معنی زامیاد در فرهنگ لغات ها (دهخدا،معین و ... ) + سایر منابع اطلاعاتی

زامیاد. [زام ْ] (اِخ) فرشته ای است که مصالح و تدبیر امور روز زامیاد (28 از هر ماه شمسی) به او تعلق دارد. گویند در این روز درخت نشاندن و تخم کاشتن و عمارت کردن بغایت خوب است. (برهان قاطع). نام فرشته ٔ موکل بر تدبیر امور آن روز (روز زامیاد) و گویند به محافظت حوران بهشتی نیز مأمور است. (آنندراج).نام سروشی است که بمحافظت حوران بهشتی مأمور است وتدبیر امور و مصالح زامیاد به او متعلق است. (فرهنگ جهانگیری). دکتر معین در مزدیسنا و تأثیر آن در ادب پارسی آرد: ایزدان بزرگ نیز خود بنوبت از همکاران امشاسپندان هستند... و ایزد زامیاد از ایزدان همکار امرداد (امشاسپندی که ماه مرداد بنام او است) میباشد. (مزدیسنا و تأثیر آن در ادب پارسی ص 162). و در ص 432 از آن کتاب آمده: در مزدیسنا همه ٔ عناصر و بخصوص (زمین) مقدس و زامیاد یعنی: زم یزدیا بعبارت دیگر فرشته ٔ زمین (در اوستا: زم) محترم است و نام او در ردیف فرشتگان سی روز ماه یادشده و از این جهت آبادانی زمین و زراعت بر مزدیسنان واجب بوده است. امشاسپند سپندارمذ (در اوستا: سپنته آرمئتی) فرشته ٔ نگهبان زمین و گاه نیز خود زمین بشمار رفته است - انتهی. و درکتاب روزشماری در ایران باستان تألیف دکتر معین آمده: زامیاد مرکب است از دو جزء زام که ایزد و فرشته ٔزمین است و جزء دوم یاد از حروف زواید و پسوند است که در اوستا و پارسی باستان (دات) آمده چنانکه در واژه های بنیاد و فریاد دیده میشود. ایزد زامیاد (زمین) با ایزد آسمان اغلب یکجا یا در هر دو مقدس شمرده شده اند. نگهبانی روز 28 با ایزد نامبرده است. نیز در فرهنگها آمده در این روز درخت بنشاندن و تخم کاشتن و عمارت کردن بغایت خوب است. (روزشماری صص 63- 64).

زامیاد. [زام ْ] (اِ) نام روز بیست و هشتم است از ماههای شمسی. (برهان قاطع) (آنندراج).نام روز بیست و هفتم از هر ماه شمسی. (غیاث اللغات). روز بیست و هشت است از ماههای شمسی و نیک است در این روز تخم کشتن و درخت نشاندن و عمارت کردن. (فرهنگ جهانگیری). آقای دکتر معین در کتاب روزشماری در ایران باستان آرد: روز 28 به زامیاد نامزد است. در اوستا زام و در پهلوی زمیک و در پارسی زمی بمعنی زمین و فرشته آن هر دو آمده. (روزشماری ص 62). و در ص 65 از آن کتاب آرد: ابوریحان بیرونی نام این روز را در فهرست روزهای ایرانی زامیاد و در سغدی رام جید و در خوارزمی، راث یاد کرده زرتشتیان این روز را رامیاد خوانند -انتهی:
چون زامیاد نیاری ز می تو یاد
زیرا که خوشتر آید می روز زامیاد
خاصه بپادشاه ملک ارسلان که چرخ
هرگز نداشت چو او هیچ شاه یاد.
مسعودسعد.
و رجوع به مزدیسنا و تأثیر آن در ادب پارسی و یشتها و خرده اوستا از یشتهای اوستا شود.

زامیاد. [زام ْ] (اِخ) نام یشت 19 است. رجوع به زامیادیشت شود.

نام روز بیست و هشتم از هر ماه شمسی، در آیین زردشتی، ایزد موکل بر زمین. [خوانش: [په.] (اِ.)]

روز بیست‌وهشتم از هر ماه خورشیدی: چون روز زامیاد نیاری ز می تو یاد؟ / زیرا که خوش‌تر آید می روز زامیاد (مسعودسعد: مجمع‌الفرس: زامیاد)،
در آیین زردشتی، فرشتۀ موکل بر زمین،

فرشته مول بر زمین

فرشته موکل بر زمین

فرشته نگهبان زمین ایران باستان

روز بیست و هشتم از هر ماه شمسی.