معنی لدن | جدول یاب

لغت نامه دهخدا

لدن

لدن. [ل َ] (ع ص) نرم از هر چیزی. ج، لِدان، لُدُن. (منتهی الارب). مقابل صلب است چنانکه لین مقابل خشن است. رجوع به صلب شود.
- رمح لدن، نیزه ٔ نرم و لغزان. (منتهی الارب).
- لدن الخلیقه، لین العریکه.

لدن. [ل ُ] (ع ص، اِ) ج ِ لَدْن. (منتهی الارب).

لدن. [ل َ دُ] (ع ص) طعام لدن،گندم که نان و طبیخ آن نیکو نگردد. (منتهی الارب).

لدن. [ل َ دُ / ل َ دَ /ل َ دِ / ل ُ ن ُ / ل َ ن ِ] (ع حرف اضافه، اِ) نزد. و آن ظرف زمان و مکان است. نزدیک. (ترجمان القرآن جرجانی). صاحب منتهی الارب گوید: و هو ظرف زمانی و مکانی غیر متمکن بمنزله عند و دخل علیه من وحدها قوله تعالی من لدنا و جاءَت مضافه بخفض ما بعدها و فیه لغات: لدن ککتف و لدن بضم اللام و النون و لدن بکسر النون کجیر و لد ککم و حکی الکسائی لد باسقاط النون و فتح الدال و لد کمذ و لدا کقفاو لدن بضمتین و سکون النون و کسرها عند اسد و لد بالفتح و ضم الدال و لدی بالفتح مقصوراً قال الراجز:
من لدلحییه الی منخوره.
و قال ذوالرمه:
لدن غدوه حتی اذ امتدت الضحی
وحث القطین الشحشحان المکلف.
فنصب غدوهلانه توهم ان هذه النون زائده تقوم مقام التنوین فتضب کما تقول ضارب زید او لم یعملوا لدن الا فی غدوه خاصه و سمع لدی به معنی هل. (منتهی الارب). || (ص) لدنی:
تا که در هر گوش ناید این سخن
یک همی گویم ز صد سر لدن.
مولوی.
- من لدن، از نزدِ. از نزدیک خود.لدنی:
خود قویتر می بود خمر کهن
خاصه آن خمری که باشد من لدن.
مولوی
پس دهان دل ببند و مهر کن
پرکنش از باد کبر من لدن.
مولوی.
کسب کن سعیی نما و جهد کن
تا بدانی سر علم من لدن.
مولوی.
باز آمد کای محمد عفو کن
ای ترا الطاف علم من لدن.
مولوی.
- سِرِّ لدن:
در کامم ریخت جامی از سِرِّ لدن
سرخوش گشتم زبان گشادم به سخن.
جامی.