معنی ذره بین در فرهنگ لغات ها (دهخدا،معین و ... ) + سایر منابع اطلاعاتی

ذره بین. [ذَرْ رَ / رِ] (اِ مرکب) عدسی از شیشه یا بلور محدّب السطحین که برای بزرگ نمودن اشیاء خرد و ریزه بکار میرود و تصویر حاصله بزرگتر از خود شی ٔ است. و پیش از داگر و فوکو علمای مشرق به این خاصیت آشنا بوده و عملاً بکار می برده اند. ابوریحان بیرونی در کتاب الجماهر فی معرفهالجواهر گوید: و حدّث السلامی عن اللّحام ان ّ ابابشر السیرافی کان عند خاله بسرندیب ذات لیله فاحضر فص ّ یاقوت احمر و کان یضعه علی احرف الکتاب حتی یقرأه و تعجّب الحاکی منه... فالحروف الدّقاق تقرء بمثلها من البلور لان ّ الخط یغلظ من ورائها فی المنظر، و السطورتتسع. و علل ذلک موکله الی صناعهالمناظر - انتهی.
- ذرّه بین گذاشتن، سخت دقیق شدن. نهایت کنجکاوی کردن.

(~.) [ع - فا.] (اِ.) عدسی شیشه ای یا بلوری، که دو سطح آن محدب است و چیزهای ریز را بزرگ نشان دهد.

عدسی کوچک که چیزهای ریز در زیر آن درشت دیده می‌شود و برای خواندن خط‌های ریز و دیدن برخی چیزهای ریز به کار می‌رود،

ریزه بین، ریزبین

عدسی از شیشه یا بلور محدب السطحین که برای بزرگ نمودن اشیاء خرد و ریزه بکار میرود و تصویر حاصله بزرگتر از خود شیئی است