یا رسول ا… ادرکنی
جواد نبوتی
در سال یازدهم هجرت، رسول اکرم (ص) در آخرین سفر حج (در عرفه)، در مکه و در غدیرخم، در مدینه قبل از بیماری و بعد از آن در جمع یاران و یا در ضمن سخنرانی عمومی، با صراحت و بدون هیچ ابهام، از رحلت خود خبر داد. پیامبر اکرم (ص) یک ماه قبل از رحلت فرمود: «فراق نزدیک شده و بازگشت به سوی خداوند است. نزدیک است فراخوانده شوم و دعوت حق را اجابت نمایم و من دو چیز گران در میان شما می گذارم و می روم: کتاب خدا و عترتم، و خداوند لطیف و آگاه به من خبر داد که این دو هرگز از یکدیگر جدا نشوند تا کنار حوض کوثر بر من وارد شوند. پس خوب بیندیشید چگونه با آن دو رفتار خواهید نمود.»
تاریخ رحلت پیامبر اکرم صلی ا… علیه و آله را شیعیان ۲۸ صفر سال یازدهم هجری و علمای اهل سنت ماه ربیع الاول می دانند و در روز آن اختلاف نظر دارند.
واقعه دیگر در ماه صفر به شهادت رسیدن امام حسن مجتبى (ع) است. جعده، دختر اشعث بن قیس، با زهرى که معاویه براى او فرستاده بود آن حضرت را مسموم کرد. معاویه همراه با زهر صد هزار درهم فرستاد و وعده کرد که او را به عقد یزید در آوردف ولى به وعده خود وفا نکرد.
از دیرباز در حوزه هزار ساله نجف اشرف، هفتم صفر را روز شهادت امام مجتبی علیه السلام می دانند و شیعیان عراق و سایر کشورها نیز در این روز برای سبط اکبر، امام مجتبی علیه السلام، اقامه عزا می کنند، اما در ایران شهادت ایشان بیست و هشتم صفر است؛ همزمان با رحلت پیامبر اعظم.
و آخرین واقعه تلخ در ماه صفر، شهادت امام رضا علیه السلام است. درباره تاریخ شهادت امام رضا علیه السلام گفتار مورخان و سیره‌نگاران مختلف است. معروف و مشهور میان علما و مورخان شیعه آن است که آن حضرت در آخرین روز ماه صفر سال ۲۰۳ قمری در طوس به شهادت رسید و این، گفتار شیخ مفید در ارشاد نیز می باشد.
چقدر آخر این ماه سخت و سنگین است/ تمام آسمان و زمین بی قرار و غمگین است.
