معنی کلافه

کلافه. [ک َ ف َ / ف ِ] (اِ) بمعنی کلابه و آن ریسمانی است خام که از دوک بر چرخه پیچند. (از برهان) (فرهنگ فارسی معین) (ناظم الاطباء). کلابه. کلاوه. کلاف. (حاشیه ٔ برهان چ معین). رشته های درهم تابیده. (یادداشت به خط مرحوم دهخدا). مبدل کلاوه و آن ریسمان بر چوب پیچیده ٔ جمع آورده است از این رو کلافه کردن بمعنی گرد کردن مستعمل می شود. (آنندراج). || (ص) سرگشته و سراسیمه. (ناظم الاطباء).
- سرکلافه را از دست دادن، سررشته را گم کردن. متحیر ماندن در امری. (یادداشت بخط مرحوم دهخدا).
- سر کلافه ٔ خود را گم کردن، پریشان و متحیر گردیدن. (یادداشت ایضاً).
- کلافه ٔ سردرگم، آدم سرگشته و حیران و بلاتکلیف را بدان مانند کنند. (فرهنگ عامیانه ٔ جمالزاده).
- کلافه شدن. رجوع به همین کلمه شود.
|| (اِ) چرخه. (ناظم الاطباء). چرخی که جولاهگان در آن ریسمان انداخته بر ماکو پیچند و علاقه بندان ابریشم را در آن پیچند. (آنندراج). || گلوله ٔ نخ. (فرهنگ فارسی معین).
- کلافه ٔ ابریشم، گلوله ٔ ابریشم. (ازیادداشت بخط مرحوم دهخدا).
- کلافه ٔ نخ، گلوله ٔ نخ. (یادداشت به خط مرحوم دهخدا).
|| فنی است از کشتی که هر دوپای خود به گردن حریف بند کرده او را مثل کلافه بپیچند. (غیاث). یکی از فنون کشتی قدیم و آن پیچیدن حریف است مثل کلافه. (فرهنگ فارسی معین) (آنندراج):
همچودستار کثیفی که بپیچد ملا
به کلافه است فنت ای صنم حورلقا.
میرنجات (از آنندراج).

کلافه کردن. [ک َ ف َ / ف ِ ک َ دَ] (مص مرکب) گرد آوردن. (آنندراج):
شور خیال صرصر قهرت کلافه کرد
دستار را به فرق جهان پهلوان برق.
اشرف (از آنندراج).
تا می توان به رشته ٔ طول امل مپیچ
نکبت کلافه کردن مرد است عیب و عار.
اشرف (از آنندراج).
|| مانند کلافه سردرگم کردن. گیج کردن: از بس حرف زد مرا کلافه کرد. (فرهنگ فارسی معین). || سخت ناراحت کردن: گرما کلافه اش کرده بود. (فرهنگ فارسی معین). || مغلوب کردن (در کشتی). (فرهنگ فارسی معین). و رجوع به کلافه شود.

نخ کلافه. [ن َ خ ِ ک َ ف َ / ف ِ] (ترکیب اضافی، اِ مرکب) نخ کلاف. رجوع به نخ کلاف و کلاف و کلافه شود.

کلافه شدن. [ک َ ف َ / ف ِ ش ُ دَ] (مص مرکب) سرگشته و سراسیمه شدن. مضطرب گشتن. (ناظم الاطباء). مانند کلافه سردرگم شدن. گیج شدن. (فرهنگ فارسی معین). || سرگشته شدن از گرما، از گرما نزدیک بیهوشی رسیدن. دل گرفتن از گرما یا بخار گرم. (یادداشت به خط مرحوم دهخدا). سخت ناراحت شدن: «از گرما کلافه شدم ». (فرهنگ فارسی معین). بمعنی بهم خوردن حال و خارج شدن از حالت طبیعی بمناسبت گرمای زیاد (در حمام و یا در زیر آفتاب سوزان و غیره) با علتهای دیگر هم ممکن است استعمال شود. (فرهنگ عامیانه ٔ جمالزاده). || از کوره دررفتن. بیش از حد طاقت کسل یاناراحت و عصبانی شدن. (فرهنگ عامیانه ٔ جمالزاده).

بی‌تاب، سردرگم،
کلاف
* کلافه شدن: (مصدر لازم) [عامیانه، مجاز] مانند کلاف سردرگم شدن، سرگشته شدن، گیج شدن،
* کلافه کردن: (مصدر متعدی) [عامیانه، مجاز] کسی را مانند کلاف سردرگم کردن، گیج کردن، سرگشته ساختن،

(اسم) ریسمانی خام که از دوک بر چرخه پیچند، گلوله نخ، (کشتی) یکی از فنون کشتی قدیم و آن پیچیدن حریف است مثل کلافه: (همچو دستار کثیفی که بپیچد ملا بکلافه است فنت ای صنم حور لقا خ) سرگشته و سراسیمه

(مصدر) مانند کلافه سر در گم کردن گیج کردن: (از بس حرف زد مرا کلافه کرد)، سخت ناراحت کردن: (گرما کلافه اش کرده بود) .

(مصدر) مانند کلافه سر در گم شدن گیج شدن، سخت ناراحت شدن: (از گرما کلافه شدم) .

ناراحتی به علت قرار گرفتن در وضع آزار دهنده

ناراحتی به علت قرارگرفتن در وضع آزاردهنده

کلاف و گلوله ی نخ

نخی که سرگل گانده و دور چوب می پیچدوسیله ای در نخ ریسی سنتی...

درهم پیچیده، دارای حالت ناراحت وبی تاب بر اثر رویارویی با یک وضع آزاردهنده مثل سر و صدا، درد یا گرما و... [خوانش: (کَ فِ) (ص.)]

کلاف، گلوله‌نخ، مچاله، آشفته، بستوه، بستوهی، پریشان، گیج

حالت گیجی و خفگی است که از حرارت حاصل شود.

136