ساز دیوان چگونه سازی است؟
محمد سیمری ؛ اختصاصی جدول یاب
موسقی و گوش دادن به موسیقی اتفاقی فوق العاده ایده آل و تاثیرگذار است. یونا فرگوسن، هدایت تیمی از محققان را در دانشگاه میسوری برعهده داشت تا نشان دهد چگونه مغز آدمی می تواند روحیه و افسردگی را بهبود بخشد! آن ها در طول تحقیقات و پژوهاش های خود دریافتند که تنها با گوش دادن به موسیقی برای یک دوره ی دو هفته ای، بیماران میزان افزایش قابل توجهی را در شادی خود گزارش کردند!
متخصصین معتقد هستند که موسیقی می تواند در تولید دوپامین، که به عنوان ماده ی شیمیایی احساس خوشی شناخته شده است، کمک شایانی داشته باشد.
در این مطلب تصمیم داریم تا با ساز دیوان بیشتر آشنا شویم. دقت داشته باشید ساز دیوان، ساز تنبور، ساز باغلاما ساز‌هایی هستند که در ظاهر بسیار به یکدیگر شبیه هستند اما در باطن و رنگ صدایی با هم متفاوت هستند.
اما ساز دیوان چگونه سازی است؟
ساز دیوان، یک ساز زهی مضرابی است؛ در توصبف این ساز می توان گفت تولید صدا در ساز دیوان توسط ضربه ی مضراب به زه یا سیم انجام می شود. ساز دیوان یک ساز کردی است و برخی از افراد این ساز را از خانواده ی تنبور می دانند! اما دیوان قدری از تنبور بزرگ تر است.
توجه داشته باشید ساز دیوان را در اندازه های مختلف و گوناگونی می سازند! چنانچه ساز دیوان در اندازه ی کوچک باشد، به آن ساز جُرا گفته می شود و چنانچه این ساز در اندازه ی متوسط باشد، به آن ساز دسته کوتاه، و چنانچه ساز دیوان در اندازه ی بزرگ باشد، به آن ساز دسته بلند یا همان ساز دیوان می گویند.
لازم است بدانید در کشور ایران، بین ساز دسته کوتاه و ساز دیوان تفاوتی قائل نمی شوند! اما در اصل دیوان دارای پرده‌هایی بلندتر و کاسه ای بزرگ تر است.
درباره ساز دیوان لازم است بدانید این ساز دارای ۷ سیم است که دو تا از سیم ها واخوان هستند و هر سه سیم به طور هم صدا کوک می شوند! همچنین کاسه ی ساز دیوان، بسیار بزرگ تر از کاسه ی ساز سه تار است. دسته ی ساز دیوان، پرده بندی شده است و دارای ۲۴ پرده می باشد؛ پرده هایی که همه قابل جابه جا شدن هستند. علاوه بر این، دیوان با استفاده از مضراب پلاستیکی نواخته می شود و فرد نوازنده در حین اجرا، انگشت میانی خود را بر کاسه ی طنینی ساز می زند.
سیم بست در منتهی الیه قسمت صاف بدنه ی طنین ساز نصب شده است؛ همچنین قسمت تحتانی نیز دارای سوراخ صوتی به بعد ۳۵ میلی متر است.
بررسی تاریخچه ی ساز دیوان
جالب است بدانید سابقه و گذشته ی دیوان به منطقه ی کردستان ترکیه یا کرمانج و همچنین کردستان ایران و کردستان عراق باز می گردد! بد نیست بدانید مردم کرمانج در کردستان ترکیه، این ساز را تنبور نیز می نامند و ملودی های اصیل خود را با استفاده از این ساز می زنند. دقت داشته باشید هر سه منطقه ی نام برده شده دارای زبان، رسم و رسوم و فرهنگ مشابهی هستند.
امروزه و با گذر زمان، دیوان علاوه بر مناطق کردنشین در شهرهای بوکان، مهاباد، سنندج و همچنین کرمانشاه رایج است و علی رغم نداشتن قدمت زیاد در این مناطق، طرفداران و علاقمندان زیادی را به سوی خود جذب کرده است.
