معنی روح القدس در فرهنگ لغات ها (دهخدا،معین و ... ) + سایر منابع اطلاعاتی

روح القدس.[حُل ْ ق ُ دُ] (اِخ) جبرئیل. (السامی فی الاسامی) (دهار) (از غیاث) (آنندراج). و بسکون دال و تحریک آن هر دو مستعمل است. در این شعر خاقانی که در تعریف شعر است بسکون دال آمده:
کرده روح القدس پیش کعبه پرها را حجاب
تا برو آسیب سنگ اهل طغیان آمده.
(از آنندراج).
روانبخش. (لغت محلی شوشتر، نسخه خطی ذیل روانبخش). یکی از اقانیم ثلاثه نزد ترسایان. سومین از اقانیم ثلاثه ٔ ارباب تثلیث. ثالث ثلاثه نزد مسیحیان. روح. کلمه. جان پاک. صاحب قاموس کتاب مقدس آرد: روح القدس اقنوم سوم از اقانیم ثلاثه ٔ الهیه خوانده شده، و آن را روح گویند زیراکه مبدع و مخترع حیات است، و «مقدس » گویند زیرا که یکی از کارهای مخصوص او اینکه دلهای مؤمنان را تقدیس میکند، و بسبب علاقه ای که بخدا و مسیح دارد او را روح اﷲ و روح المسیح خوانند -انتهی. و رجوع به حکمت اشراق ص 201، 205 (حاشیه) و 265 و 270 و روح و جان پاک وجبرئیل در این لغت نامه شود:
برای پرورش جسم، جان چه رنجه کنم
که حیف باشد روح القدس بسگبانی.
رودکی.
روزه کردم نذر چون مریم که هم مریم صفاست
خاطر روح القدس پیوند عیسی زای من.
خاقانی.
بر بام سدره تا در ادنی فکنده رخت
روح القدس دلیلش و معراج نردبان.
خاقانی.
تا لبش را لب نخوانی زینهار
زآنکه روح القدس جان میخواندش.
خاقانی.
فیض روح القدس ار باز مددفرماید
دیگران هم بکنند آنچه مسیحا میکرد.
حافظ.
|| در فرهنگ علوم عقلی (ص 281) چنین آمده: آنچه را فلاسفه جوهر عقلی نامیده اند الهیون روح القدس مینامند، بعضی گویند: افلاطون جوهر عقلی را روح القدس نامیده، در هرحال این اصطلاح از مختصات فلسفه ٔ اسلامی و عرفان است و گاه مراد از آن عقل بالمستفاد میباشد و عقل را در مرتبت اجمال نیز روح القدس گفته اند -انتهی. و رجوع به اسفار ملاصدرا ج 4 ص 89 و 166 و 79 و 107 و ج 1 ص 72 شود.

روان پاک، جبرئیل، اُقنوم سوم نزد مسیحیان. [خوانش: (~. قُ دُ) [ع.] (اِمر.)]

روح قدسی، جان‌ پاک، روان‌ پاک،
جبرئیل
در آیین مسیحیت، روحی که بر مریم تجلی کرد و بر او دمید و عیسی متولد شد، شیداسپهبد، روان‌بخش، اقنوم سوم،

جبرئیل

شیدا سپهبد روانبخش (اسم) و، روح القدس، (فعل) جوهر عقلی، (فعل) عقل بالمستفاد.

رَوْحُ الْقُدُس، روح الهی و یکی از اَقانیم ثلاثه (در مسیحیت)، جبرئیل (در اسلام)، روح مخصوص مظاهر مقدسه الهیّه- پنجم از اقسام ارواح: (نباتی- حیوانی- انسانی-ایمانی- قدسی)، بفرموده مبارک حضرت عبدالبهاء:« روح القدس فیض الهیست و اشعه ساطعه از مظهور ظهور»،

رُوح القُدُس، بفرموده مبارک حضرت عبدالبهاء «روح القدس فیض الهیست و اشعه ساطعه از مظهور ظهور» و «واسطه بین حق و خلق است» انتهی.... روح القدس نزد مسلمین جبرئیل و فرشته وحی است و نزد زردشتیان بهمن سروش و نزد مسیحیان یکی از اقانیم ثلاثه است و فلاسفه آنرا جوهر عقل میدانند،