معنی معدل در فرهنگ لغات ها (دهخدا،معین و ... ) + سایر منابع اطلاعاتی

معدل. [م ُ ع َدْ دِ](ع ص) راست کننده.(آنندراج). تعدیل کننده. یکسان کننده.(یادداشت به خط مرحوم دهخدا). || آنکه عدول را تزکیه او کند.(دهار)(السامی فی الاسامی). آنکه گواهی به عدالت کسی دهد.(یادداشت به خط مرحوم دهخدا): وقضات بلخ و اشراف و علما و فقها و معدلان و مزکیان... هم آنجا حاضر بودند.(تاریخ بیهقی چ فیاض ص 183). || نزد اهل هیئت بر منطقه ٔ فلک اعظم اطلاق شود و معدل النهار و فلک مستقیم نیز نامیده می شود.(ازکشاف اصطلاحات الفنون). و رجوع به معدل النهار شود.

معدل. [م ُ ع َدْ دَ](ع ص) راست و درست کرده شده و برابر.(ناظم الاطباء). || عادل شمرده شده. آنکه عدالت و درستی وی مورد تصدیق باشد: چهار ماه روزگار باید و محضری به گوایی دویست معدل تا آن راست از تو قبول کنند.(قابوسنامه). مردی سی و چهل اندر آمدند، مزکی و معدل از هر دستی.(تاریخ بیهقی چ فیاض ص 176). || نزد اهل هیئت عبارت از چیزی است که تعدیل در آن واقع شده باشد چنانکه گویند: وسطمعدل.(از کشاف اصطلاحات الفنون). ||(اصطلاح ریاضی) حاصل قسمت مجموع چند عدد بر تعداد آنها.
- معدل گرفتن، محاسبه ٔ معدل نمره های شاگردان مدارس. و رجوع به ترکیب بعد شود.
- معدل نمرات، حاصل قسمت مجموع نمره های درسهای هر دانش آموزبر تعداد نمره های او.

معدل. [م َ دِ](ع اِ) جای بازگشت.(منتهی الارب)(آنندراج)(از اقرب الموارد). جای بازگشت و گریزگاه.(ناظم الاطباء).

معدل. [م ُ ع َدْ دِ](اِخ) ابن علی بن لیث صفار امیر سیستان که به سال 298 هَ. ق. به دست سرداران احمدبن اسماعیل سامانی شکست خورد و به فرمان امیر سامانی به هرات و سپس به بخارا فرستاده شد. و رجوع به تاریخ سیستان صص 294-283 و الکامل ابن اثیر وقایع سال 298 و احوال و اشعار رودکی ج 1 ص 381 و 382 شود.

راست و درست شده، میانگین چیزی، نمرات حاصلِ قسمت مجموع نمره های دروس هر شاگرد. [خوانش: (مُ عَ دَّ یا دِ) [ع.] (اِفا.)]

کسی که به عدل او گواهی داده شده،

عددی که از جمع کردن چند عدد و تقسیم آن بر تعداد آن اعداد حاصل می‌شود، میانگین،

تعدیل‌کننده،

میانگین

حدوسط، میانگین،
(متضاد) حداکثر، حداقل، تعدیلگر، تعدیل‌کننده

هموزن کننده، معدل نمره ها، حد متوسط

مُعَدَّل، (اسم مفعول از تَعدِیل) تعدیل شده، به حدّ وسط آورده شده، میانگین (در فارسی مُعَدِّل تلفظ می کنند)،

مُعَدِّل، طریق، راه، ایضاً محل عدول و انصراف و بازگشت،

مُعَدِّل، (اسم فاعل از تَعدِیل) تعدیل کننده، به دو نیمه مساوی کننده، بر پا دارنده و میزان کننده (ترازو را)، موزون کننده (شعر را)، راست و درست کننده،