آشنایی با گیاه یونجه و مصارف درمانی آن

جدولیاب، ترجمه: پردیس کیانی: می توان گفت گیاه یونجه در سراسر جهان رشد می کند، اما بیشتر در مناطق آب و هوایی معتدل یافت می شود. گیاه یونجه، اولین بار در ایران باستان کشت شد و سپس یونانیان بعد از جنگ با ایران، با این گیاه آشنا شدند. آمریکایی ها توسط اسپانیایی ها و پرتغالی ها با یونجه آشنا شدند و در بسیاری از مناطق جنوب غربی ایالات متحده آمریکا شروع به کشت این گیاه کردند. از آنجا که آمریکای شمالی و جنوبی بخش بزرگی از یونجه را در جهان تولید می کنند، واژه ی یونجه به آرامی وارد زبان های دیگر شد.

استفاده از گیاه یونجه در باستان

در طب سنتی چینی، از یونجه برای التیام زخم ها استفاده می شده است. یونجه در قرن شانزدهم به عنوان غذای اصلی اسب های اسپانیایی شناخته شد. به این دلیل که غذای مقوی تری نسبت به علف و سبزه بود. در آمریکا از دانه های یونجه برای درمان زردی استفاده می شده است. در هند باستان، از دانه ها و جوانه ی یونجه برای بهبود تولید سلول خون استفاده می شده است. آنها معتقد بودند که برگ ها و ساقه ی یونجه منبع خوب پروتئین و مواد معدنی است.

انواع مصارف گیاه یونجه

در طب سنتی آمریکایی، از یونجه به عنوان داروی نیرو بخش و مکمل غذایی استفاده می شود. برگ خشک یونجه به طور گسترده ای در فروشگاه های گیاهی و فروشگاه های مواد غذایی به عنوان چای، پودر یا قرص یافت می شود. از دانه ها یونجه اغلب در سالاد یا در ساندویچ ها استفاده می شود. از یونجه به عنوان غذای اصلی دام ها، جهت تقویت حیوانات باری و حیوانات شیرده استفاده می شود.

فواید گیاه یونجه

از یونجه برای بهبود اوضاع نا به سامان مثانه، پروستات، کلیه و افزایش جریان ادرار استفاده می شود. همچنین برای درمان کلسترول بالا، آسم، آرتروز، رماتیسم مفصلی، دیابت، معده ی عصبی، و نوعی اختلال خون ریزی به نام “Purpura Thrombocytopenic” استفاده می شود. مردم همچنین یونجه را به عنوان منبع ویتامین A،E ، C و K4 می شناسند. یونجه حاوی مواد معدنی مانند: کلسیم، پتاسیم، فسفر و آهن است. تحقیقات نشان داده است که استفاده از دانه های یونجه می تواند کلسترول حاد را در افرادی که کلسترول بالایی دارند کاهش دهد.

عوارض جانبی و ایمنی گیاه یونجه

مصرف گیاه یونجه عموما برای بزرگسالان ایمن و فاقد خطر است. اما مصرف طولانی مدت آن ممکن است اثرات مخربی به همراه داشته باشد. گیاه یونجه ممکن است حساسیت های پوستی در مقابل آفتاب را در برخی افراد، افزایش دهد. پس حتما اگر یونجه مصرف می کنید از ضد آفتاب استفاده کنید، به خصوص اگر پوست روشنی دارید.

هشدار

اگر باردار هستید در مصرف گیاه یونجه احتیاط کنید. شواهدی مبنی بر این وجود دارد که ممکن است یونجه مانند استروژن عمل کند و بر بارداری تاثیر بگذارد. و همچنین بر روی شرایط حساسی چون، سرطان پستان، سرطان رحم و سرطان تخمدان نیز ممکن است همان تاثیراتِ استروژن را داشته باشد. اگر شرایطی دارید که ممکن است در مواجهه با استروژن بدتر شود، از یونجه استفاده نکنید. اگر دیابت دارید، در مصرف یونجه دقت کنید. یونجه قند خون را کاهش می دهد، بنابراین دائم میزان قند خون خود را چک کنید. یونجه و وارفارین با یکدیگر در تضاد هستند. یونجه حاوی مقدار زیادی ویتامین K است. ویتامین K به لخته شدن خون کمک می کند و وارفارین جلوی لخته شدن خون را می گیرد. بنابراین اگر دچار یکی از این شرایط هستید و یونجه مصرف می کنید، مدام خون خود را چک کنید، زیرا یونجه جلوی تاثیرات وارفارین را می گیرد.

اگر قرص های ضد بارداری مصرف می کنید، از مصرف یونجه خودداری کنید. استفاده ی یونجه اثربخشی قرص های ضد بارداری را کم می کند. یونجه سیستم ایمنی بدن را افزایش می دهد و با برخی داروهای کاهش دهنده ی سیستم ایمنی تقابل دارد و ممکن است اثر بخشی آنها را کم کند. بعضی از داروها حساسیت پوستی به نور آفتاب را افزایش می دهند. یونجه نیز این تاثیر را بر روی پوست دارد. بنابراین مصرف هم زمان این داروها و یونجه ممکن است باعث آفتاب سوختگی شود.

تذکر