حکم اهانت به رهبر و همچنین سوء قصد به جان رهبر از نظر قانونی

مجازات اهانت به رهبری چیست؟

توهین و اهانت در قسمت های مختلف قانون مجازات اسلامی مورد حکم قرار گرفته است.اهانت به مقدسات مذهبی ماده ۵۱۳ و ۵۱۴.در جایی دیگر تحت عنوان هتک حرمت اشخاص در ماد ۶۰۸ و ۶۰۹ از توهین و امانت سخن به میان آورده است.لذا طبق این احکام توهین جرم محسوب می شود ماده ۶۰۸ هم در این باره بیان می کند که:

البته این ماده برای مجازات توهین به رهبر نیست بلکه ماده ای کلی به حساب می آید.که طبق قانون کاهش مجازات حبس های تعزیری نیز مجازات آن به جزای نقدی درجه شش تغییر پیدا کرده است.ماده ۶۰۸ بیان می کند که توهین به شکل های مختلف قابل ارتکاب است که حالت غالب آن الفاظ رکیک می باشد. اما توهین ممکن است زبانی نباشد و ممکن است به صورت نوشتاری در حالت نامه یا در فضای مجازی باشد یا اینکه در حالت فیلم و ویدیو یا صوت ارتکاب یابد.همانطور که گفتیم توهین ،جرم به شمار می رود و قابل مجازات کردن است. حال اگر شخص مورد توهین از اشخاص معتبر و با ارزش باشد مجازات توهین سنگین تر خواهد بود تا جایی که اگر به ائمه توهین بشود ممکن است مشمول حکم ساب النبی یعنی اعدام بشود.

توهین به رهبر در ماده ۵۱۴ مورد حکم قرار گرفته است که طبق آن:

هر کس به حضرت امام خمینی، بنیانگذار جمهوری اسلامی رضوان‌ ا… علیه و مقام معظم رهبری به نحوی از انحاء اهانت نماید به حبس از شش ماه تا دو سال محکوم خواهد شد.

آیا توهین به رهبری جرم است؟

طبق احکام دینی توهین به افراد حرام و ممنوع است و کاری ناشایست به حساب می آید و در منابع دینی حفظ کرامت افراد بسیار سفارش شده است.لذا در این رابطه قانون هم این امر را جرم انگاری کرده است و توهین به مقام رهبر جامعه را ممنوع و قابل مجازات می داند.همین گونه است توهین به رهبر سابق یعنی امام خمینی که توهین به ایشان هم جرم محسوب می شود.

شرایط توهین به رهبری چیست؟

از شرایط ارتکاب جرم داشتن قصد و آگاهی است یعنی این جرم باید به صورت عمدی باشد پس اگر شخص در حالت خواب یا مستی بی اختیار توهین کند جرم محقق نشده است و قابل مجازات نخواهد بود.لذا یکی از شرایط توهین به رهبر داشتن عمد در این کار است.از دیگر شرایط این است که فرد توهین کننده بداند که عمل ارتکابی وی مشمول جرم توهین است. لذا اگر فرد، نداند که این کلیپ یا صوتی را که منتشر می کند جرم به حساب می آید؛ مرتکب این جرم نشده است.شرط دیگری که نیاز است و باید اشاره کرد این خواهد بود که شخص توهین کننده باید بداند که این شخص رهبر است و اگر از مقام رهبری وی خبر نداشته باشد و آن موقع توهین کند توهین به رهبر و یا مشدد محسوب نمی شود ولی ممکن است توهین ساده به حساب آید.نکته دیگری که قابل ذکر می باشد این است که فرد توهین کننده باید معنای الفاظی را که به کار می برد بداند یعنی بداند این کلماتی را که استفاده می کند توهین به شمار می روند در غیر این صورت باز هم جرمی شکل نگرفته است.

شکایت در جرم توهین به رهبری

جرم توهین به رهبری و مقام امام خمینی از جرم های عمومی به شمار می رود یعنی نیازی به شاکی خصوصی ندارد و دادستان به نمایندگی از جامعه تعقیب این جرم را عهده دار است.

مرجع رسیدگی به جرم توهین به رهبری

به جرم توهین به رهبر قبلی و فعلی در دادگاه انقلاب رسیدگی می شود.در ماده ۳۰۳ و بند ب قانون آیین دادرسی کیفری به این امر اشاره شده است.این جرم از جرایم غیر قابل گذشت به شمار می رود.

مجازات سوء قصد به جان رهبری

ماده ۵۱۵ در این باره اینگونه بیان حکم می کند: هر کس به جان رهبر و هر یک از روسای قوای سه‌گانه و مراجع بزرگ تقلید، سوء قصد نماید چنانچه محارب شناخته نشود به حبس از ‌سه تا ده سال محکوم خواهد شد.

تعلیق اجرای مجازات توهین به رهبر

همانطور که گفتیم توهین به رهبر سابق و حال حاضر ۶ ماه تا ۲ سال حبس دارد. در عین حال دادگاه می تواند زمان صدور حکم به تعلیق اجرای مجازات حکم بدهد.از آنجایی که این جرم درجه۶ محسوب می شود؛ دادگاه می تواند حکم به تعلیق اجرای مجازات بدهد این نهاد فرصتی دوباره به مجرم می دهد که بدون مجازات شدن اصلاح شود.این تعلیق ممکن است قبل از اجرای حکم حبس باشد یا در اثنای آن باشد و یک سوم از آن گذشته باشد.می توان به تعلیق اجرای مجازات حکم کرد برای مثال اگر فرد به ۱ سال حبس برای توهین به رهبری محکوم شده باشد، دادگاه می تواند از همان ابتدا حکم به تعلیق اجرا بدهد یا اینکه بعد از گذشتن ۴ ماه حکم به تعلیق بدهد.

آزادی مشروط در مجازات توهین به رهبری

فرد محکوم به توهین به رهبری می تواند مشمول آزادی مشروط نیز بشود. آزادی مشروط برای شخصی است که دادگاه وی را مستحق بداند در نتیجه حسن اخلاق و باقی موارد.لذا در این جرم نیز اگر فرد یک سوم مجازات محکوم شده را سپری کند می تواند از آزادی مشروط استفاده کند.

توبه در جرم توهین به رهبری

در جرائم تعزیری درجه شش، هفت و هشت چنانچه مرتکب، توبه نماید و ندامت و اصلاح او برای قاضی محرز شود، مجازات ساقط می شود. در سایر جرائم موجب تعزیر دادگاه می تواند مقررات راجع به تخفیف مجازات را اعمال نماید.

تبصره ۱- مقررات راجع به توبه درباره کسانی که مقررات تکرار جرائم تعزیری در مورد آنها اعمال می شود، جاری نمی گردد.با توجه به اینکه توهین به رهبری نیز مشمول درجه ۶ می باشد لذا در صورت توبه دادگاه اگر توبه را محرز بداند مجازات را ساقط می کند.توهین و اهانت و هتک حرمت اشخاص مورد جرم انگاری قرار گرفته است. حال اگر جایگاه و اعتبار شخص بالاتر باشد توهین به وی مجازات شدید تری نیز خواهد داشت.همانگونه که در توهین به رهبر فعلی و رهبر سابق قانون گذار آن را جرمی غیر قابل گذشت اعلام کرده و برای آن مجازات ۶ ماه تا ۲ سال حبس پیش بینی کرده است.قانون مجازات اسلامی (قانون مجازات ها و تعزیرات بازدارنده) حکم کسی که اهانت به رهبری بکند را معین نموده است. احکام اهانت به رهبر، در فصل دوم در بحث اهانت به مقدسات مذهبی و سوءقصد به مقامات داخلی آمده است.

ماده ۵۱۴ (قانون مجازات ها و تعزیرات بازدارنده):اهانت و توهین به امام خمینی بنیانگذار جمهوری اسلامی و مقام معظم رهبری به هر شکلی که باشد به حبس محکوم می شود و مدت آن از شش ماه تا دو سال است. در این ماده مجازات توهین و اهانت به بنیانگذار جمهوری اسلامی و مقام معظم رهبری را مشخص کرده است.

ماده ۱۸۹ (قانون مجازات اسلامی): هر کس به جان رهبر و هر یک از رؤسای قوای سه گانه یا مراجع بزرگ تقلید سوء قصد کند:

الف ـ اگر سوء قصد شخص محارب شناخته نشود محکوم، به سه تا ده سال تمام حبس، مجازات می گردد.

ب ـ اگر سوء قصد شخص محارب شناخته شود حکم محارب را دارد که حکم محارب چهارتا است:

۱ ـ قتل.

۲ ـ آویختن به دار (اعدام).

۳ ـ اول قطع دست راست و سپس پای چپ.

۴ ـ نفی بلد (تبعید).

و محارب را هم قانون تعریف کرده است: هر کس که برای ایجاد رعب و هراس و سلب آزادی و امنیت مردم دست به اسلحه ببرد محارب و مفسد فی الارض می باشد. (قانون مجازات اسلامی ماده ۱۸۳).