لایه اوزون چیست؟
محمد سیمری ، اختصاصی جدول یاب : انسان روز به روز بیشتر متوجه می شود که کارهای روزانه اش می تواند بر آب و هوای کره ی زمین، آب و غذای مصرفی خودش، هوای تنفسی خودش و همچنین بسیاری از چیزهای دیگر تاثیر بگذارذ. امروز عده ای اخطار می کنند که بسیاری از وسایلی که انسان به فضا پرتاب می کند، ممکن است برای لایه اوزون خطرناک و زیان بار باشد.
لایه اوزون چیست و چه اهمیتی دارد؟ کره ی زمین را لایه ی ضخیمی از هوا به نام “اتمسفر” یا جو پوشانده است. اتمسفر زمین امکان پیدایش و ادامه ی حیات در روی این کره را فراهم آورده است. هوایی که تنفس می کنیم، از همین اتمسفر است. این اتمسفر ما را در برابر برخی از تابش های خطرناک خورشید محفوظ نگه می دارد. همچنین کره ی زمین را نیز در برابر گرما و سرمای شدید حفظ می کند. گذشته از اینها، اتمسفر فواید بسیار دیگری نیز برای انسان دارد.
اتمسفر کره ی زمین به چندین لایه تقسیم بندی شده است که هر یک با دیگری فرق دارد. پایین ترین لایه، که تا ارتفاع ۱۲ کیلومتری سطح زمین می رسد، تروپوسفر نامیده می شود. آب و هوای زمین، عموما در این لایه شکل می گیرد. لایه ی دوم هوا که از ارتفاع ۱۲ کیلومتری تا ارتفاع ۵۰ کیلومتری از سطح زمین می رسد، استراتوسفر نامیده می شود.
لایه اوزون در نقطه ای بین ۱۵ تا ۳۰ کیلومتری سطح زمین، در وسط لایه ی استراتوسفر واقع شده است. اوزون شکلی از اکسیژن است. در این لایه اثری از باد نیست و هوا نیز گرم است. آنچه باعث گرمی هوا می شود، گاز اوزون است.
گاز اوزون، بیشتر اشعه ی ماورا بنفش خورشید را جذب می کند. در اثر جذب این اشعه، نواری از هوای گرم پدید می آید. اما مهم تر از همه این است که لایه اوزون مانع از رسیدن بخش بزرگی از اشعه ی ماورا بنفش به سطح کره ی زمین می شود. مقدار کمی از این اشعه برای انسان مفید است ولی مقدار زیاد آن، همه ی ما را زنده زنده کباب می کند! به همین علت است که می گویند بایستی مراقب باشیم دستگاه هایی که فضا می فرستیم صدمه ای به لایه ی اوزون نزنند!
در اوایل دهه ۱۹۷۰ میلادی برای اولین بار محققان دریافتند که لایه اوزون در حال تخریب است! در ابتدا تصور می شد که عامل اصلی تخریب، اکسیدهای نیتروژن حاصل از پرواز هواپیماهای مافوق صوت در استراتوسفر است تا این که در سال ۱۹۷۴ میلادی اعلام شد بعضی مواد شیمیایی ساخت بشر با نام کلروفلوئوروکربن ها یا همان CFC ها به لایه ازن صدمه وارد می کنند.
