گفته های خواندنی توگارچوک ، برنده نوبل ادبیات ۲۰۱۸ درباره لحظه شنیدن خبر جایزه!
روز گذشته اعضای هیئت داوران آکادمی سوئدی نوبل اولگا توگارچوک، نویسنده لهستانی را به عنوان برنده نوبل ادبیات سال ۲۰۱۸ معرفی کردند. آکادمی سوئدی اعلام کرد که توگارچوک برای “تخیل روایی که همراه با هیجان دایره‌المعارفی مرزها را در می‌نوردد و شکلی جدید از زندگی را نشان می‌دهد” به عنوان برنده نوبل ادبیات انتخاب شده است.
پیش از اعلام برنده، توگارچوک یکی از گزینه‌های احتمالی بود زیرا کارشناسان معتقد بودند یکی از برندگان اعلام‌شده حتماً نویسنده زن خواهد بود. از مجموعه ۱۱۴ جایزه‌ای که پیش از این اهدا شده است فقط ۱۴ نویسنده زن موفق به دریافت نوبل ادبیات شدند و توگارچوک پانزدهمین نویسنده زنی است که موفق به دریافت جایزه نوبل شد. البته کمیته نوبل اعلام کرد از سال ۱۹۰۱ تاکنون ۵۳ خانم برنده جایزه نوبل در بخش‌های مختلف شدند. سِلما لاگرولف، نویسنده سوئدی اولین خانمی بود که در سال ۱۹۰۹ موفق به دریافت جایزه نوبل ادبیات شد.
رئیس‌جمهور لهستان هم به توگارچوک برای جایزه نوبل ادبیات تبریک گفت: “روزی بزرگ برای ادبیات لهستان. پیش از این ویسواوا شیمبورسکا، شاعر لهستانی در سال ۱۹۹۶ برنده نوبل ادبیات شد و این بار یک لهستانی دیگر نوبل را به دست آورد.”
توگارچوک چند ساعت پس از اعلام خبر نوبل در جمع طرفدارانش در آلمان سخنرانی کرد و گفت: “نوشتن من را زنده نگه می‌دارد و با وجود اینکه در دانشگاه روانشناسی بالینی خوانده‌ام اما نوشتن تنها کاری است که توانایی انجامش را دارم.”
نویسنده لهستانی که برای جلسات همخوانی کتاب جدیدش به آلمان سفر کرده است گفت انتظار نداشت که این جلسه تا این حد بااهمیت شود. توگارچوک گفت می‌دانست نامش به عنوان یکی از نامزدهای دریافت جایزه مطرح شده است اما انتظار برنده شدن نداشت.
در حال رانندگی بین برلین و بیله‌فلد بود که به او تلفن و خبر جایزه داده شد. “بنابراین جایی در آزادراه آلمان خبر را شنیدم و حتی الان نمی‌دانم دقیقاً کجا بودم!” و خنده حضار به گوش رسید.
توگارچوک درباره اهدای جایزه نوبل ۲۰۱۹ به هاندکه هم نظر داد و گفت: “خوشحالم جایزه به هاندکه اهدا می‌شود چون آثارش را دوست دارم. البته هنوز خبر برنده شدن خودم را هضم نکرده‌ام.” البته خانم نویسنده دقیقا نگفت چه اثری از هاندکه را می‌پسندد اما گفت خوشحالم که کمیته نوبل نویسنده‌ای از اروپای مرکزی را به عنوان برنده نوبل انتخاب کرد: “خوشحالم که هنوز با قدرت به جلو می‌رویم.
خیلی خوشحال و همچنین مفتخر هستم که رمان‌هایم که در مکان‌های کوچکی در لهستان رخ می‌دهند اما در سراسر دنیا خوانده می‌شود و برای مردم دنیا اهمیت دارد.”
توگارچوک گفت رمان راهی عمیق برای ارتباط فارغ از مرزها، زبان، و فرهنگ است.” کمی بعد در واکنش به حرف وزیر فرهنگ لهستان که گفته بود هیچ‌کدام از آثار توگارچوک را تا پایان نخوانده است گفت: “البته قرار نیست همه آدم‌ها رمان بخوانند. خوانندگانی هستند که رمان برایشان جذابیت ندارد یا با ذائقه‌شان سازگار نیست.” البته وزیر فرهنگ پس از خبر نوبل ادبیات اعلام کرد تلاش می‌کند بار دیگر کتاب‌های توگارچوک را بخواند.
سباستین نوواک، ناشر لهستانی آثار توگارچوک هم خوشحالی خود را از برنده شدن نویسنده‌ای که ۱۸ سال است آثارش را منتشر می‌کنند اعلام کرد. “این جایزه قدرت و وسعت نثرش را تأیید می‌کند. نثر توگارچوک جهانی است و همه مرزهای سیاسی و سنی را درمی‌نوردد.”
اولگا توگارچوک ۵۷ ساله تاکنون برنده چند جایزه معتبر شده و آثارش در لهستان مخاطبان زیادی دارد. وی در دانشگاه ورشو رشته روانشناسی خوانده است و علاقه‌اش به ایده‌های “کارل یونگ” در همه آثارش هویداست.
نخستین اثر وی مجموعه شعری بود که در سال ۱۹۸۹ منتشر شد، پس از آن توگارچوک هشت رمان و دو مجموعه داستان کوتاه به نگارش درآورد. “پروازها” اولین داستان این نویسنده است که به زبان انگلیسی ترجمه شده است. ارائه مفهوم سفر در قرن‌های مختلف موضوع اصلی کتاب “پروازها” است و برای نویسنده لهستانی جایزه بوکر بین‌المللی سال ۲۰۱۸ را هم به ارمغان آورد. علاوه بر این داستان‌هایی چون “سفر کتاب-مردم” و “کتاب جیکوب” را هم به نگارش درآورده است.
