معنی سلطانی در فرهنگ لغات ها (دهخدا،معین و ... ) + سایر منابع اطلاعاتی

سلطانی. [س ُ] (اِخ) تیره ای از شعبه ٔ الیاس از تقسیمات دشمن زیاری ایلات کهکیلویه ٔ فارس. (جغرافیای سیاسی کیهان ص 89).

سلطانی. [س ُ] (ص نسبی) منسوب به سلطان:
ز تو داد نایافته کس ندانم
ز سلطانی و شهری و روستایی.
فرخی (دیوان چ دبیرسیاقی ص 395).
اسبان بمرغزار فرستادند و اشتران سلطانی. (تاریخ بیهقی ص 362). دیگر روز سوی خراسان رفت با چهار سوار سلطانی. (تاریخ بیهقی چ ادیب ص 348).
تو بر تخت سلطانی خویش باش
باخلاق پاکیزه درویش باش.
سعدی.
- دیوار سلطانی، دیوار بلند:
کردم از پیش تو سلطانی دیواری
برزدم بر سر دیوارتو هر خاری.
منوچهری.
|| (حامص) سلطان بودن. سلطنت. عمل سلطان:
زان روز که جز خدای سبحان را
برکس نرود ز خلق سلطانی.
ناصرخسرو.
تندرستی و رای سلطانی است
از دو تن پرس و شرح آن بشنو.
خاقانی.
خواجه برزد علم بسلطانی
رست از آن بند و بنده فرمانی.
نظامی.
نکند جور پیشه سلطانی
که نیاید ز گرگ چوپانی.
سعدی.
جهان فانی و باقی فدای شاهد و ساقی
که سلطانی عالم را طفیل عشق می بینم.
حافظ.
|| غلبه و اقتدار و چیرگی داشتن: او را گمان افتاد که فصد کردن و دارو خوردن او را سود نمیدارد و اگر علاج کند یا نکند این درد مدتی سلطانی خویش میراند. (ذخیره ٔ خوارزمشاهی). || (اِ) سکه ٔ طلا. (ناظم الاطباء). || قلمرو سلطنت. (ناظم الاطباء). || (ص نسبی، اِ) نام قسمی انگور است. (یادداشت مؤلف). || نوعی از پارچه ٔ ابریشمی که متقالی و بیرم نیز گویند. (از دیوان البسه ٔ نظام قاری). قسمی از پارچه ٔ عریض. (ناظم الاطباء):
به بیرم که سلطانی او راست نام
بدادند دستارهای تمام.
نظام قاری.
|| قسمی از هلو. (ناظم الاطباء).

سلطانی. [س ُ] (اِخ) دهی است از دهستان نهبندان بخش شوسف شهرستان بیرجند، دارای 1208 تن سکنه و آب آن از قنات است. محصول آن غلات، لبنیات و شغل اهالی زراعت و مالداری است. راه مالرو دارد. (از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 9).

منسوب به سلطان، نوعی کتاب در قطع 30 * 50 سانتی متر، نوعی کباب برگ که پهن تر و عالی تر از انواع دیگر است. [خوانش: (~.) [ع - فا.] (ص نسب.)]

شاهی (صفت) منسوب به سلطان: بتخت بوستان زد گل دگر ره کوس سلطانی.