معنی تومان در فرهنگ لغات ها (دهخدا،معین و ... ) + سایر منابع اطلاعاتی

تومان. (مغولی، عدد، اِ) ده هزار. (ناظم الاطباء) (از آنندراج). کلمه ٔ مغولی به معنی ده هزار است. (یادداشت بخط مرحوم دهخدا) (حاشیه ٔ برهان چ معین): از هر ده یک نفر را امیر نُه دیگر کرده و از میان ده امیر یک کس را امیر صد نام نهاده و تمامت صد را در زیر فرمان اوکرده و بدین نسبت تا هزار شود و به ده هزار کشد، امیری نصب کرده و او را امیرتومان خوانند و بدین قیاس و نسق هر مصلحتی که پیش آید.... (جهانگشای جوینی یادداشت ایضاً). چون جغتای بازگشت و سلطان جلال الدین رانیافت چنگیزخان، توربای تقشی را با دو تومان لشکر مغول نامزد کرد. (جهانگشای جوینی). پسر بزرگتر را با چند تومان از سپاهیان جلد و مردان مرد به حد.... (جهانگشای جوینی). بوقاتیمور با تومانی لشکر بر سر راه مداین و بصره نشسته بود. (رشیدی). با یک تومان بهادر نامدار. (رشیدی). امیر چوپان... با دو تومان لشکر... به کنار آب کر رسید. (ذیل حافظ ابرو بر رشیدی).
- امیرتومان، فرمانده ٔ ده هزارسپاهی. رئیس ده هزار نفر.
|| مبلغی از پول، معادل ده هزار. درهم سیمین تازی که تقریباً یک ثلث کمتر از درهم یونان است. (ناظم الاطباء). و به معنی زر نقد که به قدر بیست روپیه باشد. از لغات ترکی است. (آنندراج). ده هزار مسکوک زر. (یادداشت بخط مرحوم دهخدا): پس گفته اند که چه مبلغ ضرورت باشد وزیر گفته پانصد تومان. (مزارات کرمان ص 51 از یادداشت ایضاً). || ده قران مسکوک معادل ده مثقال نقره. ده قران. ده هزار دینار. (یادداشت بخط مرحوم دهخدا). ده ریال رایج امروز. چون ریال امروزی معادل قران سابق و قران سابق هزار دینار نامیده می شد لذا ده ریال امروزی را به همان اعتبارقران سابق یک تومان نامند. رجوع به حاشیه ٔ برهان چ معین شود. || هر یک از ایالاتی که از آنها ده هزار مرد جنگی خیزد، مانند ایالت سمرقند که دارای هفت تومان بوده و هفتاد هزار مرد جنگی از آنجا برمی خاسته. || قسمت بزرگ از هر طایفه. (ناظم الاطباء). || به معنی گروه و پرگند و میغ. (آنندراج).

[تر - مغ.] (اِ.) ده ریال.

ده‌هزار،
(نظامی) [قدیمی] ده‌هزار سرباز،
در دورۀ قاجاریه، واحد غیررسمی پول ایران، معادل ده ریال،

تومن، ده ریال، ده‌قران، ده هزار دینار، ده هزار سرباز (امیرتومان= ده هزار سرباز)

تنبان

بمعنی ده هزار و ده ریال، پول ایرانی که سابقاً ده هزار دینار بود، مبلغی از پول