکرد این ویروس شباهت بسیاری به انواع دیگر ویروس‌های کرونا دارد.

مطالعات نشان‌می‌دهند که ویروس‌های کرونا (از جمله اطلاعات اولیه در مورد ویروس عامل کووید-۱۹) ممکن است از چندین ساعت تا چندین روز روی سطوح زنده بمانند.

مدت زمان بقای ویروس در شرایط متفاوت، متغیر خواهدبود (مثلاً جنس سطح مورد نظر، دما و رطوبت محیط).

اگر فکر می‌کنید سطحی به ویروس آلوده است، به راحتی می‌توانید با موادضدعفونی‌کننده تمیزش کنید تا از خود و دیگران در برابر ابتلا به این بیماری محافظت کنید.

دست‌هایتان را با آب و صابون بشویید یا با محلول‌های ضدعفونی‌کننده حاوی الکل تمیز کنید.

به چشم‌ها، دهان و بینی خود دست نزنید.

دریافت بسته پستی از مناطقی که کووید-۱۹ در آن‌ها گزارش شده، بی‌خطر است؟

بله. احتمال آلودگی محصولات با بسته‌ بندی کارخانه ای از طریق فرد مبتلا، کم است.

و نیز احتمال کمی وجود دارد که از طریق بسته‌هایی که در شرایط متفاوت و دماهای مختلف، جابه‌جا، ارسال و صادر شده‌اند، به بیماری کووید-۱۹ مبتلا شویم.

چه کارهایی را نباید انجام دهیم؟

اقدامات زیر هیچ تأثیری در جلوگیری از ابتلا به کوید-۱۹ ندارند و حتی ممکن است مضر هم باشند.

زدن چند لایه ماسک

مصرف آنتی‌بیوتیک (پاسخ به پرسش زیر را مطالعه کنید: «آیا کووید-۱۹ واکسن، دارو یا درمان خاصی دارد؟»)

در هر وضعیتی، اگر تب دارید، سرفه می‌کنید و به‌سختی نفس می‌کشید، باید هرچه سریع‌تر به پزشک مراجعه کنید تا احتمال ابتلا به بیماری (عفونت) شدید را کاهش دهید. اگر اخیراً به جایی سفر داشته‌اید، حتما این موضوع را با پزشک‌تان در میان بگذارید.