نحوه نگهداری گیاه فیکوس و روش قلمه زدن آن

یکی از گیاهان مقاومی که در شرایط آپارتمان دوام می آورد گیاه فیکوس است ، در این مطلب ضمن اشاره به نحوه نگهداری گیاه فیکوس از انواع ، بیماری ها و شرایط تکثیر آن نیز خواهیم گفت ، پس با همراه شوید .

گیاه فیکوس چیست ؟

فیکوس گیاهی است از خانواده موراسه که در اصل زادگاهش آسیای استوایی است در هوای آزاد ارتفاع آن به ۳۰ متر می رسد. گیاهی که جواب خوبی به شرایط آپارتمان می دهد. برگ ها پهن و براق و چرمی با نوک تیز و به صورت متناوب در طول ساقه می رویند.

با ریزش برگ های پیر در قاعده ساقه گیاه حالت بد منظر به خود می گیرد که در این حالت میتوان آن را از نزدیکی سطح خاک قطع کرد تا گیاه جوان گردد. این درختچه زیبا معمولاً در محیط گلخانه ای و آپارتمان ها نگهداری می شود و برگ های آن به رنگ های سبز و ابلق دیده می شود.

این گیاه اغلب بخشی از زندگی خود را روی گیاهان دیگر می گذراند. منبع کائوچوی هندی یا آسامی است. این درختچه زیبا در اغلب نقاط ایران بصورت گلخانه ای کاشته می شود ولی در مناطق جنوبی کشور به راحتی در فضای باز رشد می کند. این گونه علاوه بر ایران در کشورهای هندوستان و آسام نیز می روید.

فیکوس دارای واریته های مختلفی است که از میان آن ها می توان به واریته های Ficus elastica ‘ Decora’ و Ficus elastica ‘ Variegata’ اشاره کرد. فیکوس برگ درشت به عنوان یک درخت کند رشد جهت کاشت در محوطه های چمن کاری شده بسیار مناسب است.

ارتفاع این گیاه میتواند به ۳۰-۴۰ متر و به ندرت تا ۶۰ متر بلندی برسد با تنه پهن و عریض تا ۲ متر قطر و ریشه های هوایی آن در خاک کمک و پشتیبانی شاخه های سنگین است.

برگ های آن بیضی شکل و براق و اندازه آن ها ۱۰-۳۵ سانتی متر در طول و ۵-۱۵ سانتی متر در عرض می شود؛ اندازه بزرگترین برگ در گیاهان جوان گاهی تا ۴۵ سانتی متر می شود.

نحوه نگهداری گیاه فیکوس و روش قلمه زدن آن
نحوه نگهداری گیاه فیکوس

گل فیکوس چیست ؟

انواع فیکوس

فیکوس ها دارای انواع مختلفی هستند که از نظر ظاهری با هم متفاوت هستند. انواع گیاه فیکوس عبارتند از:

۱. فیکوس جنگلی برگ ریز یا فیکوس پیچ

فیکوس جنگلی برگ ریز که به فیکوس پیچ نیز شهرت دارد، دارای برگ های ریز و به شکل های کم و بیش قلبی شکل و ساقه های مفتولی نازک می باشد. در گلخانه ها از دیواره ها بالا می رود و نظیر عشقه رشد و نمو می کند.

به علت آویزان بودن برگ های قلبی شکل و چرمی و براق که ساقه های گیاه را کاملا می پوشاند در سبد آویزان مورد استفاده قرار می گیرد. این گونه بسیار سریع الرشد است و در صورت وجود قیم یا داربست مانند عشقه خود را به بالا می کشاند و دارای واریته های ابلق نیز می باشد.

فیکوس پیچ مناسب مکان های نیمه سایه روشن می باشد زیرا از نور زیاد گریزان است.

۲. فیکوس معمولی

در نوع معمولی فیکوس برگ ها چرم گونه و براق و زیبا هستند که طول آنها به ۳۰ سانتیمتر یا بیشتر می رسد. برگ ها غالبا به صورت متناوب قرار می گیرند. این نوع فیکوس بسیار مناسب برای نگهداری در منزل است و شرایط اتاق سرد و کم نور را تحمل می کند گرچه محیط گرم و مرطوب را ترجیح می دهد.

۳. فیکوس ابلق درخت کائوچوی ابلق

این نوع فیکوس برگ های شبیه فیکوس معمولی دارد با این تفاوت که لبه های برگ ها کم و بیش شیری تا کرم رنگ است.

۴. فیکوس آلمانی

فیکوس آلمانی دارای برگ های ضخیم تر از فیکوس معمولی و بیضی شکل می باشد که به فیکوس آلمانی یا هندی معروف است و چون قد آن ها زیاد بلند نمی شود به همین جهت ممتازتر است.

۵. فیکوس برگ تبریزی

در این گونه فیکوس برگ ها شبیه برگ های صنوبر و تبریزی است با این تفاوت که کمی ضخیم تر و نوک باریک آن کشیده تر است.

۶. فیکوس بنجامینا یا انجیرگریان

یکی از زیباترین گیاهان آپارتمانی ویژه سایه یا مکان های سر پوشیده می باشد که در گلفروشی ها زیاد دیده می شود. برگ های آن سبز روشن و بیضی شکل نوک تیز است شاخه های آن خاصیت ارتجاعی و به حالت آویزان و مجنون است.

واریته های ابلق آن با برگ های سبز و کرمی اخیرا در ایران پرورش می یابد. ارتفاع این گونه در طبیعت به ۲ متر می رسد و به دلیل اینکه بیش از حد نیاز آب جذب می کند و آب اضافی را به صورت قطراتی از نوک برگ ها دفع می نماید بدین لحاظ به فیکوس گریان هم شهرت دارد.

۷. فیکوس برگ ویلونی

برگ هایش درشت، براق، با لبه ی موج دار و شبیه ویلون با رگبرگ های برجسته سفید رنگ است. این نوع مناسب نگهداری در محیط های گرم و مرطوب است.

نحوه نگهداری گیاه فیکوس و روش قلمه زدن آن

چطور فیکوس را قلمه بزنیم ؟

نحوه تکثیر فیکوس

برای تکثیر فیکوس میتوان در اواخر بهار و یا در اوایل تابستان از ساقه ها قلمه تهیه کرد طول مناسب قلمه ها در حدود ۱۵سانت باشد.

چگونگی قلمه ساقه برای تکثیر فیکوس

قلمه را میتوان هم از طول گیاه تهیه کرد و هم از انتهای ساقه. قلمه باید حداقل یک برگ داشته باشد و در صورت زیاد بودن تعداد برگ ها باید تعداد آن ها را کم کرد. قلمه ها در قسمت پایین که در بستر کشت قرار می گیرند باید فاقد برگ باشند.

بعد از قلمه گیری از محل برش و یا کات کردن برگ شیره سفید رنگی خارج می شود بهتر است قلمه ها را به مدت ۳۰ دقیقه در آب قرار دهید تا جریان شیره قطع شود و سپس نسبت به کاشت قلمه ها اقدام کنید. قلمه ها را در بستری که سبک و مرطوب است کشت می کنند.

میتوان از مخلوط کوکوپیت +پرلایت یا پیت ماس + ماسه استفاده کرد. قلمه ها را در مکانی با نور محیطی و رطوبت محیطی بالا و دمای ۲۵ تا ۲۷ بگذارید.

قلمه برگ برای تکثیر فیکوس

بستر کاشت و شرایط محیطی برای نگهداری این قلمه هم مانند قلمه ساقه است.

روش خوابانیدن هوایی برای تکثیر فیکوس

این هم روشی برای تکثیر فیکوس است در این روش قلمه ها بهتر است به طول ۳۰ سانت باشد. در این شیوه قلمه گیری ابتدا شکافی ایجاد میشود یا قطعه ای از پوست گیاه به شکل حلقه از اطراف ساقه برداشته می شود اگر روی محل برش هورمون ریشه زایی بزنید عمل ریشه زایی سریعتر انجام می شود.

سپس مواد نگهدارنده رطوبت مانند خزه اسفاگنوم یا کوکوپیت در اطراف شکاف قرار داده می شود و با پلاستیک پوشانده می شود تا گیاه در ان ناحیه ریشه تولید کند.

زمانی که ریشه ها را داخل کیسه پلاستیکی مشاهده کردید زمان مناسبی برای جدا کردن ساقه از گیاه مادری است. ساقه را از پنج سانت پایین تر از ناحیه ای که ریشه زده از گیاه مادری جدا و آن را در یک گلدان با خاکی نرم و سبک بکارید.

در هفته های اول بهتر است با کشیدن یک پلاستیک بر روی گیاه به حفظ رطوبت در اطراف قلمه کمک کنید البته پلاستیک نباید با ساقه یا برگ در تماس باشد.

نحوه نگهداری گیاه فیکوس در منزل

خاک مناسب فیکوس

این گیاه خاکی با زهکش بالا که بتواند رطوبت را در خود حفظ کند نیاز دارد. در صورت کمبود موادغذایی برگ های گیاه بد شکل و رنگ پریده می شود به منظور تغذیه مصنوعی می توان از کودهایی با فرمول ۱۰٫۱۰٫۱۰ هر دو هفته یکبار و یا فرمول ۲۰٫۲۰٫۲۰ هر پنج هفته یکبار استفاده کرد.

اگر گیاه سریع رشد می کند تا جایی که امکان دارد هر ساله و در ابتدای بهار باید گلدان آن را تعویض کنید و گلدانی انتخاب کنید که حداقل ۵ سانت در قطر و ارتفاع از گلدان قبلی بزرگتر باشد.

تعویض گلدان فیکوس

برای تعویض گلدان فیکوس بهترین زمان فصل تابستان و بهار است، به خصوص اگر رشد آن سریع باشد هر سال نیاز به تعویض گلدان با یک شماره بزرگتر دارد. باید حتما ریشه از زیر گلدان بیرون آمده باشد تا بتوان گلدان را تعویض کرد.

در صورت عدم امکان ۵-۷ سانتی متر از خاک های سطحی گلدن را با خاک نو و غنی تعویض و هر دو هفته یکبار تغذیه مصنوعی کنید.

تمیز نمودن برگ های فیکوس

برای تمیز کردن برگ های فیکوس باید برگ ها را با ملایمت با پارچه پنبه ای و یا اسفنج مرطوب تمیز کنید، از مواد براق کننده شیمیایی در هر ماه فقط یکبار استفاده کنید.

نحوه نگهداری گیاه فیکوس و روش قلمه زدن آن

شرایط و نحوه نگهداری گیاه فیکوس

آبیاری فیکوس

هرگز اجازه ندهید خاک گلدان باتلاقی شود. در فاصله بین دو آبیاری خاک گلدان باید خشک شود. با آب ولرم آبیاری کنید. هفته ای دو بار در تابستان و یکبار در زمستان کافی است.

نحوه نگهداری گیاه فیکوس

  • دما: حداقل درجه حرارت در زمستان ۱۶ درجه سانتیگراد و حداکثر آن در تابستان ۲۹ درجه سانتیگراد است.
  • رطوبت: حداقل هفته ای یکبار غبار پاشی کنید، با بالا رفتن درجه حرارت در تابستان غبارپاشی را بیشتر کنید.
  • تغذیه: جهت تامین مواد غذایی گیاه را با کودهای مایع یا جامد محلول در آب هر دو هفته یکبار کوددهی نمایید.

عوارض و درمان فیکوس

انواع بیماری های فیکوس و درمان آن

برگ ها بد شکل، رنگ پریده و ریز هستند: گیاه احتیاج به تغذیه مصنوعی دارد، هر دو هفته یکبار طبق دستور عمل کنید.

برگ ها بی رنگ شده اند: نور زیاد است، گیاه را به محل کم نور تری منتقل کنید.

در زیر برگ ها و روی ساقه ها لکه های بر جسته قهوه ای مشاهده می شوند: عارضه مربوط به حمله حشره افت است، هر ماه یکبار با سم حشره کش نفوذی گیاه را طبق دستور سمپاشی کنید. با پنبه اغشته به سم نیز می توانید لکه ها را مسموم کنید.

زخم های پنبه ای شکل سفید رنگ در سطح برگ ها ظاهر می شوند: عامل آن حشره افت است، هر ۱۴ روز یکبار تا رفع علائم با سم حشره کشی نفوذی گیاه خود را طبق دستور سمپاشی کنید، با برس مخصوص آغشته به محلول سم نیز می توانید زخم های سفید پنبه ای شکل را مسموم کنید.

برگ ها دارای لکه های قهوه ای هستند و به طور ناگهانی سقوط می کنند: هوا خیلی سرد است، گلدان را به محل گرم تری منتقل کنید.

لکه های زرد روی برگ ها است و تار عنکبوت زیر آن ها مشاهده می شود: کنه قرمز ریز عامل آن است، هر دو هفته یکبار با سم کنه کش طبق دستور سم پاشی کنید. غبارپاشی در کاهش افت موثر است.

لکه های سوخته روی برگ ها نمایان شده اند: در آفتاب غبارپاشی نکنید، عبور نور خورشید از قطرات آب مانند عبور نور از شیشه است، گیاه را از معرض اشعه مستقیم آفتاب در امان نگهدارید.

برگ ها لوله شده و آویزان هستند: گیاه تشنه است، گلدان را به مدت ۱۵ دقیقه درون تشت پر از آب قرار دهید، آبیاری را تنظیم کنید.

برگ های پائینی زرد شده و سقوط می کنند: آبیاری بیش از اندازه بوده است، اجازه دهید سطح خاک در فاصله بین دو آبیاری خشک شود، سپس آبیاری کنید، این عارضه در گیاهان مسن طبیعی است.

 

 

 

 

بیشتر بخوانید :

روش نگهداری گیاه عطر چای یا شمعدانی عطری و تکثیر آن

۰ ۰ آرا
امتیازدهی به مقاله

ایمیل برای اطلاع رسانی
بهم خبر بده
guest
0 نظرات
Inline Feedbacks
نمایش تمام کامنتها
دکمه بازگشت به بالا