آیا می دانستید نیمی از بدن انسان از میکروب تشکیل شده است؟
دانشمندان می گویند بیش از نیمی از بدن انسان را توده های میکروبی تشکیل داده اند و تنها ۴۳ درصد از آن از سلول های انسانی تشکیل شده است.
براساس گزارش BBC، شناخت نیمه ناشناخته بدن انسان، بخش میکروبی بدن یا میکروبیوم بدن، متشکل از ویروس، میکروب و قارچ، به درک بهتر انسان از انواع بیماری های، از آلرژی گرفته تا پارکینسون کمک خواهد کرد.
این حوزه از دانش پرسش هایی درباره معنی انسان بودن مطرح می کند که پاسخ آنها می تواند به ابداع روش های درمانی جدید بیانجامد.
روت لی مدیر بخش علوم میکروبیوم مرکز ماکس پلانک معتقد است میکروبیوم برای سلامت انسان ضروری است زیرا بدن انسان تنها متشکل از سلول‌های انسانی نیست. نقطه به نقطه بدن انسان پوشیده از ریزموجودات میکروسکوپی است و هر چه بدن شسته یا ضدعفونی شود بازهم میکروب‌ها باقی خواهند ماند. بیشترین تمرکز این موجودات در اعماق تاریک و پیچ در پیچ و کم اکسیژن روده های انسان است.
برهمین اساس دانشمندانی مانند راب نایت، محقق دانشگاه سن دیه‌گو کالیفرنیا معتقدند ما بیشتر میکروب هستیم تا انسان. در ابتدا تصور می‌شد در ازای هر ۱۰ سلول انسانی یک میکروب در بدن وجود دارد،اما اکنون این آمار به نسبت یک به یک نزدیکتر شده است و اگر تمامی سلول های بدن به دقت شمرده شوند، تنها ۴۳ درصد از کل بدن را تشکیل می دهند. اما این وضعیت در زمینه ژنتیکی وخیم تر نیز می شود و انسان از نظر ژنتیکی نیز در بدن خود در اقلیت است.
ژنوم انسان از ۲۰ هزار ژن تشکیل شده است درحالیکه اما مجموعه ژن های موجودات میکروسکوپی بدن انسان بین دو تا ۲۰ میلیون ژن است. سارکیس مازمانیان، میکروب‌شناس مؤسسه فناوری کالیفرنیا معتقد است انسان تنها یک ژنوم ندارد، ژن های میکروب های بدن نیز ژنوم ثانویه بدن را تشکیل می دهند که عملکرد ژنوم اولیه را تقویت می کند. آنچه انسان را تشکیل داده ترکیبی از دی ان ای انسانی و دی ان ای میکروب های روده است.
ساده انگاری است اگر فکر کنیم تمامی موجودات میکروسکوپی که در بدن حمل می‌کنیم تاثیر و تعامل خاصی در بدن ندارند. دانش به صورت مداروم در حال کشف نقش میکروبیوم ها در عملکرد دستگاه گوارش، تنظیم سیستم ایمنی و مبارزه با بیماری ها و نقش آنها در تولید ویتامین های لازم است.
به گفته نایت این موجودات میکروسکوپی به شکلی باورنکردنی با سلامت انسان در ارتباطند از این رو باید دیدگاه خود را نسبت به میکروب ها تغییر دهیم و در رابطه ای خصمانه خود با میکروب ها تجدید‌نظر کنیم.
آنتی بیوتیک و واکسن، سلاح های بشر برای مبارزه با انواع بیماری های عفونی مانند آبله و سل به شمار می روند که زندگی بسیاری را نجات داده اند اما برخی از محققان نگرانند در این مبارزه باکتری های خوب قربانی باکتری های بد شده باشند. درک بهتر میکروبیوم ها می تواند به درک بهتر تغییراتی که به مرور زمان در آنها ایجاد شده منجر شود و به این ترتیب انسان در مبارزه با عوامل بیماری زا موفق تر عمل خواهد کرد.
میکروبیوم ها با بیماری های التهابی روده و پارکینسون و تاثیر داروهای ضدسرطان، شیمی درمانی و حتی افسردگی و اوتیسم و مهمتر از همه چاقی نیز مرتبط دانسته می شوند. امروزه مشخص شده است که سابقه خانوادگی و سبک زندگی نقش مهمی در چاقی دارد اما شاید میکروب های مفید نیز بی‌تاثیر نباشند.
محققان احتمال می دهند شاید ترکیب نامناسب میکروب هایی که متابولیسم غذا را در بدن انجام می دهند باعث چاقی شود. نتیجه آزمایش این نظریه روی موش هایی که در محیط استریل و بدون هیچ نوع میکروبی رشد کرده بودند نشان داد ورود باکتری بدن افراد چاق به بدن موش ها آنها را چاق و ورود باکتری بدن افراد لاغر به بدن موش ها آنها را لاغر می کند. برهمین اساس پزشکان بسیار امیدوارند بتوانند از میکروب ها به عنوان دارو استفاده کنند.
ترفر لالی، محقق موسسه تحقیقاتی ولکام تراست سانگر در بریتانیا معتقد است بیماری ممکن است باعث حذف برخی موجودات میکروسکوپی شود و هدف مطالعات وی آن است که دوباره آنها را وارد بدن انسان سازد. به گفته او شواهد زیادی وجود دارند که نشان می دهند ترمیم میکروبیوم یک فرد می تواند به مداوای بیماری هایی مانند کولیت اولسراتیو، نوعی بیماری التهابی روده منجر شود. به گفته او برای درمان تعدادی شناخته شده از بیماری به ترکیبی از ده تا ۱۵ میکروب نیاز است.
