داستان تملق سرایی قاآنی در وصف امیر کبیر چه بود؟
جدول یاب، فرزانه سمندر : قاآنی که نام اصلی او میرزا حبیب بود در سال ۱۲۲۳ هجری قمری متولد و در سال ۱۲۷۰ از دنیا رفت که در زمان عمر خود با پادشاهانی چون فتحعلی شاه ، محمدشاه و ناصر الدین شاه هم دوره بوده .
علاوه بر مجموعه اشعارش که در دیوان شعری حدود هفده هزار بیت به یادگار مانده کتابی تحت عنوان “ پریشان” به سبک گلستان سعدی نیز نگاشته.
بجز تبحر در گفتن اشعار فارسی و عربی او استاد مسلم ریاضی و حکمت و منطق نیز بوده و شاید بتوان گفت که اولین شاعر ایرانی باشد که مسلط به ادبیات زبان فرانسه بوده و ظاهرا شعر را به صورت تفننی می سروده.
او که در شیراز متولد شده بود و البته با اصالت کرمانشاهی در کودکی یتیم شده و به مشهد رفته و تحصیلات خود را در مشهد ادامه داده . پدر او محمد علی کرمانشاهی ملقب به گلشن بود که خود نیز از شاعران قابل احترام آن دوره به حساب می آمده.
قاآنی در زمان حیات خویش شعری در مدح امیر کبیر سروده بود به این شرح:
” به جای ظالمی شقی ، نشسته عالمی تقی/ که مومنان متقی کنند افتخار”
ولی خب این مدح در وصف امیر کبیر به مذاقش شیرین نیامده بود زیرا که او را شاعری متملق می انگاشت. امیر کبیر بخاطر این تملق وی را توبیخ کرد به طوری که مستمری او را قطع کرد ، وقتی قاآنی دلیل آن را پرسید به وی گفت: تو تا دیروز از میرزا آقا آقاسی می سرودی و مدح او را می گفتی، حال او را ظالم شقی می خوانی و من را عالمی تقی !
بعد از قطع مستمری قاآنی با پادرمیانی های اعتضادالسلطنه ، امیر کبیر اورا بخشید به شرطی که از امتیاز مترجمی خود استفاده کند و کتابی در حیطه کشاورزی از زبان فرانسه به فارسی ترجمه کند.
در کتب تاریخی ثبت شده که بعد از عزل امیر کبیر ، قاآنی از خصلت خویش دست برنداشته و اینبار امیر کبیر را ” اهرمن خو و بدگوهر ” و نیز ” خصم خانگی ” خطاب کرده.
قاآنی بعلت گرفتن بیماری مالیخولیا فوت می کند و در حرم شاه عبدالعظیم حسنی و در جوار آن حضرت مدفون می شود.
