معنی چگونگی در فرهنگ لغات ها (دهخدا،معین و ... ) + سایر منابع اطلاعاتی

چگونگی. [چ ِ ن َ / ن ِ] (حامص مرکب) طبیعت و طریقه ٔ هر چیز و کیفیت. (ناظم الاطباء). حال. وضع. طور. حالت. کیف. چونی. هویت. ماهیت. کیفیت: و کیفیت بود چون چگونگی چیزها. (کشف المحجوب سجستانی 17).... چگونگی حال قاید منجوق از وی پرسید. (تاریخ بیهقی).
آنکه نداند چگونگیت نداند
کهنه سرایا که تو ز بهر چرائی.
ناصرخسرو.
... پیش از حدوث خطر و معاینه ٔ شر چگونگی آن را شناخته باشد. (کلیله و دمنه). رجوع به چگونه و کیفیت و چونی شود. || شرح و تفسیر. شرح و توضیح. سرگذشت. (ناظم الاطباء): ایارده، چگونگی پازند است. (صحاح الفرس). چنانکه بیارم چگونگی آن برجای خویش. (تاریخ بیهقی). || حقیقت. (ناظم الاطباء). حاق مطلب. بیان واقع. || (اصطلاح فلسفه) ابن سینا آن را بجای کیفیت بکار برده، همچنانکه «چندی » را نیز بجای کمیت آورده است: و این را چگونگی خوانند وبتازی کیفیت. (دانشنامه ٔ علایی چ خراسانی ج 1 ص 85).اﷲ را چگونگی نباشد. (کتاب المعارف).

کیفیت، وضع و حالت. [خوانش: (چِ نِ) [په.] (حامص.)]

وضع و حالت چیزی، کیفیت: آن‌که بداند چگونگیت، بداند / شهره‌سرایا که تو ز بهر چرایی (ناصرخسرو: ۹۰)،

وضع

کیفیت

چونی، کیفیت، وضعیت، حالت،
(متضاد) چندی

طبیعت و طریقه هر چیز و کیفیت، حال، وضع، حالت