اسامی شهرهای استان مرکزی در حل جدول
جدول یاب ، محمد سیمری : استان مرکزی به عنوان یکی از استان های صنعتی ایران و مهم تر از آن معروف به پایتخت صنعتی ایران، تقریباُ در مرکز ایران واقع شده است! این استان از شمال به استان های تهران و قزوین، از غرب به استان همدان، از جنوب به استان های لرستان و اصفهان و از شرق به استان های تهران، قم و اصفهان محدود است. بزرگ ترین شهر و مرکز استان مرکزی، کلانشهر اراک می باشد. جالب است بدانید دو رشته کوه البرز و زاگرس این استان را در میان خود نگه داشته اند!
بر اساس آخرین تقسیمات کشوری در سال ۱۳۷۵، استان مرکزی از ۱۲ شهرستان، ۲۳ بخش، ۳۲ شهر، ۶۶ دهستان، ۱٬۳۹۴ آبادی دارای سکنه و ۴۶ آبادی خالی از سکنه تشکیل یافته است که شهرستان های آن اراک، محلات، ساوه، تفرش، خمین، فراهان، دلیجان، شازند، آشتیان، کمیجان، زرندیه و خنداب هستند.
قدمت این استان به هزاره دوم و سوم قبل از میلاد باز می گردد! در تپه های باستانی و نقاط دیگر این سرزمین، ردپایی از آثار تمدن های مختلف و همچنین اقوام گوناگون را می توان مشاهده کرد. استان مرکزی در هزاره اول قبل از میلاد جزو ایالات ماد بزرگ بود و تمام قسمت مرکزی و غربی ایران در داخل این استان قرار داشت و از کانون های قدیم استقرار در فلات ایران بوده است.
حاکمان یونانی در دوره سلوکیان برای قسمت شمالی این استان به ویژه دهستان خورهه اهمیت زیادی قائل بودند. آثار باستانی که از این دوران در خورهه بر جای مانده است، این مطلب را تصدیق می کند. بد نیست بدانید در روزگار کهن این شهر، عراق نام داشت که در زمان تسلط اعراب بر ایران عراق عجم نامیده میشد که شامل بسیاری از استان های همجوار امروزی می شد.
توجه داشته باشید شهر اراک از نظر تاریخی نسبت به سایر شهرهای استان از قدمت چندانی برخوردار نیست! زیرا زمان احداث شهر به دوره قاجار و سلطنت فتحعلی شاه می رسد. در اوایل سلطنت قاجار در بلوک عراق قسمت زیادی از محدوده ی استان مرکزی به علت وسعت زیاد و جمعیت فراوان، همواره نا امن بود. در زمان فتحعلی شاه که قشونی به نام عراق تشکیل گردید، یوسف خان گرجی از فتحعلی شاه تقاضا کرد تا برای این مرکز قشون عراق عجم به قلعه ای نظامی احداث کند.
با احداث این قلعه به نام سلطان آباد، بنای اولیه شهر نهاده شد که در سال ۱۲۳۱ شمسی به پایان رسید. هنگامی که راه آهن جنوب از کنار شهر عبور کرد و ایستگاهی در کنار آن احداث شد، نام این ایستگاه را اراک گذاشتند. اراک در سال ۱۳۵۶ ش به عنوان مرکز استان مرکزی انتخاب و در سال ۱۳۵۷ شمسی رسماً تشکیلات استان مرکزی در این شهر مستقر شد.
فهرست شهرهای استان مرکزی
جمعیت شهرهای استان مرکزی بر اساس سرشماری سال ۱۳۸۵ و ۱۳۹۰ خورشیدی:
ردیف | نام شهر | شهرستان | جمعیت ۱۳۸۵ | جمعیت ۱۳۹۰ | رتبه در شهرستان |
---|---|---|---|---|---|
۱ | اراک | اراک | ۴۳۸٬۳۳۸ | ۵۲۶٬۱۸۲ | ۱ |
۲ | ساوه | ساوه | ۱۷۹٬۰۰۹ | ۲۰۰٬۴۸۱ | ۱ |
۳ | خمین | خمین | ۶۴٬۰۳۱ | ۷۰٬۰۵۳ | ۱ |
۴ | محلات | محلات | ۳۵٬۳۱۹ | ۴۰٬۵۸۴ | ۱ |
۵ | دلیجان | دلیجان | ۳۱٬۸۵۲ | ۳۷٬۴۷۰ | ۱ |
۶ | کرهرود | اراک | ۲۳٬۳۹۹ | الحاق به اراک | – |
۷ | شازند | شازند | ۱۹٬۳۵۳ | ۲۱٬۱۵۶ | ۱ |
۸ | مأمونیه | زرندیه | ۱۷٬۳۳۷ | ۱۹٬۰۰۵ | ۱ |
۹ | تفرش | تفرش | ۱۳٬۹۱۴ | ۱۶٬۴۴۷ | ۱ |
۱۰ | مهاجران | شازند | – | ۱۲٬۲۹۳ | ۲ |
۱۱ | سنجان | اراک | ۱۰٬۵۹۲ | الحاق به اراک | – |
۱۲ | کمیجان | کمیجان | ۸٬۹۲۸ | ۹٬۳۵۷ | ۱ |
۱۳ | میلاجرد | کمیجان | ۸٬۸۵۹ | ۹٬۱۰۲ | ۱ |
۱۴ | آشتیان | آشتیان | ۱۰٬۳۲۴ | ۹٬۰۱۵ | ۱ |
۱۵ | خنداب | خنداب | ۶٬۹۸۲ | ۷٬۷۵۳ | ۱ |
۱۶ | آستانه | شازند | ۶٬۹۶۹ | ۶٬۸۸۰ | ۳ |
۱۷ | پرندک | زرندیه | ۶٬۱۸۴ | ۶٬۶۳۳ | ۲ |
۱۸ | زاویه | زرندیه | ۶٬۱۴۱ | ۵٬۸۵۶ | ۳ |
۱۹ | نیمور | محلات | ۵٬۷۳۱ | ۵٬۸۵۶ | ۲ |
۲۰ | داودآباد | اراک | ۵٬۵۱۷ | ۵٬۲۵۲ | ۲ |
۲۱ | خشکرود | زرندیه | – | ۵٬۰۱۹ | ۴ |
۲۲ | غرق آباد | ساوه | ۴٬۳۹۴ | ۴٬۹۹۲ | ۲ |
۲۳ | جاورسیان | خنداب | – | ۴٬۲۲۶ | ۲ |
۲۴ | فرمهین | فراهان | ۳٬۵۶۶ | ۴٬۲۹۷ | ۱ |
۲۵ | خنجین | فراهان | ۲٬۹۹۷ | ۳٬۷۹۸ | ۲ |
۲۶ | کارچان | اراک | – | ۳٬۷۵۲ | ۳ |
۲۷ | نراق | دلیجان | ۲٬۵۰۸ | ۲٬۷۴۴ | ۲ |
۲۸ | توره | شازند | ۲٬۱۶۷ | ۲٬۳۳۱ | ۴ |
۲۹ | نوبران | ساوه | ۱٬۹۳۱ | ۲٬۱۷۰ | ۳ |
۳۰ | هندودر | شازند | ۱٬۸۶۳ | ۲٬۱۰۳ | ۵ |
۳۱ | قورچی باشی | خمین | ۱٬۵۲۲ | ۱٬۴۹۷ | ۲ |
۳۲ | ساروق | اراک | ۲٬۱۸۹ | ۳٬۷۵۲ | ۴ |
۳۳ | رازقان | زرندیه | ۴۲۶ | ۴۹۷ | ۵ |
۳۴ | شهباز | شازند | ۳٬۹۰۰ | – | ۶ |
ریشه یابی نام شهرهای استان اراک
نام شهر | ریشه زبان اصلی | معنا | نام های دیگر | در لغتنامهٔ دهخدا |
---|---|---|---|---|
اَراکْ | فارسی | تغییر زمانی در «سلطان آباد عراق» به شهر عراق | عراق، سلطان آباد | |
خُمِیْن | مورد اختلاف (پهلوی. اوستایی) | معرب:هُمایون | خمیهن، کمره | |
نیموَر | پهلوی | در پهلوی آورد به معنای میدان جنگ. | نیم آورد. ممنور، نیسور، تیمور | |
شازَند | پارسی | برگرفته از نام کوهی که حسب باورهای محلی محل زندگی جاودانه کیخسرو شاه زنده کیانی است؛ | ادریس آباد | |
مَحَلّات | – | – | – | |
تفرش | پهلوی | – | طبرس | |
ساوه | پهلوی ساوگ | – | ساوج |