بیماری کلستاز چیست؟ | انواع بیماری کلستاز و راه های درمان آن

کلستاز یک بیماری کبدی است که باعث کاهش یا مسدود شدن جریان صفرا می شود.کلستاز داخل کبد و کلستاز خارج کبد از انواع کلستاز می باشد.در این مطلب با علائم و علت کلستاز آشناشوید.

کلستاز چیست ؟

کلستاز نوعی از بیماری کبدی است که جریان صفرا از کبد کاهش یافته یا مسدود می شود. صفرا یک مایع تولید شده در کبد است که به هضم غذا و چربی ها کمک می کند.زمانی که مسیر صفرا تغییر کند می تواند باعث ایجاد بیلی روبین شود.

کلستاز داخل کبد و کلستاز خارج کبد از انواع کلستاز می باشد. منشاء کلستاز داخل کبدی خود کبد می باشد که ناشی از بیماری ، عفونت ، مواد مخدر ، مسائل ژنتیکی ،هورمون های تاثیر گذار در جریان صفرا می باشد.همچنین بارداری می تواند خطر این بیماری را افزایش دهد.

کلستاز خارج کبدی ناشی از مسدودیت در مجرای صفراوی است.سنگ کیسه صفرا ، کیست و تومور در جریان صفرا عواملی است که باعث مسدودیت مجرای صفرا شوند.

علل کلستاز چیست ؟

دو علت اصلی برای کلستاز وجود دارد. کلستازی انسدادی، که به انسداد مکانیکی در مجرای صفراوی ناشی از سنگ های صفراوی و تومورهای بدخیم رخ می دهد، اشاره دارد.

کلستازی متابولیسم، اختلالی که در تشکیل صفرا وجود دارد و به علت نقایص ژنتیکی اتفاق می افتد.

گاهی نیز این اختلال ناشی از اثر جانبی بسیاری از داروها است. برخی از علل دیگر این بیماری عبارتند از:

  1. بارداری
  2. مصرف قرص های ضد بارداری
  3. فیبروز کیستیک (یک بیماری ارثی است که عملکرد سلول های اپیتلیال را مختل می کند)
  4. تنگ شدن مجرای صفراوی
  5. بیماری کبدی الکلی
  6. لنفوم (یک نوع سرطان است که بر روی سیستم ایمنی تأثیر می گذارد)
  7. سیروز اولیه صفراوی (بیماری است که در آن مجاری صفراوی در کبد به آرامی تخریب می شوند)
  8. هپاتیت ویروسی

داروهایی مانند:

  1. آنتی بیوتیک ها (مانند آمپی سیلین و سایر پنی سیلین ها)
  2. فلوکوکاسیلین
  3. اریترومایسین
  4. استروئیدهای آنابولیک
  5. نیتروفورانتوئین
  6. نمک طلایی
  7. استاتین ها
  8. استروژن
  9. سایمتیدین
  10. کلرپرومازین
  11. پروکلوپرازین

داروها نیز عامل مهمی برای کلستازی هستند. آسیب کلیستاتیک یکی از عوارض شدید بیماری کبدی ناشی از دارو است و تقریبا نیمی از مسمومیت های کبدی را تشکیل می دهد.

شواهدی وجود دارد که نشان می دهد داروهایی که توسط کبد به صفرا دفع می شوند، نامزد اصلی برای تولید بیماری کلستاز کبدی در بیماران حساس هستند، و تشخیص سریع و حذف دارو، هدف اصلی مدیریت کلستاز ناشی از دارو است.

علائم کلستاز

شایعترین علامت کلستاز، خارش است که به نظر می رسد به علت تعامل اسید های صفراوی با اعصاب opioidergic ایجاد می شود.

با توجه به گزارش منتشر شده در Gastroenterology and Hepatology، برخی مطالعات نشان می دهند که در حدود ۷۰ درصد از بیماران مبتلا به کلستاز کبدی خارش را تجربه می کنند.

اگر چه مطالعات اخیر آمار کمتری را درحدود ۲۰ تا ۳۰ درصد نشان می دهد. خارش در بیماران مبتلا به سیروز اولیه صفراوی، کلانژیت اسکلروزان اولیه (زخم در مجرای صفراوی) و کلستاز حاملگی شایع تر است، اما در بیماران مبتلا به هپاتیت ویروسی مزمن، به ویژه ویروس هپاتیت C نیز شایع است.

زردی نشانه رایج دیگری در کلستازی انسدادی است، اما در کلستازی متابولیک رایج نیست. یک فرد مبتلا به کلستاز انسدادی همچنین ممکن است مدفوع کمرنگ داشته باشد و همراه با آن علائمی مانند موارد زیر را تجربه کند:

  • ادرار تیره
  • تهوع یا استفراغ
  • عدم توانایی هضم غذاهای خاص
  • درد در قسمت فوقانی و راست شکم
  • زردی پوست و چشم

کلستازی می تواند به هضم نادرست لیپیدها و جذب ویتامین محلول در چربی منجر شود. بازتولید و گسترش باکتری ها به غدد لنفاوی، که ممکن است به اندوتوکسمی منجر شود نیز موجب شوک می شود

کلستاز بارداری چیست ؟

کلستاز بارداری در اواخر بارداری اتفاق می افتد و باعث خارش شدید ناخوشایندی در دست ها و پاها و بسیاری از قسمت های دیگر بدن می شود.

کلستازی بارداری که به نام کلستاز حاملگی نیز معروف است، بیماری کبدی حاملگی است که همراه با افزایش اسیدهای صفراوی و افزایش عوارض ناخواسته برای جنین خود را نشان می دهد.

شایع ترین نشانه ی این بیماری خارش است. خارش با پیشرفت بارداری به طور مداوم شدیدتر می شود و در عرض ۴۸ ساعت پس از زایمان از بین خواهد رفت.

بسیاری از زنان گزارش می دهند که خارش در شب ها تشدید می شود و ممکن است چنان شدید باشد که باعث بی خوابی شود.

بر اساس تحقیقات منتشر شده در مجله World Journal of Gastroenterology، تقریبا ۸۰ درصد از زنان مبتلا، پس از هفته ۳۰ بارداری علائم بیماری را از خود بروز می دهند. این در حالی است که کلستاز حاملگی در اوایل هفته هشتم به وقوع می پیوندد.

کلستاز حاملگی خطر جدی برای مادر و نوزاد ایجاد می کند. سطح بالای اسیدهای صفراوی، خطر انتقال مکونیم به مایع آمنیوتیک را افزایش می دهد که باعث کاهش جریان خون بند ناف و افزایش خطر مرده زایی می شود.

از آنجا که مادران مبتلا به کلستاز توانایی کمتری برای جذب ویتامین های محلول در چربی مانند ویتامین های A، D و K دارند، در معرض خطر کمبود ویتامین K هستند.

این کمبود می تواند خونریزی داخل جمجمه در نوزادان و پس از زایمان را به دنبال داشته باشد. خطر زایمان زودرس خود به خود نیز همراه با کلستاز بارداری افزایش پیدا می کند.

بر اساس نتایج یک مطالعه که در سال ۲۰۰۷ در مجله Orphanet منتشر شد، ICP خطر زایمان زودرس را از ۱۹ درصد به ۶۰ درصد افزایش می دهد.

درمان های کلستاز

اسید اورسودوکسی کولیک (UCDA) به طور فزاینده ای برای درمان کلستاز استفاده می شود. UCDA برای درمان سنگ های صفراوی بدون جراحی در زنان مبتلا به کلستازی بارداری کاربرد دارد.

این دارو یک ترکیب اسید روغنی طبیعی است که عملکرد کبد را با جایگزینی اسیدهای صفراوی سمی در جریان خون بهبود می بخشد.

UCDA با اصلاح مخزن اسید های صفراوی و کاهش اسیدهای آندوژنیک و هیدروفوبیک (اسیدهایی که با آب مخلوط نمی شوند) و افزایش نسبت اسید های صفراوی هیدروفیل غیر سمی (اسید های صفراوی که در آب مخلوط و حل می شوند) در بدن عمل می کند.

درمان کلستاز داخل کبدی بارداری (Obstetric cholestasis)

با انجام آزمایشات آنزیم های کبدی پزشک به طور کامل از شرایط شما آگاه می شود. اگر نتیجه آزمایشات (LFT) طبیعی باشد ولی خارش زیادی احساس کنید، باید این آزمایش را هر هفته یا دو هفته یک بار تکرار کنید تا همه چیز تحت کنترل باشد.

برخی کرم های ضد خارش مثل لوسیون یا پماد موضعی کلامین (CALAMINE CREAM TOPICAL) خارش را کاهش می دهند و در عین حال به سلامت بارداری نیز آسیب نمی رساند.

داروی های پزشکی خاصی وجود دارند که می توانند میزان نمک های صفراوی و خارش بدن مادر را کاهش دهند، ولی هنوز ثابت نشده این داروها برای بارداری بی ضرر است یا خیر.

ممکن است مصرف مکمل ویتامین کا (K) توصیه شود، زیرا کلستاز بارداری (Obstetric cholestasis) می تواند روی جذب ویتامین کا تاثیر بگذارد و این مسئله برای لخته شدن خون امر بسیار مهمی است.

اگر پزشک یا ماما تشخیص دهد که شما به این عارضه مبتلا هستید درباره چگونگی حفظ سلامت و انتخاب هایی که می توانید داشته باشید با شما صحبت می کند.

پوشیدن لباس گشاد در دوران بارداری خارش بدن را کاهش می دهد، زیرا لباس گشاد با بدن تماس کمتری دارد و در نتیجه پوست کمتر تحریک می شود.

همچنین می توانید به جای استفاده از لباس هایی که در بافت آنها الیاف مصنوعی بکار رفته از پارچه هایی با الیاف طبیعی مثل نخ و کتان استفاده کنید. این الیاف اجازه می دهند پوست شما به خوبی در معرض جریان هوا قرار گیرد.

ممکن است یک دوش آب سرد یا استفاده از لوسیون ها یا مرطوب کننده ها به شما کمک کند تا خارش بدن کمی تسکین یابد.

برخی از مادران باردار معتقدند، بعضی از محصولات بهداشتی مانند کرم، صابون، شامپو و لوسیون هایی که در ترکیب آنها عطر و اسانس زیادی بکاررفته، می تواند باعث تحریک، سوزش و خارش پوست شوند. بنابراین بهتر است از صابون یا لوسیون های ساده و بدون عطر استفاده کنید.

خارش ملایم برای شما و جنین خطرناک نیست، ولی می تواند نشانه وجود مشکلات مهم و جدی تری باشد. اگر نگران هستید یا خارش زیادی احساس می کنید حتما با پزشک یا ماما صحبت کنید.

داروها : متابولیسم داروها در کبد صورت می گیرد. بعضی از داروها ممکن است باعث ایجاد کلستاز شود. همیشه باید داروها را طبق دستروالعمل پزشک مصرف کنید و بدون تشخیص پزشک نباید دارو را قطع کنید.

بیماری ها : زخم یا التهاب مجاری صفرا ، منجر به کلستاز می شود. البته بیماری های خاص نیز می تواند باعث کلستاز شود. عفونت های باکتریایی ، عفونت های ویروسی مانند هپاتیت ، اختلالات ژنتیکی ، برخی از سرطان ها می تواند باعث کلستاز شود.

۰ ۰ آرا
امتیازدهی به مقاله

ایمیل برای اطلاع رسانی
بهم خبر بده
guest
0 نظرات
Inline Feedbacks
نمایش تمام کامنتها
دکمه بازگشت به بالا