معنی روز مره | جدول یاب

حل جدول

روز مره

هر روزه، همیشگی

فرهنگ فارسی هوشیار

روز مره

محاوره، هر لفظ مشهور میان مردم، همه روزه

مره

روایت کرده شده

لغت نامه دهخدا

مره

مره. [م َ رِه ْ](ع ص) نعت است مصدر مَرَه را. رجوع به مَرَه شود. || رجل مره الفؤاد؛ مرد بیماردل.(منتهی الارب)(از اقرب الموارد).

مره.[م َرْ رَ](اِ)(مأخوذ از عربی یا معرب از فارسی) باره. کرت. بار. باره. نوبت. دفعه. کش. پی. راه. سر. این کلمه یا فارسی و یا تعریب از باره ٔ فارسی است. جوالیقی در المعرب(ص 184) آرد: قال ابن قتیبه و ابن درید فی قول العجاج: یوم خراج تخرج السمرجا، أصله بالفارسیه، سه مره، أی استخراج الخراج فی ه ثلاث مرات. و قال اللیث: السمرج، یوم جبایه الخراج. و قال النضر، المسرج، یوم تنقد فیه دراهم الخراج، یقال سمرج له، أی ه أعطه. - انتهی. و صاحب لسان العرب در ردیف شین معجمه گوید: الشمرج، یوم ٌ للعجم یستخرجون فیه الخراج فی ه ثلاث مرات... - انتهی. و در تداول امروزی گویند فلان روزمره ده تومان عایدی دارد. یعنی هر روزه، و در کلمه ٔ صیمره(نام موضعی به بصره و هم بلدی میان دیار جبل و دیار خوزستان) باز این کلمه چون مزید مؤخر آمده است. و در پهلوی موراک به معنی شمار و عدد و مبلغ و مقدار، و سمار به معنی یاد کردن و شمردن آمده است.(یادداشت به خط مرحوم دهخدا):
آزادگی و طمع بهم ناید
من کرده ام آزمون به صد مره.
ناصرخسرو.
آن را که همچو سنگ سر مره روز بدر
در حرب همچو موم شد از بیم ضربتش.
ناصرخسرو.
- مره ای، مرهً. دفعه ای. نوبتی. کره ای. کرتی. یکی. باری.
- بالمره، کاملا. یکبارگی.
- || دفعهً. غفلهً. ناگاه.(ناظم الاطباء). ناگهان. فجاءهً.
|| شماره. شمار. عدد. حساب. حد. تعداد:
در راه نشابور دهی دیدم بس خوب
انگشبه ٔ او را نه عدد بود و نه مره.
رودکی.
|| اندازه. پیمانه.(ناظم الاطباء). || در تداول مردم قزوین، آنجا که بازی را از آن آغازند. مبداء. آغاز بازی.
- سرمره، مبداء. آغازگاه.

مره. [م ِ رَ / م ِرْ رَ](پسوند) ظاهراً مزید مؤخر امکنه قرار گیرد: تیمره. سیمره. صیمره. قیمره. رجوع به ماده ٔ بعد شود.

مره. [م ُرْه ْ](ع ص، اِ) ج ِ مَرهاء.(منتهی الارب)(اقرب الموارد). رجوع به مرهاء شود. || ج ِ أمره.(ناظم الاطباء). رجوع به اَمره شود.

مره. [م َ رَه ْ](ع مص) بی سرمه شدن چشم شخص و یا تباه گردیدن آن از بی سرمگی و یا سپید گشتن سرمه جای از گرداگرد چشم و یا ترک گفتن سرمه است بطوری که داخل پلکهای شخص سپید گردد. و نعت آن أمره و مَرهاء و مَرِه باشد.(از منتهی الارب)(از اقرب الموارد).

بیش مره

بیش مره. [م َرْ رَ / رِ] (اِ مرکب) (از: بیش + مره) بمعنی باع و ارش عربی. (از یادداشت مؤلف). رجوع به وشمار شود.

مره در

مره در. [م َ رَ دَ](اِخ) دهی است از دهستان سارال بخش دیواندره شهرستان سنندج در 18هزارگزی جنوب غربی دیواندره و 2 هزارگزی قلعه گاه، در منطقه ٔ کوهستانی سردسیر واقع و دارای 102 تن سکنه است. آبش از چشمه، محصولش غلات، توتون، عسل، لبنیات، حبوبات، شغل مردمش زراعت و گله داری است.(از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 5).