رویت هلال ماه قمری به چه عواملی بستگی دارد؟
در نگاه اول واضح است که هر چه سن هلال ماه بیشتر باشد، رؤیت آن آسان‌تر است. با افزایش سن هلال، ماه فرصت بیشتری دارد تا از خورشید فاصله بگیرد و سطح درخشان آن بیشتر می‌شود. اما این تمام ماجرا نیست و عوامل مختلفی در رؤیت هلال ماه مؤثر است که به چند مورد آن اشاره می‌شود:
۱- مدت مکث: هلال‌های شامگاهی پس از غروب خورشید غروب می‌کنند. فاصله زمانی بین غروب خورشید و غروب ماه را مدت مکث می‌گویند. هر چه مدت مکث بیشتر باشد، ماه مدت بیشتری در آسمان است و آسمان تاریک‌تر می‌گردد و امکان رؤیت فراهم می‌شود. البته مدت مکث هلال‌های باریک کمتر از یک ساعت و در برخی از موارد کمتر از چهل دقیقه است. معمولاً چنین هلال‌هایی بلافاصله پس از غروب خورشید مشهود نخواهند بود و رصدگر باید دقایقی تحمل کند تا شرایط مناسب فراهم شود.
۲- زمان غروب خورشید: چون هلال ماه شامگاهی پس از غروب خورشید مشاهده می‌شود، هرچه خورشید نسبت به زمان مقارنه ماه دیرتر غروب کند، سن و جدایی زاویه‌ای هلال افزایش می‌یابد. بنابراین هرچه به سمت نواحی غربی برویم، شرایط رؤیت هلال بهتر می‌شود.
۳- فاصله ماه از زمین: از آنجایی که مدارماه به دور زمین بیضی است، مطابق قانون دوم کپلر، سرعت گردش ماه به دور زمین ثابت نیست. اگر مقارنه زمانی اتفاق بیفتد که ماه در حوالی حضیض مدارش باشد، با سرعت بیشتری از خورشید فاصله می‌گیرد و جدایی آن سریع‌تر افزایش می‌یابد. چنین هلالی در مقایسه با هلال ماه هم سن که در اوج است، به مراتب راحت‌تر رؤیت می‌شود.
