معنی گروگان

گروگان. [گ ُ] (اِ) آلت تناسل. (برهان). قضیب. (آنندراج). کیر و لند. (جهانگیری). کیر. نره ٔ مرد که آلت تناسل باشد:
چیزی بر من نیست ز دو چیز عجب تر
هرچند عجبهای جهان است فراوان
از پیر جهان گشته ٔ ناگشته مهذب
وز کودک می خورده ٔ ناخورده گروگان.
دهقان علی شطرنجی.
ای پسر تا به میان پای تو درنگرستم
جز بیک چشم گروگان بتو برنگرستم.
سوزنی (از آنندراج).
ای که به یک تیز تو به نیمشب اندر
چشم گروگان خفته گردد بیدار.
سوزنی.
گروگان خوهی سرخ و مرغول رومه
بسختی چو خاره به تیزی چو خاده.
سوزنی.
من به کنجی در پست خفته بودم سرمست
در گروگان زده دست از برای جلقو.
سوزنی.

گروگان. [گ ِ رَ / رُو] (ص مرکب، اِ مرکب) مرهون. (برهان) (رشیدی) (آنندراج) (انجمن آرای ناصری) (جهانگیری). رهینه. (مهذب الاسماء). شی ٔ یا شخصی که در مقابل وام یا برای اطمینان خاطر به رهن گذارند. چیزی که به گرو گذاشته میشود: ولیکن مراگروگانی بده تا من صبر کنم. (ترجمه ٔ طبری بلعمی).
گروگان و این خواسته پرشتاب
برم تازیان نزد افراسیاب.
فردوسی.
نواها که از شهرها یادگار
گروگان ز ترکان چینی هزار.
فردوسی.
گروگان و این خواسته هر چه هست
ز دینار و از تاج و تخت نشست.
فردوسی.
مرا دلی است گروگان و عشق چندین جای
عجب تر از دل من دل نیافریده خدای.
فرخی (دیوان چ عبدالرسولی ص 386).
ولکن با احمد احکامها باید بسوگند و پسر را باید به گروگان اینجا یله کند. (تاریخ بیهقی چ ادیب ص 268).
دل به گروگان این جهان ندهم
گرچه دل تو به دهر مرهون شد.
ناصرخسرو.
نان از دگری چگونه بربایی
گر تو بمثل به نان گروگانی.
ناصرخسرو.
هزاران هزاران گروگان شده
به آتش بدین جاهلانه مقال.
ناصرخسرو.
از محنت بازخر مرا یک ره
گر چند به دست غم گروگانم.
مسعودسعد.
من که مسعودسعد سلمانم
درکف جود تو گروگانم.
مسعودسعد.
هرچه اندوختم این طایفه را رشوه دهم
بو که در راه گروگان شدنم نگذارند.
خاقانی.
کاین طلب در تو گروگان خداست
زآنکه هر طالب به مطلوبی سزاست.
مولوی.
|| بنده و عبد هم بنظر آمده. (برهان). || مال که در میان نهند مسابقه و جز آن را که هر کس سبقت گیرد او را باشد. || محبوس، زندانی:
کعبه در شامی سلب چون قطره در تنگی صدف
یا صدف در بحر ظلمانی گروگان آمده.
خاقانی (دیوان چ عبدالرسولی ص 380).

گروگان بردن. [گ ِ رَ / رُوب ُ دَ] (مص مرکب) چیزی را به گرو همراه خود بردن. شخصی را بعنوان گروگان همراه خویش بردن:
بشد زنگه با نامور شهریار
گروگان ببرد از در شهریار.
فردوسی.

گروگان کردن. [گ ِ رَ / رُو ک َ دَ] (مص مرکب) به گرو سپردن چیزی یا کسی را:
همان نیز با باژ فرمان کنیم
زخویشان فراوان گروگان کنیم.
فردوسی.
از من خسیس تر که بود در جهان
گر تن به نان چو گربه گروگان کنم.
ناصرخسرو.
تو آن جوادی شاها که آز گیتی را
سخاوت تو به دست فنا گروگان کرد.
مسعودسعد.
- دل را گروگان کردن، دل دادن. توجه کامل کردن:
سخن هرچه گویدش فرمان کند
بفرمان او دل گروگان کند.
فردوسی.
به نیکی گرائیم و پیمان کنیم
به داد و دهش دل گروگان کنیم.
فردوسی.
- زبان را گروگان کردن، سوگند خوردن:
یکی با شما باز پیمان کنم
زبان را به یزدان گروگان کنم.
فردوسی.
- زبان خود را به گرو گذاشتن:
بخواهم من او را و پیمان کنم
زبان را به نزدت گروگان کنم.
فردوسی.
- سر گروگان کردن، سر خود را به گرو گذاشتن:
بدو گفت بهرام پیمان کنم
بدین رنجها سر گروگان کنم.
فردوسی.

گروگان فرستادن. [گ ِ رَ / رُو ف ِ رِ دَ] (مص مرکب) چیزی را به رهن برای کسی فرستادن:
چو هر سه بدین نامدار انجمن
فرستی گروگان بنزدیک من.
فردوسی.
وز آن پس که آن کرده باشیم نیز
گروگان فرستیم و هر گونه چیز.
فردوسی.
رجوع به گرو شود.

Hostage, Pawn, Pledge

گروکردنی،
گرو‌شده، چیزی که به‌گرو گذارده‌ شده،
* گروگان دادن: (مصدر متعدی) کسی یا چیزی را به‌ عنوان گرو به ‌کسی سپردن،
* گروگان گرفتن: (مصدر متعدی) چیزی یا کسی را به‌عنوان گرو گرفتن تا آنچه می‌خواهند دریافت کنند،

(گِ رُ) (اِمر.) چیزی یا کسی که در مقابل وامی که دریافت می شود به گرو می گذارند.

(گُ) (اِمر.) آلت تناسل، شرم مرد، نره، قضیب.

مرتهن

‌مرهون

ostaggio

بیدق، رهینه

مرهون، چیزی که نزد کسی به گرو گذارده شده

(مصدر) بعنوان گرو سپردن چیزی یا کسی را: همان نیز با باژ فرمان کنیم زخویشان فراوان گروگان کنیم. یا دل را گروگان کردن. توجه کامل کردن. یا زبان را گروگان کردن. سوگند خوردن قسم خوردن. یا سر (خود) را گروگان کردن. سر خود را بگرو گذاشتن.

(مصدر) کسی یا چیزی را بعنوان گرو طلبیدن: گروگان همی خواهد از شهریار چو خواهی که برگردد از کارزار.

297