چرا مار زنگی سمی می شود؟
جدول یاب ، محمد سیمری : دانشمندان معتقد هستند که امروزه از ۳۰۰۰ تا ۳۵۰۰ نوع مار در روی کره ی زمین وجود دارد. از این میان، ده تا پانزده درصد آن ها سمی می باشند! وقتی این مارها شکارشان را نیش بزنند، زهرشان باعث بی حسی یا مرگ شکار می شود. مار زنگی نیز تصادفا یکی از مارهای سمی است.
مار زنگی به گروهی از مارها به نام افعیان تعلق دارد که جملگی زهر دارند! مارهای زنگی را افعیان چاله دار نیز می نامند! علت این نام گذاری آن است که مارهای مزبور دو چاله یا فرو رفتگی بزرگ بر روی سر خود دارند! این فرو رفتگی ها در برابر کوچک ترین تغییر دما حساسیت نشان می دهند. مار افعی به کمک این فرو رفتگی ها می تواند حضور جانور گرم خون را حتی به هنگام شب ها تشخیص دهد و محل آن را پیدا نماید.
افعی ها دستگاه تولید زهر پیچیده ای دارند! دندان های نیش آن ها بسیار دراز است! هر دندان نیش بر استخوان بسیار کوتاه فک قابل چرخش بالایی قرار گرفته است. وقتی افعی دهان خود را می بندد، استخوان فک چنان می چرخد که دندان نیش به حالت طولی در دهان قرار گیرد و امکان بسته شدن را به آن بدهد. وقتی دهان باز می شود تا مار با دندان هایش ضربه ای را وارد نماید، استخوان فک رو به جلو می چرخد و دندان نیش را به حالت عمود بر گلوی مار قرار می دهد.
زهری که مارهای افعی با دندان های نیش خود وارد بدن شکار خود می کنند، در درجه ی نخست بر سلول های خونی و رگ ها اثر می گذارد! نیش افعی ممکن است باعث تورم و خون ریزی شدیدی شود! زهر برخی از انواع مارهای افعی مانند مار زنگی آمریکای جنوبی، بر اعصاب نیز اثر می گذارد.
در برخی از کشورها، به ویژه کشور ایالات متحده ی آمریکا و همچنین کشور کانادا، پانزده نوع مار زنگی به رنگ ها و اندازه های مختلف وجود دارد! تمام این مارها در انتهای دم خود، زائده ای به نام زنگوله دارند. زنگوله از حلقه های پوست خشک و شاخ مانندی ساخته شده است که سخت با یکدیگر قفل می شوند! وقتی مار دم خود را تکان می دهد، مخصوصا در مواقعی که به هیجان آمده است یا تحریک شده است، این حلقه های شاخی به یکدیگر ساییده می شوند! در نتیجه ی این سایش، صدایی مانند صدای سوهان زدن چوب تولید می شود. مار با صدای زنگوله ی مزبور، به حیوانات دور دست اخطار می دهد.
