فتحعلی شاه قاجار چند زن داشت؟
بنا به گزارشات و اسناد تاریخی برجای مانده، دربار شاهان قاجار مکانی برای گردآمدن زنان متعدد بوده است، اما هرچه این سلسله به پایان خود نزدیک می شد، از تعداد زنان شاهان نیز کاسته می شد.
اوژن فلاندن در سفرنامه خود می نویسد: «منوچهرخان در گرجستان در عنفوان شباب به جنگ ایرانیان آمد و به دست ایشان زندانی گشت. او را نزد فتحعلی شاه آوردند. همین که از هوش و فعالیتش باخبر شد خواست در دربار کاری به دستش بدهد. به اندک زمانی به حدی شاه از او مطمئن گشت که به حرم بی اجازه رفت و آمد می کرد و در بین ۶۰۰ زن سلطان آمد و شد می نمود.»
«اعلیحضرت فتحعلی شاه زوجات متعدده داشتند: ۳۰۰ زن»
دکتر فووریه نیز می نویسد: «مشهور است که این پادشاه از ششصد زن خود ششصد فرزند داشت و پنجاه تن از آنان در یک سال به دنیا آمده بودند.»
ناسخ التواریخ می نویسد که او حدود ۱۰۰۰ همسر داشت و از ۱۵۸ تن آن ها نام می برد.
در تاریخ عضدی نیز آمده است که «زوجات خاقان جنت مکان چند نمره بودند. نمره اول از خانواده سلطنت و سایر شعب قاجاریه و بزرگ زادگان معتبر ایران بودند که عدد آن ها قریب چهل بلکه زیاده».
لیدی شیل نیز در خاطرات خود آورده است که «تعداد پسران فتحعلی شاه بیش از هشتاد نفر و عده دخترانش آن قدر زیاد بود که به حساب نمی آمد. البته دلیل کثرت دختر در این فامیل قابل توجه نیست ولی در میان ایرانیان عقیده ای رایج است که تعداد زن ها همیشه بیشتر از مردهاست و آن ها همین موضوع را دلیلی بر اثبات نظریه خود دائر بر این که یک مرد می تواند چندین همسر داشته باشد می دانند.»
لرد کرزن در کتاب ایران و مسئله ایران می نویسد: «حرمسرای فتحعلی شاه دستگاه پر عرض و طول و تجمل آن در تاریخ شرق شهرت دارد. کلنل دارویل که در سال ۱۲۲۸/ ۱۸۱۳ م به ایران آمده عده زنان فتحعلی شاه را ۷۰۰ و تعداد فرزندانش را ۶۴ پسر و ۱۲۵ دختر ضبط کرده است. کلنل استوارت که سه سال بعد از ایران دیدن نموده است می گوید فتحعلی شاه ۱۰۰۰ زن و ۱۵۰ پسر و دختر دارد. مستر پی نینگ می گوید در سال ۱۲۵۰/ ۱۸۳۴ م که فتحعلی شاه درگذشت ۱۷۹ دختر و ۱۳۰ پسر و ۵۰۰ نوه و ۸۰۰ زن از خود به یادگار گذاشت. مادام دیولافوا تعداد زن ها را ۷۰۰ و شماره فرزندان و نوادگان او را هنگام مرگ ۵۶۰۰ نفر نوشته است.»
پولاک درباره رواج تعدد زوجات می نویسد: «فتحعلی شاه چندصد زن داشت و چون همه برایش فرزندانی آورده اند تعداد عقبه و اولاد او در زمان حال پس از هشتاد سال (در زمان ناصرالدین شاه) به پنج هزار تن بالغ شده است و به همین دلیل هم به وی آدم ثانی لقب داده اند و البته فقط تعداد معدودی از این شاهزادگان توانستند با پدر همچشمی کنند ولی به هر حال بسیاری از آنان فقط حدود چهل زن داشتند. این را هم باید گفت که این مورد در شمار مستثنیات است.»
تعلقات خانوادگی زنان فتحعلی شاه را تعداد زیر گزارش کرده اند که در مجموع عدد ۱۵۸ حاصل می شود که این ازدواج ها به علت جلوگیری از آشوب های نظامی و سیاست سازش و آرامش یعنی دلایل سیاسی انجام گرفته اند.
قاجار قوانلو ۶ تن
قاجار دولو ۴ تن
حکام و شخصیت های بزرگ ۱۳ تن
زندیه ۱۰ تن
افشاریه ۳ تن
ترکمن ۱۱ تن
رمنی ۱۵ تن
گرجی ۱۳ تن
یهودی ۱۰ تن
زرتشتی ۲ تن
سادات ۳ تن
شقاقی ۲ تن
طالشی ۲ تن
بوزچلو ۲ تن
صفویه ۱ تن
بختیاری ۱ تن
کرد ۱ تن
عرب ۱ تن
عثمانی ۱ تن
ایلات پراکنده ۱۰ تن
بازاریان و مالکان ۴۷ تن.
