معنی پتک

پتک. [پ ُ] (اِ) کدین بزرگ آهنگران. (اسدی). فطیس. خایسک بزرگ. مطراق. مطرقه. آنچه آهنگران با آن کوبند. مطرقه ای بزرگ از فولاد که آهنگران بدان پولاد و آهن تنک سازند و یا شکنند. اُمیمه. مرزبه. آهن کوب. بنچ. پَلوک. پک. کُوبن. کوبیازه. مهره. گزینه. پکوک:
آنجا که پتک باید خایسک بیهده است
گوز است خواجه سنگین مغز آهنین سفال.
منجیک.
برآمد چکاچاک زخم سران
چو پولاد با پتک آهنگران.
فردوسی.
بفرمود کآهنگران آورند
مس و روی و پتک گران آورند.
فردوسی.
نخست اندر آمد [گیو] بگرز گران
همی کوفت چون پتک آهنگران.
فردوسی.
بگشتاسب دادند پتکی گران
بر او انجمن گشته آهنگران.
فردوسی.
سر سروران زیر گرز گران
چو سندان بد و پتک آهنگران.
فردوسی.
بیاورد جاماسب آهنگران
چو سوهان پولاد و پتک گران.
فردوسی.
وزان پس بزد دست و گرز گران
برآورد چون پتک آهنگران.
فردوسی.
وز آن زخم و آن گرزهای گران
چنان پتک و پولاد آهنگران.
فردوسی.
بگردن برآورد گرز گران
همی کوفت چون پتک آهنگران.
فردوسی.
تهمتن چنین داد پاسخ که نام
چه پرسی که هرگز نبینی تو کام
مرا مام من نام مرگ تو کرد
زمانه مرا پتک ترگ توکرد.
فردوسی.
یکی نامور بودبوراب نام
پسندیده آهنگری شادکام
همی کرد او نعل اسبان شاه
ورا نزد قیصر بدی دستگاه
ورا یار و شاگردبد سی و پنج
ز پتک و ز آهن رسیده برنج.
فردوسی.
بپیچید بر زین و گرز گران
برآهیخت چون پتک آهنگران.
فردوسی.
برآمد بزیر آن تگرگ از هوا
چنان پتک پولاد آهنگران.
منوچهری.
در کام بامید قبول تو کند خوش
آهن الم پتک و خراشیدن سان را.
انوری.
کاوه که داند زدن بر سر ضحاک پتک
کی شودش پای بند کوره و سندان و دم.
خاقانی.
- امثال:
صد پتک زرگر یک پتک آهنگر، نظیر، صد سوزن سوزنگریک چکش آهنگر.

پتک. [] (اِ) بلور. «البلور انفس الجواهر التی یعمل منها الاوانی لو لاتبزله بالکثره و یسمیه الهند پتک و فیه فضل صلابه یقطع بها کثیر من الجواهر...». (الجماهر ص 183).

پتک. [پ ُ ت ُک ِ] (اِخ) شهری است در ممالک متحده ٔ امریکا رد آی لاند واقع در کنار بلاکستون دارای 175000 تن سکنه. و صنعت نساجی پنبه ای دارد.

پتک زن. [پ ُ زَ] (نف مرکب) آهنگر. پتکدار:
سر عدو بتن اندر فروبرد بدبوس
چنانکه پتک زن اندر زمین بردسندان.
فرخی.

پک، چکش، مطرقه

Hammer, Puttee, Sledgehammer

balyoz

تخته های کوچک نیم متری با عرض کم که بر سقف میخ کنند، نهایت...

پشت گردن

درز پوش پردی سقف خانه

پنجه ی مستسرقه، نوعی راه رفتن با نوک انگشتان پا

پاورچین پاورچین

Anschlaghammer (m), Hammer (m), Hämmern

اگر کسی آهنگری نداند و بیند که پتک را بر سندان همی زد، دلیل که در میان مهتری بزرگ، سخن چینی کند و دشمنی افکند. - اب‍راه‍ی‍م‌ ب‍ن‌ ع‍ب‍دال‍ل‍ه‌ ک‍رم‍ان‍ی

وسیلۀ پولادی سنگین شبیه چکش با دستۀ چوبی بزرگ که آهنگران با آن آهن را در روی سندان می‌کوبند، کدین، خایسک، پکوک، کوبن: بفرمود کآهنگران آورید / مس و روی و پتک گران آورید (فردوسی۴: ۱۸۴۴)،

نوار پهن که چوپانان و دهقانان و بعضی مردم به ساق پای خود می‌پیچند، مچ‌پیچ، پاپیچ،

(اسم) ‎-1 نوار پهن که سربازان و چارپاران و بعضی مردم بساق پاپیچندمچ پیچ پاپیچ، کرکهای بسیار ریز و درهم تافته در روی بعضی از اندامهای گیاهی خصوصا برگ و گل و ساقه. (اسم) چکش بزرگ فولادین که آهنگران بدان آهن و پولاد و مانند آن کوبند آهن کوب کوبن کوبیازه مرزبه گزینه پکوک پک مطرقه کدین خایسک یا پتک بر آهن سردزدن.

(اسم) آهنگر پتک زن.

(پَ تَ) (اِ.) نوار پهنی که بعضی مردم مانند چوپانان یا سربازان به ساق پا پیچند.

(پُ) (اِ.) چکش بزرگ فولادین که آهنگران با آن آهن و پولاد و مانند آن را کوبند.

چکش بزرگ

زلاجه، مطرقه

422