ضروری مانند آب حیات | برای کودک کتاب بخوانید
هر کودک زمانی که شروع به ارتباط با محیط و ادراک آن میکند، ویژگیهای منحصر بهفردی دارد. ممکن است در کودکِ اول تخیل بسیار پررنگتر از تعجبکردن باشد و یا در کودکِ دوم این نسبت برعکس باشد.
به هر صورت نیاز به بازیکردن و کشف پیچیدگیهای اشیا یکی از فعالیتهایی است که تقریبا اغلب کودکان از آن استقبال میکنند. در اختیار داشتن فضای بازی، ارتباط با همسالان و سرگرمشدن با اسباببازیهای مختلف چند نمونه از فعالیتهایی است که برای کودکان جذاب است.
با این وجود بسیاری از خانوادهها نگرانند نتوانند علاوه بر پرورش فهم جسمانی کودک، او را از لحاظ ذهنی نیز پرورش دهند. در واقع خانوادهها معتقدند بازیکردن نمیتواند جایگزین مطالعه باشد و میخواهند با خرید کتاب کودک، کودکانشان را سرگرم کنند. اما آیا چنین کاری ممکن است؟
بازیکردن مثل کتابخواندن
در پاسخ سوال پاراگراف قبل باید گفت بله. کودک میتواند همزمان با بازیکردن، بیاموزد و یا وقتی درحال کتابخواندن است، محیط زندگیاش را درک کند. نمیتوانیم انتظار داشته باشیم کودکان بلافاصله بعد از تولد به مطالعهکردن علاقه نشان دهند؛ نخستین ادراکهای کودک با اشیا از طریق لمس آنها صورت میگیرد. او همه چیز را لمس میکند و از این طریق بافتهای مختلفی مثل پلاستیک، آهن، پارچه و یا پوست مادر را میشناسد.
برخورد کودک با کتاب نیز در ابتدا مبتنی بر همین رابطهی لمسی است؛ او دوست دارد کتابها را در دست بگیرد، ورق بزند، حتی گاهی پاره کند و در مشتش مچاله کند. این شکل از ارتباط کودک با کتاب شاید اولین شکل از ارتباط او با مطالعهکردن باشد.
آیا باید اجازه دهیم به کتابها آسیب بزنند؟
اگر پس از خواندن پاراگراف قبل این سوال برایتان ایجاد شد که در مقابل آسیب رساندن کودکان به کتابهایشان باید چه رفتاری انجام دهید، در اینجا بیشتر توضیح میدهیم.
همانطور که گفتیم بخش زیادی از ارتباط کودکان با کتاب از راه لمس آغاز میشود. بنابراین در ابتدا لازم نیست کتابهای قیمتی و نفیس کودک را در اختیارشان بگذارید. یک مجلهی ارزانقیمت کودک و نوجوان یا یک کتاب قصهی کمحجم میتواند شوق لمسکردن کاغذ و مچالهکردن آن را در کودکان پاسخ دهد.
آیا علاوه بر کتاب کودک کاغذی، انواع دیگر کتاب هم موجود است؟
جالب است بدانید صنعت نشر کتاب کودک به این نیاز کودکان بیتوجه نبوده است و کتابهایی غیرکاغذی هم برای موقعیتهای مختلف تولید شدهاند. کودک تنها زمانی با کتابهایش انس میگیرد که بتواند آنها را لمس و درک کند.
با این وجود انواعی از کتاب کودک وجود دارد که علاوه بر آموزشدادن مسائل مختلف به کودک، به او امکان بازیکردن با کتابها را هم میدهد.
کتابهای اسباببازی
کتاب کودک حالا دیگر فقط منحصر به کتابهای کاغذی نیست. دستهای از کتابهای مخصوص کودکان که با پارچه طراحی شده است، علاوه بر آموزش غیرمستقیم به کودک، او را سرگرم هم میکنند. این کتابها که با موضوعاتی مثل حیوانات، درختان و سیارهها تولید میشوند کاملا جنبهی لمسی دارند؛ مثلا در برخی از این کتابها کودک با لمس تصویر پارچهای مرغ، میتواند صدای مرغ را بشنود و یا صدای دستزدن به برگ درختان برای او شبیهسازی خواهد شد.
این کتابها درست مثل کتابهای کاغذی صفحهبندی میشوند و شکل کتاب را در ذهن کودک جا میاندازد.
کتابهای انگشتی
کتابهای انگشتی به کتابهای گفته میشود که شخصیتهای آن بهشکل عروسکهای پارچهای تولید شده و هر کدام از آنها بر یکی از انگشتان دست پوشیده میشود. در دستورالعمل کتاب قصههایی آمده است که با عروسکهای انگشتی میتوانید اجرایشان کنید.
کتاب کودک انگشتی در حقیقت به تئاترهای عروسکی شبیه است و با نقشدهی به کودک، ذهن او را تقویت میکنند.
کتاب کودک پلاستیکی
نوع دیگری از کتاب کودک وجود دارد که بهعنوان کتاب پلاستیکی یا کتاب حمام شناخته میشود. کتابهای پلاستیکی علاوه بر آنکه در مقابله با هراس کودکان از حمامکردن مفیدند، میتوانند قوهی ادراک کودکان را تقویت کنند.
کودک میتواند با ورق زدن صفحات ضخیم و پلاستیکی این کتابها دستش را تمرین دهد و مغز او با امر ورقزدن آشنا شود.
رنگهای بسیار متنوع و باکیفیتی در طراحی صفحات این کتاب بهکار رفته است که میتواند به والدین برای شناساندن رنگها و یاددادن نام آنها به کودک، کمک کند.
کتابهای جغجغهای
این نوع از کتاب کودک با تولید صدا قوهی شنوایی کودکان را تحریک میکند. در این کتابها که باموضوعاتی مثل شناخت حیوانات، شناخت میوهها و صیفیجات و همچنین شناخت درختان تولید میشود، در یک صفحه عکس محصول موردنظر آورده میشود و در صفحهی مقابل آن نام محصول نوشته میشود.
برخی از کتابهای جغجغهای دوزبانه یا چندزبانه هستند و برای آموزش زبان نیز اهرم بسیارخوبی به شمار میآیند. کتاب کودک جغجغهای تمرکز و تخیل کودک را افزایش میدهد و او را مجبور به واکنش خواهد کرد.
کتاب کودک بالشتی یا کتاب خواب
دستهای دیگر از کتابهای کودک وجود دارند که به شکل یک بالش طراحی شده و ورق میخورند. این بالشها از پارچهها و موادی تهیه شدهاند که برای کودک حساسیت پوستی بههمراه نداشته باشند.
کودک با خوابیدن بر روی کتاب بالشتیاش، حسی از امنیت و اعتماد به کتاب را دریافت میکند و ارتباطش با کتاب بهتر خواهد شد.
در کتاب کودک بالشتی بر روی هر صفحهی پارچهای کتاب، عکسی طراحی شده که با شعر و داستان کوتاهی همراه شده است. کودک میتواند این عکسها و نوشتهها را ورق بزند و برای هر کدام از آنها در ذهنش داستانی بسازد.
کتاب وب، راهنمای خرید کتاب کودک
همانطور که دیدید در سنین کودکی نمیتوان تمایزی میان بازیکردن و مطالعهکردن قرار داد. کودکان در عین بازیکردن، یاد میگیرند و درحال یادگرفتن، سرگرم میشوند. خرید کتاب برای کودک به همین دلیل اهمیتی دوچندان دارد؛ چون هم کودک را سرگرم میکند و هم آموزشدهنده است.
شما میتوانید در سایت کتاب وب معتبرترین کتابهای کودک را با استفاده از طرح «خرید کتاب با تخفیف» و همچنین مزایای ارسال رایگان کتاب خریداری کنید.