رفتار سالمند آزاری به چه معنی است؟
خانواده ها به ویژه فرزندان باید بدانند که سالمند آزاری انواع مختلفی دارد و با اگاهی رسانی در این خصوص میتوان امار سالمند آزاری را کاهش داد. مهم ترین بحث در انواع این سو رفتار، سو استفاده مالی از اشخاص سالخورده ای است که به علت کهولت سن یا ابتلا به بیماری های زوال عقل کنترلی بر اعمال خویش ندارند و امور مالی زندگی خویش را به مراقب یا مراقبین خویش سپرده اند. ولی گاهی هم سالمند آزاری از نوع عاطفی و روانی و همچنین غفلت و طرد کردن است. ولی در پایان آخرین نوع سو رفتار با سالمندان، تندخویی جسمی و جنسی است که خوش بختانه از دیگر انواع آن کم تر است و بندرت اتفاق می افتد.
ساده ترین تعریف سالمند آزاری
هر نوع اقدام عمداً یا غیرعمدی یا عدم اقدام- چه یک دفعه چه بارها- که سبب اسیب و ازار سالمند شود به ویژه از طرف کسانی که سالمند با آن ها روابط نزدیک دارد و انتظار میرود به آن ها اعتماد داشته باشد. سوءرفتار با سالمندان یکی از پنهان ترین اشکال خشونت در خانواده است. غفلت و بی توجهی به نیازهای سالمند از موردهای سالمندآزاری به حساب می آید . همچنین سالمندآزاری با فشارهای اجتماعی و عدم پشتیبانی اجتماعی هم در ارتباط است. هزینه عاطفی و مالی نگهداری دشوار و مستمر از سالمند یکی از علل سالمندآزاری است به ویژه برای آن ها که از بنیه مالی و اگاهی کمی دارند.
شیوع بیماری های مزمن به ویژه بیماری های روانی و آلزایمر، محدود بودن مرکزهای نگهداری سالمندانی که به این بیماریها مبتلا هستند و هزینه سنگین نگهداری از آن ها، باعث میشود برخی از فرزندان که توانایی پرداخت این هزینه ها را ندارند، پدر و مادر پیر خویش را در خیابان رها کنند که معمولاً این سالمندان را نیروی انتظامی از خیابان جمع اوری میکند و به بهزیستی تحویل می دهد .
شیوع سالمندآزاری در کشورهای مختلف دنیا تفاوت دارد و گاهی این تفاوت قابل ملاحظه است، ولی با اطمینان میتوان گفت که این پدیده نسبتا رایج در تمام جهان کم تر از حد حقیقی شناسایی و گزارش می شود. بسیاری از سالمندآزاران به سالمندان تحت مراقبت خویش نیاز مالی دارند و با محدود کردن دسترسی آن ها به دارایی، پول نقد یا انتقال اموال به زور ، آن ها را ازار می دهند .
مهم ترین عامل سالمندآزاری همسر، فرزندان یا کسانی هستند که سالمند با آن ها زندگی میکند.
سالمندان احتیاج به محبّت دارند
سالمندان نیازمند محبّت، قدردانی، احترام و توجه هستند، ولی چشم پوشیدن تجارب ، گوشه گیر کردنشان، غر و لند کردن و منت گذاشتن به جهت خدماتی که به آنان ارائه میشود سبب بروز بیماری افسردگی، تشدید بیماری های قلبی و عروقی و هم به خطر افتادن بهداشت روانی شان خواهد گردید. به دوش کشیدن مسوولیت زندگی به تنهایی برای سالمند سخت است و میتواند مشکلات جسمی هم به بار آورد،. به همین علت داشتن رابطه اجتماعی مطلوب، شرکت در مناسبتها و حس سودمندبودن میتواند از حیث روحی برای شخص امنیت روانی به وجود آورد .
بسیاری از نشانه های سالمندآزاری با زوال عقل مشابهت دارد
بسیاری از نشانه های سالمندآزاری با نشانه های زوال عقل یا بیماری هایی که باعث سستی و ضعف میشوند ، مشابهت دارند، ولی بحث و دعوا و تنش مکرر بین مراقب و شخص سالمند و تغییر در شخصیت یا رفتار سالمند میتواند علامتی از سالمندآزاری باشد.
با وجود تأکید زیادی که در فرهنگ ما برای منزلت به بیمار و سالمندان وجود دارد ، سالمندان بستری در بیمارستان انواع مختلف سوءرفتار را تجربه میکنند . بدین ترتیب آشنایی دقیق سوءرفتار با سالمندان در بیمارستان میتواند اگاهی و حساسیت اشخاص، مدیران، کارکنان و سازمان های مرتبط با این پدیده را افزایش دهد تا برای پیش‌گیری و طراحی سیستم شناسایی سالمندان در معرض خطر اقدامات موثری انجام دهند.
کاهش وزن و سوتغذیه یا کم‌ابی ، مشکلات جسمانی درمان نشده مانند زخم بستر، محیط زندگی کثیف، رخت خواب و لباس‌های کثیف و نشسته و تعویض نشدن لباس ها، استحمام نکردن یا عدم پوشیدن لباس یا پوشش مطلوب در هوای گرم و سرد، محیط زندگی ناامن از نظر گرما و سرما، دادن داروهای زیاد یا کم به شخص سالمند، دست درازی به پس انداز های آن ها، ناسزاگویی به آن ها و تهدید آن ها به فرستادن به خانه های سالمندان هم ازموارد دیگر سالمندآزاری است.
