چک موردی چیست؟ + بررسی مقررات ناظر بر اعطای چک موردی
در این مطلب از جدولیاب ، توضیحاتی درباره چک موردی و همچنین مقررات ناظر بر اعطای چک موردی خواهیم داشت! با ما همراه باشید. چک موردی نوعی چک است که به صورت موردی به مشتری حقیقی فاقد دسته چک و دارای حساب جاری داده می شود. اما در این بین، بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران به تازگی شیوه نامه چک های موردی را به شبکه بانکی ابلاغ کرده است که از مرداد ماه سالجاری لازم الاجرا می باشد.
در این زمینه، اعطای چک موردی به مشتری باید از طریـق سامانه صیاد با دریافت شناسـه یکتا برای هر برگ چک موردی انجـام شود که نیازی به رعایت فرآیندها و الزامات نـاظر بـر اعتبارسنجی و رتبه بندی اعتباری نیست.
پیرو ضوابط و مقررات ابلاغی بانک مرکزی پیرامون اجرای احکام و تکالیف مقرر در اصلاحات سال ۱۳۹۷ قانون صدور چک و در اجرای تکلیف مقرر در تبصره ۲ ذیل ماده (۶) اصلاحی سال ۱۳۹۷ قانون صدور چک که تصریح می کند: «بانک مرکزی مکلف است ظرف مدت یک سال پس از لازم‌الاجراء شدن این قانون، ضوابط و زیرساخت خدمات برداشت مستقیم را به صورت چک موردی برای اشخاصی که دسته چک ندارند، به صورت یکپارچه در نظام بانکی تدوین و راه‌اندازی کند تا بدون نیاز به اعتبارسنجی، رتبه‌بندی اعتباری و استفاده از دسته چک، امکان برداشت از حساب این اشخاص برای ذی نفعان معین فراهم شود.
در صورت عدم پرداخت وجه چـک مـوردی بـه دلیـل نداشـتن موجـودی کـافی یـا تحقـق هـر یک از علل مقرر در قانون برای برگشت چـک، صـاحب حسـاب و وکیـل یـا نماینـده امضـاءکننده چـک از طـرف وی تا زمان پرداخت دین ناشـی از چـک مزبـور، مشـمول محرومیت هـای منـدرج در مـاده (۵) مکرر الحاقی بـه قـانون و نیـز محرومیـت از دریافـت دسـته چـک، صـدور چـک جدیـد و اسـتفاده مجدد از چک موردی می شود.
چه کسانی نمی‌توانند چک موردی بگیرند؟ در این بین، باید بدانید که افراد زیر نمی‌توانند چک موردی از بانک‌ها دریافت کنند:
۱) اشخاص ورشکسته
۲) افرادی که قادر به پرداخت محکوم به آن هستند، نباشند.
۳) وکیل/نماینـده صـادرکننده (امضـاءکننده) چـک برگشـتی رفع سوءاثر نشـده از طـرف اشخاص صاحب حساب وفق شرایط مقرر در قانون.
۴) اشخاص دارای چک برگشتی رفع سوءاثر نشده اعم از موردی و عادی.
۵) اشخاصی که بنـا بـه رأی قطعـی مراجـع قضایی حسب مفـاد قوانین مربـوط از جمله مـوارد مقــرر در قـانون، بــه محرومیـت از داشــتن دســته چــک و چــک مــوردی محکــوم شده‌اند.
۶) اشخاصی که حساب جاری آنهـا بـه دلایـل قـانونی یـا حسـب تصـمیم مرجـع قضـایی مسدود شده و برداشت از آن ممنـوع اسـت؛ بـه اسـتثنای مـواردی کـه صـرفاً بخشـی از موجودی حساب جاری مشتری مسـدود شـده و برداشت مـابقی موجـودی حسـاب جـاری وی امکانپذیر است.
۷) اشــخاص ورشکســته، ناتوان از پرداخت محکوم بـه یــا دارای چک برگشتی رفــع سوءاثر نشده که مطابق حکم مقرر در تبصـره ۲ ذیـل مـاده ۲۱ مکـرر قـانون، بـه وکالت با نمایندگی از طرف صاحب حساب اعم از شخص حقیقی یا حقوقی اقدام می کنند. استعلام وضعیت صادر کننده چک موردی در سامانه صیاد
اعطای چک موردی به مشـتری تـا قبـل از تعیین تکلیف چک های مـوردی قبلـی اعطـایی به وی در سامانه صیاد یا ارائه آنها به بانک، ممنوع است. دارنده چک موردی می‌توانـد آخرین وضـعیت صـادرکننده چـک مـوردی شـامل سـابقه چـک برگشتی در سه سال اخیر و میـزان تعهـدات چک های تسـویه نشـده را از طریق سامانه صـیاد استعلام کند.
همچنین، تســویه چک مــوردی منــوط بــه ثبــت مشخصــات آن و نیــز ثبــت عملیــات تســویه آن در سامانه صیاد است.
