معنی چهل ستون، هشت بهشت

کاخ تاریخی اصفهان

از کاخ های بجامانده از عصر صفوی

کاخ تاریخی اصفهان

از کاخ های بجامانده از عصر صفوی

از عمارت های صفویان

از عمارتهای صفویان

کاخ تاریخی اصفهان

از کاخ های بجامانده از عصر صفوی

هشت بهشت. [هََ ب ِ هَِ] (اِخ) عمارتی است در شهر اصفهان نزدیک کاخ چهل ستون، به شکل هشت ضلعی. مرکب از تالار بزرگی است که در وسط قرار گرفته و دارای چهار طاق و چهار قسمت بنا می باشد.

هشت بهشت. [هََب ِ هَِ] (اِخ) هشت خلد. هشت بستان. هشت باغ. (از یادداشتهای مؤلف). یکی خلد، دوم دارالسلام، سوم دارالقرار، چهارم جنت عدن، پنجم جنت المأوی، ششم جنت النعیم، هفتم علیین، هشتم فردوس. (غیاث اللغات):
هفت فلک با گهرت حقه ای
هشت بهشت از علمت شقه ای.
نظامی.
با توام یک نفس از هشت بهشت اولیتر
من که امروز چنینم غم فردا دارم.
سعدی.
رجوع به هشت خلد شود.

چهل ستون اصفهان. [چ ِ هَِ س ُ ن ِ اِ ف َ] (اِخ) نام بنائی است در شهر اصفهان در مغرب میدان شاه که در وسط صحن وسیعی واقع شده و دیوارهای کوتاهی دارد. این بنا از ساختمانهای زمان شاه سلطان حسین و در محل بنای قدیمتری که متعلق بشاه عباس کبیر بوده است ساخته شده. در شمال آن استخر طویلی است که به پله های مرمری منتهی میگردد و آن پله ها منتهی به صفّه ای پوشیده میشود. بنای اصلی کاخ 1713 متر مساحت دارد و برصفه ای قرار گرفته که از یک متر تا 1/6 متر از زمین ارتفاع دارد. چون بناهای مذکور دارای بیست ستون بلنداست و عکس این ستونها در آب استخر منعکس میشود آن را چهل ستون گفته اند. رجوع شود به قصر چهل ستون در ذیل کلمه ٔ «اصفهان » و کاخ چهل ستون در ذیل کلمه ٔ «کاخ ».

مسجد چهل ستون. [م َ ج ِ دِ چ ِ هَِ س ُ](اِخ) این مسجد و مناره ٔ آن در دامغان واقع است و از ابنیه ٔ تاریخی ایران مربوط به قرن پنجم هجری است.(جغرافیای سیاسی کیهان).

عمارتی که چهل ستون داشته باشد، بنایی که دارای ستون ها بسیار باشد. [خوانش: (چِ هِ. سُ) (ص مر.)]

عمارتی که چهل‌ستون داشته باشد،
[مجاز] بنایی که ستون‌های بسیار داشته باشد،

هشت بهشت، هشت خلد، هشت منظر، هشت هیکل رضوان، هشت مأوی، هشت مرعی، هشت در جه ایست که برای بهشت قائل شده اند که عبارتست از خُلد، دار السلام، دارالقرار، جنّه عدن، جنه المأوی، جنّه النعیم، عیلین، فردوس (هفت دوزخ نیز ملاحظه شود)،

1966