Prolog به فارسی | دیکشنری انگلیسی

پرولوگ - زبان برنامه نویسی که در آغاز دهه ی 70 Alain Comerauer آن را ساخت و در سال 1995 توسط ISO استاندارد گردید. زبان پرولوگ برای نوشتن برنامه هایی به کار می رود که می خواهند تفکر انسان را مدل سازی کنند. این زبان برنامه نویسی منطقی را انجام می دهد، نوعی برنامه نویسی که Robert Kowalski آن را در دانشگاه لندن ساخت. در برنامه نویسی عادی، برنامه مراحلی را شرح می دهد که کامپیوتر باید برای حل هر مسئله ای طی کند. در برنامه نویس منطقی، برنامه چند واقعیت و قوانین را در اختیار کامپیوتر قرار میدهد، به طوری که واقیعت های دیگری می تواند به کمک این قوانین استنتاج کرد. سپس کامپیوتر به طور خودکار رویه ثابتی را به کار می برد تا مسئله حل شود. مثلاً فرض کنید می خواهیم بدانیم آیا آتلانتا در آمریکای شمالی قرار دارد یا خیر؛ و اطلاعات زیر را برای این کار در اختیار داریم: (1) x در آمریکای شمالی است، اگر x در ایالات متحده است. (2) x در آمریکا شمالی است، اگر x در کانادا است. (3) x در ایالات متحده است، اگر x در جورجیاست. (4) x در ایالات متحده است، اگر x در فلوریداست. (5) آتلانتا در جورجیاست. همان گونه که Kiwalski اشاره کرده است، این مسئله می تواند بر اساس رویه های استدلالی چنین شرح داد: (1) برای آنکه نشان دهید X در آمریکای شمالی است، نشان دهید که x در ایالات متحده است. (2) برای انکه نشان دهید x در آمریکای شمالی است، نشان دهید X در کانادا است. (3) برای آنکه نشان دهید x در ایالات متحده است، نشان دهید x در جورجیاست. (4) برای آنکه نشان دهید x در ایالات متحده است، نشان دهید x در فلوریدا است. (5) برای آنکه نشان دهید آتلانتا در جورجیاست، کاری انجام ندهید. پس از آن روشن است که این مسئله میتواند با زنجیر کردن جمله های 3، 1 و 5 با یکدیگر حل کرد. در زبان پرولوگ، اطلاعات موجود را چنین بیان می کنیم: علات */ ابتدای توضیحات را نشان می دهد، و /* پایان آن را بیان می کند. تمامی این جمله ها قوانین اند، x متغیری است که با هر ثابتی سازگار است، و -: به معنای « اگر» است. قانون 1 به این معناست که «اگر x در ایالات متحده است، پس x باید در آمریکای شمالی باشد». قانون 5 نوع خاصی از قوانین به نام « واقعیت » است، زیرا دارای « اگر » نیست. برای یافتن این موضوع که آتلانتا در آمریکای شمالی است، جستجوی زیر را به پرولوگ ارائه می دهیم: (north-america (atlanta-?. برای پاسخ به این پرسش، پرولوگ به دنبال قانونی می گردد که با اولین بخش پرس و جو سازگار باشد. ابتدا قانون 1 به کار می آید، زیرا x دارای atlanta است. سپس دومین بخش از قانون پرسش جدید خواهد بود: (geogia (atlanta - ?. وقتی جستجوی قانونی هستیم که با پرسش بالا سازگار باشد، در می یابیم که قانون 5 با آن سازگار است که دارای « اگر » نیست، و از این رو پرسش میتواند « بلی » باشد. اگر فرایند به پرسشی ختم شود که قانونی با آن سازگار نیست. پاسخ به پرسش « خیر » خواهد بود. یکی از تواناییهای زبان پرولوگ، قدرت « جستجوی به عقب » است، یعنی به عقب برگشته و راه حلهای جایگزین را پیدا می کند. این ویژگی هنگامی لازم است که زنجیره ای از قوانین به یک راه حل نمی رسد. مثلاً قانون 2 و4 در مسئله ی بالا به یک راه حل منتهی نمی شود، اگر کامپیوتر بخواهد هر یک از آنها را آزمایش کند، لازم است که به عقب برگشته و راه حل های جایگزین را بررسی کند. زبان پرولوگ منحصر به منطق ساده ی فوق نیست. این زبان می تواند تمام انواع لگاریتم ها، مانند مرتب سازی، محاسبه ی عددی و تجزیه را پیاده سازی کند.

زبان برنامه نویسی منطق گرا که در هوش مصنوعی بکار می رود، PROLOG Programming in Logic