معنی اعداد مجسم در فرهنگ لغات ها (دهخدا،معین و ... ) + سایر منابع اطلاعاتی

اعداد مجسم. [اَ دِ م ُ ج َس ْ س َ] (ترکیب وصفی، اِ مرکب) عددهای مجسم. این آن عددهاست که بحاصل آیند از عددی چند بار عدد کرده و آنچه گرد آید چند بار عدد سوم کرده، اگر این سه عدد راست باشند آنچه گرد آیداز ایشان مکعب نام کنند و یکی از این عددها کعب او باشد. و گروهی مکعب را کعب نام کنند و یکی از آن سه عدد ضلع او. و نموده ٔ او آن است که سه را سه بار کنی نه آید و چون نه را سه بار کنی بیست وهفت شود. و این مکعب است و کعب او سه است. یا او کعب است و ضلع او سه. اگر از این عددها دو راست باشند و سوم کهتر آنچه گرد آید او را لبنی خوانند زیرا که خشت را ماند و نموده ٔ او سه را سه بار کنی نُه باشد و نه را دو بار کنی هژده باشد و این لبنی است. اگر دو راست باشند و سوم بزرگتر آنچه گرد آید او را تیر میخوانند زیرا ماننده ٔ تیر بود که ببام خانه ها بکار برند. و نموده ٔ او سه را سه بار کنی نه باشد و نه را 4 بار کنی سی وشش باشد و این تیری باشد. اگر هر سه عدد یکدیگر را راست نباشند آنرا لوحی خوانند زیرا که چون تخته بود. و نموده ٔ او سه چهار بار دوازده بود و دوازده پنج بار شصت بود و این لوحی است. (از التفهیم بیرونی ص 38).