طنز

وقتی برخی از جنبه ها و مسائل خاص زندگی اجتماعی از جمله طرز زندگی و فعالیت مردم، گرایش ها و همچنین اعتقادات ایشان، به یکی از شکل ها و روش های ادبی انتقاد شود، این کار را طنز می نامند. طنز ممکن است شعر، کتاب، نمایشنامه، فیلم و یا لطیفه باشد.
برای مثال "آمبروزبیرس" طنزپرداز آمریکاییف چند سطری در استهزای امور نوشته است. برای مثال: "سیلی نقد، بدتر از حلوای نسیه!" یا "دوست آنست که بشنود حرف دوست، نه آنکه گیرد دست دوست!"
"ازوپ" نویسنده ی نامدار افسانه های باستانی، و "جیمز توربر"، نویسنده ی کتاب افسانه های زمان ما، هر دو، حماقت ها و شرارت های آدمی را به پرندگان و روباه ها و جانوران دیگر نسبت داده اند. این گونه بذله گویی که شرارت ها و حماقت های آدمی را به استهزا می گیرد، طنز نامیده می شود. طنزپردازها به طور معمول از نویسندگان دیگر به رفتار انسان ها بدبین تر یا بدگمان تر هستند.
شاید دوتا از بزرگ ترین طنزهای موجود در ادبیات جهان، یکی کاندید اثر ولتر و دیگری سفرهای گالیور اثر جاناتان سوویفت باشند. در کتاب نخست، این فکر به استهزا گرفته شده است که "در این دنیای بهتر از همه ی دنیاها، همه چیز برای بهترها است!" در کتابه دوم به شرارت های انسان به طور کلی حمله می شود. طنز در ورای سفرها و ماجراها و حوادث پر از شوخی و خنده ای که برای گالیور رخ می دهند، پنهان است.
داستان "دن کیشوت" اثر میگوئل د سروانتس نیز طنز کلاسیک دیگری است! دن کیشوت یک شوالیه ی خیال پرداز است! او و سانچوپانزا، اربابش، می کوشند بی عدالتی های جهان را اصلاح کنند و از میان بردارند. ولی آن ها "آب در هاون می کوبند" یعنی به پیکارهای بی معنی دست می زنند. بسیاری از درام نویسان، مخصوصا در سده ی هفدهم، نمایشنامه هایی به سبک طنز نوشتند! یکی از این نویسندگان بزرگ، مولیر بود.