معنی پاریس | جدول یاب

لغت نامه دهخدا

پاریس

پاریس. (اِخ) شهر معروف و پایتخت کشور فرانسه بر ساحل رود سِن بفاصله ٔ قلیلی از ملتقای سِن با مارن، کرسی ایالت سِن و مرکز حکومت فرانسه و اسقف نشین آن. دارای دیوان کشور و انستیتو. ادارات و وزارتخانه های فرانسه در آنجا متمرکز است و مرکز تلاقی کلیه ٔ راه آهنها و خطوط تلگرافی کشور میباشد و بواسطه ٔ قلاع اطراف در نوع خود بی نظیر است. موزه های هنرهای متنوعه و علوم و فنون، دانشکده ها و مدارس عالیه، کتابخانه ها و اداره ٔ ضبط اسناد عمومی، بانک فرانسه، بانک رهنی و استقراضی و دیگر مؤسسات عمومی بدانجاست. صنایع آن از جهت تنوع بسیار جالب توجه و از حیث کیفیت و اصالت و زیبائی قابل اهمیت میباشد از قبیل جواهرسازی، بازیچه های کودکان، دوخت البسه ازهر نوع، مُد، پوست حیوانات، اشیاء صنعتی خاص و جز آن. پاریس مرکز هنرها و یکی از وسیعترین و غنی ترین و زیباترین شهرهای عالم و پس از لندن در اروپا از جمله ٔ بلاد پرجمعیت تر و پس از رُم در کثرت و هم زیبائی ابنیه ٔ عالی مقام اول را حائز است. از مهمترین ابنیه ٔ آن: لوور، پالِه روایال، اَنوالید، بورس، نوتردام، پانتِه ئون، مادلِن، ستون و اندُم، ترُکادِرو، شهرداری، طاق نصرت کارّوُسِل، طاق نصرت اِتوال، دروازه ٔ سَن دنیس، دروازه ٔ سِن مارتَن و جز آن. جمعیت پاریس نزدیک سه میلیون میباشد. در عهد سِزار محوطه ای از پاریس که بعدها نوتردام در آن بنا شد «لوتِس » نام داشت و ساکنان آن پاریزی ئی خوانده میشدند و همین نام است که بعدها به پایتخت فرانسه داده شد. پاریزی ئیان در برابر فرماندهان سزار در حدود سال 52 قبل از میلاد سخت مقاومت کرده اند. لوتس اندک اندک در سواحل سِن وسعت یافت و در سال 451 م. سنْت ژنویو آنرا از هجوم قبایل خونخوار هون محفوظ داشت. این شهر که بتدریج بنام پاریزی ئی ها بجای لوتِس به پاریس شهرت یافته بود پایتخت کلوویس و بعد بدست نرمان ها خراب شد اهالی آن در سال 885م.271/ بر هَ. ق. نرمانها قیام کردند و 13 ماه در محاصره بودند. پاریس بعهد فیلیپ اوگوست آبادتر از پیش شد و اصلاحاتی در آن صورت گرفت، از آن جمله حصار استواری گرد آن برآوردند و این حصار در قرن چهاردهم و باز در دوره ٔ سلطنت لوئی سیزدهم بزرگتر شد. از میان پادشاهان فرانسه سَن لوئی و شارل پنجم و فرانسوای اول و لوئی دوازدهم، به یاری ذوق سلیم و توجه کامل خود در زیبائی و تزیین پاریس بیش از دیگران شرکت کرده اند. لوئی چهاردهم ساختمانهای زیبای بسیار در این شهر ایجاد کرد و لوئی فیلیپ و ناپلئون سوم نیز در این راه بسی کوشیده اند. در سال 1814م.1229/ هَ. ق. متفقین به پاریس وارد شدند و در 1815م.1230/ هَ. ق. پروسیان و انگلیسیان بر آن دست یافتند. در سال 1856م.1272/ هَ. ق. معاهده ٔ پاریس جنگ کریمه را پایان بخشید. در سالهای 1870- 1871م./ 1286- 1287 هَ. ق. محاصره ٔ پاریس و واقعه ٔ کمرّن روی داد. در جنگ جهانگیر اول 1914-1918م./ 1332-1336 هَ. ق. پاریس دو بار مورد تهدید آلمانیان قرار گرفت یک بار در سال 1914م. پیش ازنخستین جنگ مارن و یک بار در بهار 1918 که آلمانیان آنرا با هواپیما و توپهای دورزن بمباران کردند. حصار مستحکم قدیمی پاریس از سال 1921م./ 1339 هَ. ق. به بعد ویران شد. و در سال 1940 پس از شکست قوای فرانسه از آلمان بدست سپاهیان آلمان افتاد و در 1945م. به نیروی سپاهیان فرانسه امریکا و انگلیس رهائی یافت.

پاریس. (اِخ) پسر دوم پریام و هِکُوب شوهر ادنون و فریبنده ٔ هِلن زن مِه نِه لاس و بنابر اساطیر یونانی اوست که سیب نفاق را به وِنوس دادو موجب کینه ٔ ژونون و می نرو نسبت به شهر تروا شد.

پاریس. (اِخ) (پُلَن) محقق فرانسوی که تتبعات او در ادبیات قرون وسطی فرانسه مایه ٔ شهرت او شده است مولد بسال 1800م./ 1214 هَ. ق. و وفات در سنه ٔ 1881م./ 1295 هَ. ق.

پاریس. (اِخ) فرانسوا دُ.کشیش ژانسنیست (پیرو ژان سینوس) که با اعمال عجیب وخارق العاده ای که کنوولسیونرها بر مزار او در قبرستان سن مِنار انجام می کردند شهرت یافته است. مولد بسال 1690م.1017/ هَ. ق. و وفات در 1727م.1139/ هَ. ق.

پاریس. (اِخ) فرانسوا ادمُن. امیرالبحر و دانشمند فرانسوی. مولد بسال 1806م./ 1220هَ. ق. در برِست و وفات در 1893م./ 1310 هَ. ق.

پاریس. (اِخ) گاستون. پسر پُلَن پاریس دانشمند فقه اللغه که او را نیز مانند پدر آثار مهمی در باب شعر قرون وسطی است. مولد در آوِنَه بسال 1839م.1254/ هَ. ق. و وفات در 1903م.1320/ هَ. ق.

پاریس. (اِخ) ماتی یو. کشیش انگلیسی از پیروان سن بنوا. وی مؤلف «وقایعنامه ٔ بزرگ انگلستان » است. وفات بسال 1259م./ 656 هَ. ق.