نشانه نقطه ویرگول چه کاربردی در ادبیات فارسی دارد؟
نشانه نقطه ویرگول، نشانه مکثی بیشتر از ویرگول و کمتر از نقطه است.
موارد استفاده از این نشانه، بسیار اندک است، که عبارتند از:
- هنگام برشمردن و جداکردن اجزای مختلف وابسته به یک حکم کلی به شکل فهرست، دسته‌بندی و شماره‌بندی و یا بدون شماره و پشت سر هم:
آثار سعدی عبارت‌اند از:
گلستان؛
بوستان؛
کلیات.
مولوی، جلال الدین محمد بلخی؛ مثنوی معنوی؛ تصحیح ر. الین. نیکلسون؛ چاپ پنجم، تهران: انتشارات مولی،۱۳۶۵
- به جای نقطه، پیش از جمله‌ای توضیحی و تکمیلی که به دنبال جمله قبلی آمده باشد؛ اما معنای جمله قبلی به خودی خود نیز کامل باشد:
مشک آن است که خود ببوید؛ نه آن‌که عطار بگوید.
- برای جدا کردن عبارت‌ها یا جمله‌های شرطی که درون آن‌ها ویرگول‌های متعدد به کار رفته باشد، به جای ویرگول برای تمایز، از نقطه ویرگول استفاده می‌شود:
اگر مردم کمتر فیلم می‌گرفتند، مزاحم امداد رساندن نمی‌شدند، راه را باز می‌کردند، شاید این اتفاق، به این صورت برای «پلاسکو» نمی‌افتاد؛ مردم باید کمک می‌کردند.
- در جمله‌های مرکب و قبل از کلمه‌های توضیحی (مثل: یعنی، مانند، مثلاً، زیرا، اما، بنابراین، در نتیجه، از این رو، در این صورت، چنان‌که، با وجود این، با این حال، با این همه، برای نمونه، در مثل، به فرض و همان‌طور که):
امروز علی را دیدم؛ اما این دیدار خیلی کوتاه بود.
دقت داشته باشید که شرط به کار بردن نقطه ویرگول قبل از کلمه‌های توضیحی این است که قبل از خود نقطه ویرگول، فعل قرار گرفته باشد.
