معنی سعدی در فرهنگ لغات ها (دهخدا،معین و ... ) + سایر منابع اطلاعاتی

سعدی. [س ُ دا] (ع ص) مؤنث اسعد. (منتهی الارب).

سعدی. [س َ] (اِخ) مشرف الدین مصلح بن عبداﷲ سعدی شیرازی، نویسنده و گوینده ٔ بزرگ قرن هفتم. وی در شیراز به کسب علم پرداخت و سپس به بغداد رفت و در مدرسه ٔ نظامیه به تعلم مشغول گشت. سعدی سفرهای بسیار کرد و در زمان سلطان اتابک ابوبکربن سعدبن زنگی (623- 668 هَ.ق.) به شیراز بازگشت و به تصنیف سعدی نامه یا بوستان (سال 655) و گلستان (سال 656) پرداخت. علاوه بر اینها قصاید و غزلیات و قطعات و ترجیعبند و رباعیات و مقالات و قصاید عربی دارد که همه را در کلیات وی جمع کرده اند. وفات وی بین سالهای 691 و 694 هَ.ق. در شیراز اتفاق افتاد و آرامگاه جدید او در اردیبهشت ماه 1331 هَ.ش. برپا شده است.
امتیاز بزرگ سعدی در غزل عاشقانه و مثنوی اخلاقی و نثر فنی بسبک مقامه نگاری است. رجوع کنید به تاریخ ادبیات رضازاده ٔ شفق صص 263- 279. بحث در باب سعدی شاعر، هانری ماسه. از سعدی تا جامی (ترجمه ٔ تاریخ ادبیات ادوارد براون ج 3) (از حاشیه ٔ برهان قاطع چ معین). و رجوع به لباب الالباب و سبک شناسی بهار ج 1 و 2 و 3 شود.

سعدی. [س َ] (اِخ) میرعلیشیر نویسد: مولانا سعدی مشهدی بوده و به کاسه گری منسوب و این مطلع از اوست:
ز بهر قطع هستی حیله از صدجای انگیزم
مگر یک لحظه با آن دلبر خودرای آمیزم.
و در مطلع دو قافیه رعایت کرده و بیت دوم این مطلع را امیرعلیشیر پسند فرموده و آن بیت این است:
شبی بنشین وچندانی شراب بی حسابم ده
که نتوانم که تا روز حساب از جای برخیزم.
مولانا در هری وفات فرموده. (مجالس النفایس ص 216- 217).

سعدی. [س َ] (اِخ) دهی از دهستان یکانات بخش مرکزی شهرستان مرند. دارای 619 تن سکنه و آب آن ازچشمه و قنات است. (از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 4).

سعدی. [س َ] (اِخ) دهی از دهستان عباسی بخش بستان آباد شهرستان تبریز. دارای 230 تن سکنه و آب از چشمه و محصول آن غلات میباشد. (از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 4).

سعدی. [س َ] (اِخ) قصبه ای از دهستان آبشار بخش شادگان شهرستان خرمشهر. دارای 1010تن سکنه و آب آن از رودخانه جراحی است. محصول: غلات، برنج و خرما است. (از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 6).

سعدی. [س َ] (اِخ) ده بزرگی از دهستان حومه ٔ بخش مرکزی شهرستان شیراز. در سه هزارگزی شمال خاور شیراز. هوای آن معتدل و دارای 2008 تن سکنه است. آب آن از قنات و محصول آن غلات، انگور، سبزیجات و شغل اهالی زراعت است. دبستان دارد و مقبره ٔ سعدی نزدیک قریه است. (از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 7).

شیخ اجل

سَعْدِی، شیح مُشرَفُ الدّین مُصْلِح بن عبدالله و یا بقولی مُصلِحُ الدّین، اَفْصَحُ المُتَکَلَّمین و از اَعاظم و اُدبا و شعرای ایران بل اَعظم ایشان می باشد. تولدش را به سال 600 در شیراز و فوتش را در همان شهر در حدود 691 تا 695 هجری قمری دانسته اند- از شیراز سفری به بغداد و شام و حجاز نموده و در بغداد محضر شیخ شهاب الدین (عمر) سهروردی را درک کرده است. کلیات سعدی شامل بوستان است و گلستان، غزلیات و قصائد و قطعات و رباعیات و سایر اقسام شعر که مکرر طبع گردیده است،