معنی مثنوی در فرهنگ لغات ها (دهخدا،معین و ... ) + سایر منابع اطلاعاتی

مثنوی. [م َ ن َ وی ی / ی] (ع ص نسبی) منسوب است به مثنی که اسمی است معدول از اثنین اثنین که ترجمه ٔ آن به فارسی دودو باشد. (غیاث) (از آنندراج). || (اِ) شعری که در هر بیت آن دو قافیه علی حده باشد لهذا ابیات مختلف القوافی را مثنوی نام کرده اند. (از غیاث) (از آنندراج). نزد شعرا ابیاتی است متفق در وزن که هر یکی از آن، دو قافیه دارد و هر بیتی بر قافیه ٔخاص علی حده است و آن را مزدَوَج نیز نامند و از استقراء معلوم شده است که در بحرهای طولانی مثنوی نگویندچنانکه بحر رجز تام و رمل تام و هزج تام و امثال آن. (از کشاف اصطلاحات الفنون). شعری که هر دو مصراع آن با یکدیگر هم قافیه و سایر اشعار که باز به همان وزن باشند هر دو مصراع قافیه دیگر دارند مانند شاهنامه ٔفردوسی، گرشاسب نامه ٔ اسدی، ویس و رامین فخرالدین اسعد گرگانی، خمسه ٔ نظامی و مثنوی مولوی. و چون مثنوی مطلق گویند مراد مثنوی مولانا جلال الدین محمد بلخی است. مزدوجه. (یادداشت به خط مرحوم دهخدا):
شعر درازتر ز «قفانبک » پیش او
کوته شود چو قافیه ٔ شعر مثنوی.
فرخی.
وحدت اندر وحدت است این مثنوی
از سمک رو تا سماک معنوی.
مولوی.

(مَ نَ) [ع.] (اِ.) مزدوج، دو دو، شعر متحدالوزنی که هر یک از ابیات آن دارای قافیه مخصوص به خود باشد.

شعری که هر دو مصراع آن قافیه داشته باشد و قافیۀ مصراع دوم آن نظیر قافیۀ مصراع اول باشد،
منظومه‌ای که در این قالب سروده شده باشد: مثنوی معنوی،

دو دو، مربوطبه مثنی، شعر و منظومه‌ای هم‌وزن که هر بیت ومصراع آن به‌یک قافیه باشد

قطعه ای سازی مربوط به کمانچه، که برگرفته از موسیقی سنتی ایران...

شعری که هر دو مصراع آن قافیه داشته باشد و قافیه مصراع دوم آن نظیر قافیه مصراع اول باشد

مَثنَوِی، شعریست که تمام ابیاتش هم وزن و دو مصراع هر بیت آن هم قافیه باشد،