معنی مجسمه
لغت نامه دهخدا
مجسمه. [م ُ ج َس ْ س َ م َ / م ِ] (از ع، اِ) به معنی بت. (آنندراج). مأخوذ از تازی پیکر و پیکر بیروح. (ناظم الاطباء). بت. صنم. وثن. فغواره. (یادداشت به خط مرحوم دهخدا). || لعبتی که از سنگ و آهن و دیگر فلزات سازند و مجسمه ٔ نیم تنه یعنی لعبت که تا نصف بدن باشد... و مجسمه ٔ چدنی، لعبتی که آهن و مس و مانند آن گداخته در قالب ریزند... (آنندراج). پیکری که از فلز و سنگ گچ و جز آن به شکل انسان و حیوان سازند. (ناظم الاطباء). هیکل. تندیسه. تمثال. دُمیَه. (یادداشت به خط مرحوم دهخدا).
- مثل مجسمه بر جای خشک شدن، بی جنبش و حرکتی ماندن. (امثال و حکم ج 3 ص 1486).
|| قسمی شربت به قوام آمده از آب بهی و سیب و امثال آن. آب و شیره ٔ پاره ای میوه ها چون به و سیب و آلبالو و غیره که جوشانند تا به قوام لرزانک و راحه الحلقوم و زفت تر آید. عقید. معقود، و آن شیره ٔ بهی و سیب و امثال آن است که با شکر به جوشانیدن به قوام آرند: عقیدالسفرجل، مجسمه ٔ به. (یادداشت به خط مرحوم دهخدا).
مجسمه. [م ُ ج َس ْ س ِ م َ / م ِ] (اِخ) عموم فرقی که در توحید به تجسیم قائل بودند و از شیعه نیز جماعتی به این عقیده منسوب شده اند. (خاندان نوبختی ص 263). گروهی هستند که گویند حق عزاسمه جسم است و گفته اند مرکب از گوشت و خون باشد. مقاتل بن سلیمان یکی از گویندگان این خرافه است و پاره ای گویند نوری است که می درخشد مانند رشته ٔ سیم سپید و پاره ای دیگر از آنان در مقام مبالغه برآمده و گویند بر صورت آدمی است و هیکل او جوان امردی را ماند که موی بسیار مجعدی دارد... (از کشاف اصطلاحات الفنون). فرقه ای از متکلمانند که گویند خدای جسم است چنانکه بندگان، و برخی گویند بر شکل امردان خوش ترکیب است. (فرهنگ علوم نقلی و ادبی، تألیف دکتر سیدجعفر سجادی): و همه مشبهه و مجسمه و مجبره و قدریه از نسل ایشانند. (کتاب النقض ص 470). و مجبره و اشاعره و... مجسمه خود را از جمله ٔ شافعی خوانند. (کتاب النقض ص 492). و رجوع به کشاف اصطلاحات الفنون ص 287 شود.
فرهنگ معین
(مُ جَ سَّ مِ) [ع.] (اِ.) تندیس، جسمی به شکل انسان یا حیوان که از سنگ، گچ یا فلز ساخته باشند.
فرهنگ عمید
جسمی که از گچ یا فلز بهصورت انسان یا حیوان درست کنند، پیکر،
[مجاز] نمونۀ کامل، نماد،
حل جدول
فرهنگ واژههای فارسی سره
تندیس
مترادف و متضاد زبان فارسی
پیکره، تندیس، پیکر، نماد، الگو، اسوه، نمونه
کلمات بیگانه به فارسی
تندیس
فارسی به انگلیسی
Figure, Image, Likeness, Sculpture, Statue
فارسی به ترکی
heykel
فارسی به عربی
تمثال، صوره، معبود
تعبیر خواب
مجسمه: آینده ای شیرین - لوک اویتنهاو
تندیس ها که سایه آن بر زمین افتد، چون به خواب بیند غم و اندوه است، خاصه که به گونه سیاه بیند و آن چه در دیوار نگاشته بیند. - محمد بن سیرین
معبران کهن سنتی که در تعابیر خویش به نقش زن در زندگی مرد زیاد تکیه می کرده اند، مجسمه یا تندیس را نیز زن دانسته اند اما از نظر کلی در علم خواب هر عزیز و محبوبی، اعم از جاندار و بی جان، انسان یا حیوان، می تواند در خواب ما به شکل تندیس ظاهر شود. همه چیزها یا اشخاصی که دوستشان داریم و در زندگی ما جائی خاص خویش دارند خواسته یا ناخواسته در خواب ها تندیس می شوند. پس تندیس تنها زن نیست. چنانچه در خواب ببینیم تندیسی را می شکنیم یا به زمین می افکنیم (به نیت خرد کردن و از بین بردن) و یا چهره اش را با رنگ می پوشانیم که شناخته نشود باز تعبیر همان است و تندیس در علم خواب به جای کسی یا چیزی قرار می گیرد که از آن نفرت داریم. ابن سیرین می گوید اگر دیدید مجسمه ای دارید یا خریدید زن می گیرد و یا کنیزکی می خرید و اگر دیدید مجسمه شما افتاد و شکست زن را طلاق می دهید یا می میرید و یا کنیزک را می فروشید. این درست می تواند باشد اما با نحوه زندگی امروز ما تطبیق نمی یابد. تندیس خواست بالای ما است که زیاد به آن توجه داریم حال اگر دیدیم مجسمه ای را خودمان می شکنیم مبارزه با تمایلات نفسانی است و اگر دیدیم مجسمه ای که داریم شکسته، شکست و زیان عاطفی است. داشتن چندین تندیس تحیر و سرگردانی در میان هوس ها و تمایلات بی شمار است و گویای هوسبازی ما است. از امام جعفر صادق علیه السلام نقل می کنند که تندیس در خواب یا غم و اندوه است یا نقصان در قدر و جاه است و یا بی امانتی در کارها تندیس در خواب غرور و نخوت و خود بینی و انحراف از طریق راست نیز هست بخصوص اگر مجسمه خودمان را در خواب ببینیم یا احساس کنیم که آن مجسمه ما است ابن سیرین نوشته تندیس در خواب غم و اندوه است بخصوص اگر سایه آن بر زمین افتاده باشد و دیدن چندین تندیس کفر و الحاد است. - منوچهر مطیعی تهرانی
دیدن تندیس ها درخواب بر سه وجه است.
اول: غم و اندوه.
دوم: نقصان قدر و جاه.
سوم: بی امانتی در کارها. - امام جعفر صادق علیه السلام
۱ـ دیدن مجسمه در خواب، نشانه توفیق اندک در امور عشقی است.
۲ـ اگر خواب ببینید در جایی از خانه مجسمه ای می گذارید، علامت آن است که اراده شما سست می شود و به آسانی در آستانه گمراهی قرار می گیرید. زنان بعد از دیدن چنین خوابی باید بیشتر مراقب آبروی خود باشند. اگر مجسمه ها در خواب بد هیبت به نظر برسند، علامت آن است که در خانواده خود با مشکلی مواجه خواهید شد. - آنلی بیتون
فرهنگ فارسی هوشیار
بت، لعبتی که از سنگ و آهن و دیگر فلزات سازند و مجسمه نیم تنه یعنی لعبت که تا نصف بدن باشد
فارسی به ایتالیایی
فارسی به آلمانی
Abbilden, Abbildung (f), Bild (n), Ebenbild (n), Statue (f)
معادل ابجد
148