معنی کلروفرم | جدول یاب

لغت نامه دهخدا

کلروفرم

کلروفرم. [کْل ُ / ک ُ ل ُ رُ ف ُ] (فرانسوی، اِ) در اصطلاح علم شیمی و پزشکی، مایعی است بی رنگ و بیهوش کننده به فرمول CHCI3 که از اثر استخلاف سه اتم ئیدروژن متان به وسیله ٔ سه اتم کلر بدست می آید. این ماده در پزشکی به عنوان داروی بیهوشی مصرف می شود. (فرهنگ فارسی معین).

بنزونفتل

بنزونفتل. [ب َ ن َ ت ُ] (اِ) یا بنزوآت دونفتل بتا.گرد سفیدرنگ متبلوری بدون مزه و بو است و اغلب بصورت سوزنهای بی رنگ متبلور میشود. در 110 درجه ذوب میشود و در آب غیرمحلول است ولی در 275 قسمت الکل و 3/4 قسمت کلروفرم حل میشود. (کارآموزی داروسازی ص 159).

هیوسیامین

هیوسیامین. [هی ُ] (اِ) گردی است بی رنگ به شکل سوزنهای ریز و طعم آن نامطبوع است. در آب کمی حل شده ودر الکل و اتر و کلروفرم بخوبی محلول است. معمولاً سولفات هیوسیامین را که تنها ملح افینیال آن است در تراپوتیک به کار می برند. سولفات هیوسیامین به شکل سوزنهای ریز سفیدی متبلور شده در آب بخوبی محلول و 81 درصد هیوسیامین دارد. این دارو حدقه را سریعتر از اتروپین متسع میکند و برای این کار چند قطره از محلول پنج سانتی گرم سولفات هیوسیامین در ده گرم آب کفایت میکند. این دارو را در تمام مواردی که ژوسکیام به کار برده میشود میتوان استعمال نمود. میزان معمولی استعمال آن ربع میلی گرم تا نیم میلی گرم و حداکثر مقدار استعمال آن در یک بار نیم میلی گرم و در 24 ساعت یک گرم است. (درمان شناسی ج 1).

سالیسیلات دومتی...

سالیسیلات دومتیل. [دُ م ِ] (فرانسوی، اِ مرکب) مایعی است بی رنگ با بویی قوی و تند و پردوام کاملا در آب محلول است در الکل و اتر و کلروفرم و مواد چربی و وازلین نیز حل میشود یک گرم آن 37 قطره میدهد. سالیسیلات دومتیل دارای خواص کلی سالیسیلاتها میباشد با ذکر این نکته که در طرز جذب آن اختلافی وجود دارد زیرا این جسم میتواند توسط پوست جذب شده داخل بدن بشود. بعقیده ٔ بعضی از متخصصین چون جسم فراری است فشار گاز آن به اندازه ای زیاد است که میتواند از پوست سالم عبور کرده یا در آن نفوذ کند. هنگامی که آن را در روی پوست مالش میدهند بحالت سالیسیلات دومتیل در ادرار یافت میشود. وزن مخصوص آن 1/18است و در 220 زینه بجوش می آید. سالیسیلات دومتیل را باید در شیشه های سربسته نگاهداری کرد. رجوع به درمان شناسی ص 262 و کارآموزی داروسازی ص 161 و 162 شود.

تتراکلرور دوکربن...

تتراکلرور دوکربن. [ت ِ ل ُ دُ ک َ ب ُ] (اِ) خواص فیزیکی و شیمیایی: مایعی است بی رنگ، خنثی، قابل اشتعال با طعمی لب گز و شیرین و سنگین تر از آب (وزن مخصوص آن 1/62 میباشد). با بوئی نزدیک ببوی اتریا بوی کلروفرم تقریباً در آب غیرمحلول میباشد. مواد چربی و ید و کافور و اسانس ها و موم ها و لسیتین ها و اغلب اجسام آلی را حل میکند این جسم برای خاموش کردن حریق ها بکار میرود و درنتیجه ٔ احتراق آن گازهای سمی و محرک تولید میشود.
خواص فیزیولوژیکی:
تتراکلروردوکربن مانند کلروفرم یک عنصر بیهوشی میباشد ولی بعلت خطرناک بودنش مورد استعمالی ندارد زیرا موجب ضعف و بی حالی زیاد و اختلالات دستگاه گوارش میگردد. اگر مقدار زیاد آن را در داخل بدن تجویز کنند موجب آثار و علائمی میگردد که نظیر علائم و تأثیرات کلروفرم میباشد یعنی موجب ضعف اعمال سلسله ٔ اعصاب مرکزی شده و پس از مدتی باعث مسمومیت مزمن و بروز یرقان میگردد. جذب تتراکلرور دوکربن بیشتر در مجاورت مخاط روده های کوچک صورت میگیرد و وجود الکل و اجسام چربی در روده ها جذب آن را آسان میکند، از این جهت در موقع تجویز آن باید ازمصرف الکل و اجسام چربی دار خودداری کرد. جذب املاح کالسیم از خاصیت سمی تتراکلرور دوکربن می کاهد. باید دانست که دفع تتراکلرور دوکربن بیشتر از راه ریه صورت میگیرد.
تتراکلرور دوکربن دارای خاصیت ضد عفونی و خاصیت انگل کش (انگل های خارجی) میباشد و آن را برای ضدعفونی کردن زخمها توصیه میکنند. بعلاوه شپش و رشک را نیز از بین میبرد. در بیماریها و اختلالات پوستی نیز از آن استفاده میکنند... تتراکلرور دوکربن از جمله ٔ داروهای ضدکرم مؤثر میباشد و مخصوصاً در کرمهای گرد از قبیل « آنکی لوستوم » وآسکاریس و استرونگل تأثیر کرده و برای کشتن لاروهای «استر» است و برای دفع زالوی کبدی گوسفند و بز و گاو و بالاخره برای دفع «هامن شوس » اسب آن را بکار میبرند.
اشکال دارویی: تتراکلرور دوکربن را مخلوط با آب آشامیدنی یا شیر یا قدری روغن (یک در پنج) یا بطور خالص بشکل کاپسول ژلاتینی و غیره میدهند. بهتر است حیوانات را در حالت ناشتا گذارده و سپس دارو را تجویز کنند معمولاً مسهل را توأم با دارو و یا بعد از آن میدهند. نوع مسهل باید نمکی باشد. در انسان سولفات دومانیزی را تجویز میکنند در مورد «انکی لوستوم دندنالیس » بهتر است روغن کنوپود را به نسبت یک پنجم و تتراکلرور دوکربن را به نسبت چهار پنجم مخلوط کنند. مقداری برای کپلک:گاو مسن 10 سانتیمتر مکعب یا 16 گرم.
گوساله ٔ بیش از یکسال 10 سانتیمتر مکعب یا 16 گرم.
گوساله ٔ یکساله و کمتر از یکسال 5 سانتیمتر مکعب یا 8 گرم.
گوسفند و بز 1 سانتیمتر مکعب یا 1/6 گرم.
مقدار دفع برای کرمها:
اسب 50- 60 سانتی متر مکعب یعنی 80- 100 گرم برای هر کیلوگرم وزن.
کره اسب 20- 30 سانتی متر مکعب یا 30- 50 گرم.
گوسفند 1- 5 سانتی متر مکعب.
در انسان 4% - 8% سانتی متر مکعب برای هر کیلوگرم وزن بدن یعنی مجموعاً 2/5- 5 سانتی مترمکعب برای انسان بزرگ.
تتراکلرور دوکربن از جمله ٔ سموم کبد میباشد و هر قدر جراحات و بثورات کبدی شدیدتر باشد خاصیت سمی آن نیز بیشتر ظاهر میگردد. در انسان و حیوانات مقادیر زیاد آن موجب تشنج و تقلیل قند خون میگردد. در حیوانات بایدابتدا با تجویز مقادیر کم حساسیت دامها را مورد دقت قرار داد و حتماً اجسام خالص را تجویز نمود.
موارد منع شده:
بجزدر حیوانات مبتلا به کپلک باید از تجویز تتراکلرور دوکربن در حیوانات مبتلا به بثورات و جراحات کبدی و کلیوی و در بیماری سگ جوان و اختلالات معدی و معوی در حیوانات بسیار جوان یا خیلی پیر و گاوهای شیرده خودداری نمود. اخیراً در آمریکا و اروپا و در اغلب ممالک دنیا و ایران اجسامی را که دارای خواص تتراکلرور دوکربن میباشد و عاری از معایب آن است برای دفع کرمهای گرد و زالوی کبدی بکار برده اند از این جمله تتراکلروراتیلن است. (از درمانشناسی احمد عطائی صص 416- 418).رجوع به تتراکلرور اتیلن شود.

وازلین

وازلین. [زِ] (فرانسوی، اِ) وازلین یا پترولئین یا چربی معدنی از تصفیه ٔ روغن های سنگین نفت امریکا که باقیمانده ٔ تقطیر در 360 درجه گرما میباشد به دست می آید و اغلب برای غلیظ کردن آن با کمی پارافین مخلوطش می کنند. وازلین جسمی است سفیدرنگ به غلظت پیه خوک. در بازارها وازلین های زرد یا قهوه ای رنگ نیز یافته میشود که به کار داروسازی نمیخورد. نور از آن عبور نمی کند و اندکی فلواورسانس دارد بخصوص اگر آن را ذوب کنند بی بو و بی مزه است ولی اغلب هنگامی که آن را گرم می کنند بوی کمی از آن استشمام میشوداگر مقدار کمی از آن را با میله ای بردارند بصورت رشته ای کشیده میشود. وزن مخصوص آن در 20 درجه حرارت 0/830 تا 0/900 است و در 38 تا 42 درجه ذوب میگردد. بین 360 و 445 زینه تقطیر و تبدیل به هیدروکربورهای جامد و مایع و بخار میشود در آب و الکل اتیلیک و گلیسرین غیرمحلول است در مخلوطی از یک قسمت اتر یا کلروفرم و نیم قسمت بنزین با سولفوردوکربن حل میشود. (از کارآموزی داروسازی ص 150 و 151 تألیف دکتر جنیدی).

فرهنگ فارسی هوشیار

کلروفرم

جسمی است اتری شکل و فرار، بی حس کننده اعصاب دماغی و تسکین دهنده اوجاع عصبی

فرهنگ معین

کلروفرم

(کُ لُ رُ فُ) [فر.] (اِ.) مایعی است بی رنگ و بیهوش کننده به فرمول 3 CHCl که از اثر استخلاف سه اتم ئیدروژن متان به وسیله سه اتم کلر بدست می آید. این ماده در پزشکی به عنوان داروی بیهوشی مصرف می شود.