عوارض مصرف نخود و کسانی که نباید نخود بخورند !

ارزش غذایی نخود

در ادامه به میزان ویتامین‌ها، مواد معدنی و مواد مغذی موجود در نخود اشاره کرده‌ایم.

یک فنجان (۱۶۴ گرم) نخود حاوی ۲۶۹ کالری، ۴ گرم چربی و ۱۱ میلی‌گرم سدیم است و هیچ کلسترولی ندارد. این میزان از نخود همچنین ۱۲ گرم فیبر غذایی دارد.

خواص نخود برای سلامتی بدن

نخود یکی از منابع بسیار غنی پروتئین به شمار می‌رود و مواد مغذی دیگری مانند ویتامین B6، فولات، ویتامین C، منگنز و منیزیم دارد. همچنین حاوی کلسیم و مقداری پتاسیم است که برای سلامت قلب فوایدی دارند. پروتئین به ایجاد توده‌ی عضلانی و بهبود سلامت سلول‌ها کمک می‌کند و منیزیم، منگنز و کلسیم هم استخوان‌ها را مستحکم نگه می‌دارند.

ویتامین C نخود از بیماری‌هایی مثل سرطان و مشکلات پوستی پیشگیری می‌کند. آهن و فولات هم برای زنان باردار مفید هستند. در ادامه خواص نخود را با هم بررسی می‌کنیم.

۱. سطح قند خون را تنظیم می‌کند

تنظیم سطح قند خون یکی از خواص نخود به شمار می‌رود. شاخص گلیسمی نخود پایین (۲۸) است و به همین دلیل منجر به بالا رفتن سطح قند خون نمی‌شود. تحقیقات نشان می‌دهند کسانی که نخود مصرف می‌کنند، کمتر در معرض ابتلا به دیابت قرار می‌گیرند.

نخود همچنین منبع غنی فیبر محسوب می‌شود. فیبر یک ماده‌ی مغذی است که سرعت جذب قند در خون را کاهش می‌دهد و از این طریق احتمال ابتلا به دیابت نوع ۲ را پایین می‌آورد. فیبر موجود در نخود می‌تواند اشتها را هم کنترل کند و به شما در دوری کردن از مواد غذایی حاوی شاخص گلیسمی بالا کمک کند.

۲. به کاهش وزن کمک می‌کند

فیبر نخود برای افرادی که قصد لاغری دارند، مفید است. فیبر باعث می‌شود برای مدت زمان طولانی سیر بمانید. این ماده‌ی مغذی به شما کمک می‌کند از غذاهای ناسالم دوری کنید. نخود به کاهش میزان چربی موجود در بدن کمک می‌کند و از این طریق در کاهش وزن اثرگذار است.

یک ماده‌ی مغذی دیگر که در زمینه‌ی لاغری فوایدی دارد، پروتئین است که به خواص خود در تنظیم وزن کمک می‌کند. مطالعات نشان می‌دهند کسانی که پروتئین زیادی مصرف می‌کنند، نه تنها وزن بدنشان کاهش پیدا می‌کند، بلکه میزان چربی موجود در بدنشان هم کم می‌شود.

افرادی که برای کاهش وزن رژیم می‌گیرند، بعضی مواد غذایی را از رژیم غذایی خود حذف می‌کنند و به همین دلیل ممکن است دچار کمبود بعضی از مواد مغذی شوند. با مصرف نخود بدنتان مواد مغذی لازم را دریافت می‌کند.

۳. سلامت دستگاه گوارش را افزایش می‌دهد

فیبر مسؤول این خاصیت نخود است. فیبر به پیشگیری از یبوست و افزایش حجم مدفوع کمک می‌کند. فیبر همچنین در دستگاه گوارش به‌عنوان یک ترکیب حجم‌دهنده عمل می‌کند و از این طریق سلامت دستگاه گوارش را بهبود می‌بخشد. مهم‌تر از همه اینکه فیبر سطح PH و باکتری‌های مفید روده را متعادل می‌کند. نخود همچنین حاوی نشاسته است که ممکن است به هضم کمک کند.

۴‌. سلامت قلب را بهبود می‌بخشد

نخود حاوی پتاسیم، فیبر، ویتامین C و ویتامین B6 است که همگی برای سلامت قلب مفید هستند.

فیبر میزان کلسترول در بدن را کم می‌کند و خطر ابتلا به بیماری قلبی را کاهش می‌دهد. همچنین پلاک‌ها را از عروق خارج می‌کند. مطالعات نشان داده‌اند که فیبر محلول نخود می‌تواند از بیناری‌های قلبی و عروقی پیشگیری کند.

یک مطالعه به این نتیجه رسید که پتاسیم می‌تواند خطر ابتلا به حمله‌ی قلبی را کم کند. فولات نخود هم در تقویت سلامت قلب اثرگذار است. این ماده‌ی معدنی هوموسیستئین را خنثی می‌کند. هوموسیستئین یک نوع اسید آمینه است که به شکل‌گیری لخته‌ی خون در بدن کمک می‌کند. این موضوع هم می‌تواند برای قلب مفید باشد.

۵. از سرطان پیشگیری می‌کند

سلنیوم با وجود اینکه در بیشتر میوه و سبزیجات وجود ندارد، اما در نخود موجود است. این ماده‌ی معدنی به کبد کمک می‌کند درست عمل کند و کبد را در از بین بردن بعضی از ترکیبات سرطان‌زا در بدن توانا می‌کند. سلنیوم همچنین مانع از التهاب می‌شود و از گسترش تومور جلوگیری می‌کند.

فولات نخود نقش مهمی در سنتز و ترمیم DNA دارد و به همین دلیل است که از شکل‌گیری سلول‌های سرطانی در اثر جهش در DNA پیشگیری می‌کند. نخود حاوی یک نوع ترکیب فیتوشیمیایی به نام ساپونن است که آن‌‌ هم از تکثیر سلول‌های سرطانی پیشگیری می‌کند.

فیبر موجود در نخود همچنین به پایین آوردن احتمال ابتلا به سرطان روده‌ی بزرگ کمک می‌کند. ویتامین C نخود به‌عنوان یک آنتی‌اکسیدان عمل کرده و با رادیکال‌های آزاد مبارزه می‌کند.

این موضوع در پیشگیری از سرطان مفید است. ایزوفلاون یکی از ترکیبات مهم موجود در نخود به شمار می‌رود. مطالعات به این نتیجه رسیده‌اند که مصرف ایزوفلاون می‌تواند خطر ابتلا به سرطان سینه را کاهش دهد.

۶. منبع عالی پروتئین است

نخود یکی از بهترین منابع پروتئین گیاهی محسوب می‌شود؛ به طوری که یک فنجان نخود حاوی ۱۵ گرم پروتئین است. پروتئین در تقریبا تمام عملکرد‌های بدن، از افزایش سلامت اندام‌های حیاتی، عضلات و بافت‌ها گرفته تا کاهش سرعت فرآیند پیری اهمیت دارد. پروتئین همچنین به کنترل قند خون کمک کرده و هموگلوبین و آنتی‌بادی‌های مهم دیگر را تولید می‌کند.

علاوه بر این به درمان جراحت‌ها و زخم‌ها کمک می‌کند. دقت کنید که پروتئین نخود از نوع ناکامل است که این یعنی تمام اسید آمینه‌های لازم بدن را ندارد. بنابراین حتما نخود را به همراه سایر منابع غذایی پروتئین مصرف کنید.

۷. غنی از مواد مغذی مهم است

نخود به غیر از پروتئین، منبع خوبی از منیزیم، منگنز، زینک و آهن به‌حساب می‌آید. علاوه بر این مقدار خوبی بتاکاروتن و ویتامین‌های B دارد. منیزیم، منگنز و ویتامین‌های B به مدیریت علائم سندرم پیش از قاعدگی کمک می‌کنند. منیزیم و منگنز به همراه زینک سلامت استخوان‌ها را تقویت می‌کنند.

آهن نخود به مبارزه با خستگی کمک می‌کند و کیفیت خون را بهبود می‌بخشد. علاوه بر این از آنمی پیشگیری کرده و با ریزش مو مبارزه می‌کند. ویتامین A نخود در بهبود سلامت پوست و چشم‌ها مؤثر است. این ویتامین به توانایی خود در پیشگیری از بیماری‌های چشمی شدید از جمله آب مروارید و تباهی لکه‌ی زرد شناخته می‌شود.

۸. چین‌وچروک را از بین می‌برد

رفع چین‌وچروک یکی دیگر از خواص نخود محسوب می‌شود. علت این خاصیت نخود، وجود منگنز در آن است که انرژی لازم سلول‌ها را مهیا کرده و با رادیکال‌های آزاد مبارزه می‌کند که منجر به بروز چین‌وچروک می‌شوند. ویتامین‌های B هم برای سلول‌ها به‌عنوان سوخت عمل می‌کنند.

می‌توانید از ماسک نخود برای پاکسازی پوست خود استفاده کنید. برای تهیه‌ی ماسک نخود، ابتدا نخود له شده را با زردچوبه و مقداری آب مخلوط کنید و خوب هم بزنید تا یک خمیر نرم به دست بیاید. خمیر ایجاد شده را صبح روی صورت خود بگذارید و ۱۵ دقیقه صبر کنید. سپس صورت خود را با آب خنک بشویید. این ماسک صورت به کاهش لکه‌‌های پیری و روشن کردن پوست هم کمک می‌کند.

۹. از ریزش مو پیشگیری می‌کند

از آنجایی که نخود غنی از پروتئین است، می‌تواند در پیشگیری از ریزش مو مفید باشد. منگنز موجود در نخود هم می‌تواند مو را مستحکم کند. کمبود منیزیم می‌تواند منجر به کاهش سرعت رشد مو شود. ویتامین A و زینک موجود در نخود با شوره مبارزه می‌کنند. می‌توانید برای تهیه‌ی ماسک موی نخود، شش قاشق غذاخوری نخود له شده را با آب مخلوط کنید و روی پوست سر خود ماساژ دهید.

اجازه دهید ماسک نخود به مدت ۱۵ دقیقه روی کف سرتان بماند. سپس سرتان را طبق روال عادی بشویید. زینک که یکی از مواد معدنی نخود است، به پیشگیری از نازک شدن موها کمک می‌کند. مس هم ممکن است به افرادی که در اثر روش‌های درمانی مثل شیمی‌درمانی موهای خود را از دست داده‌اند، در رشد دوباره‌ی مو کمک کند.

۱۰. سلامت چشم‌ها را بهبود می‌بخشد

گفتیم که بتاکاروتن موجود در نخود می‌تواند سلامت چشم‌ها را بهبود ببخشد. زینک هم یک ماده‌ی مغذی دیگر برای بینایی به شمار می‌رود. زینک به انتقال ویتامین A از کبد به قرنیه کمک می‌کند. زینک ممکن است به پیشگیری از پیشرفت بیماری تباهی لکه‌ی زرد کمک کند.

۱۱. استخوان‌ها را تقویت می‌کند

نخود حاوی کلسیم است. می‌دانیم که کلسیم برای استخوان‌ها اهمیت دارد. مهم‌تر از همه اینکه نخود حاوی منیزیم است. منیزیم یک ماده‌ی معدنی مهم است که بدن از آن به همراه کلسیم برای ساخت استخوان‌ها استفاده می‌کند. سایر مواد معدنی موجود در نخود که سلامت استخوان‌ها را بهبود می‌بخشند، شامل منگنز، زینک و ویتامین K می‌شوند که به حفظ ساختار استخوان‌ها کمک می‌کنند.

نخود همچنین فسفات دارد که به همراه کلسیم برای استخوان‌ها مفید است. دقت کنید که مصرف بیش از حد فسفر و مصرف خیلی کم کلسیم می‌تواند منجر به پوکی استخوان شود. ویتامین K که یکی از ویتامین‌های موجود در نخود به شمار می‌رود، منجر به بهبود جذب کلسیم می‌شود.

سطح پایین ویتامین K در بدن معمولا با شکستگی استخوان‌ها در ارتباط است. آهن و زینک نخود برای تولید کلاژن اهمیت دارد. کلاژن یک پروتئین مهم است که به حفظ سلامت استخوان‌ها و غضروف کمک می‌کند.

۱۲. برای زنان باردار مفید است

فولات موجود در نخود، همچنین فیبر، پروتئین، آهن و کلسیم آن همگی برای زنان باردار ضروری هستند. فولات یک ماده‌ی مغذی مهم در دوران بارداری به شمار می‌رود. مصرف فولات برای سلامت مادر و جنین ضروری است. فولات خطر ابتلا به نواقص مادرزادی و کم‌وزنی هنگام تولد را کاهش می‌دهد. مصرف ناکافی فولات در دوران بارداری می‌تواند کودک را در سال‌های آینده در معرض خطر ابتلا به عفونت‌ها و بیماری‌ها قرار دهد.

۱۳. به کاهش التهاب کمک می‌کند

مطالعات به این نتیجه رسیده‌اند که مصرف نخود دست‌کم چهار بار در هفته می‌تواند احتمال ابتلا به التهاب را کاهش دهد‌. همچنین می‌تواند به‌طرز چشمگیری بعضی از ویژگی‌های متابولیک را به‌طرز قابل‌توجهی بهبود ببخشد‌. سایر مواد مغذی موجود در نخود مانند فیبر، ویتامین A، ویتامین B6، پروتئین، ویتامین C، منیزیم، سلنیوم و آهن همگی به مبارزه با التهاب کمک می‌کنند.

عوارض جانبی نخود

در ادامه به چند نمونه از عوارض جانبی نخود اشاره کرده‌ایم.

۱. ایجاد مشکل با مصرف فیبر زیاد

نخود حاوی مقدار زیادی فیبر است. افزایش فیبر مصرفی به‌طور ناگهانی می‌تواند منجر به مشکلاتی از جمله اسپاسم معده شود.

۲. حساسیت به نخود

نخود مانند دانه‌ی سویا است و به همین دلیل ممکن است آلرژی پوستی را بدتر کند. اگر حساسیت شناخته‌ شده‌ای به حبوبات دارید، مصرف نخود را متوقف کرده و با پزشک در این زمینه مشورت کنید. بعضی از علائم حساسیت به حبوبات شامل حالت تهوع، اسهال، خارش پوست، کهیر، سردرد و سرفه می‌شوند.

چطور نخود را در رژیم غذایی خود بگنجانیم؟

نخود در تمام طول سال در دسترس است. می‌توانید نخود را به روش‌های زیر در رژیم غذایی خود جای دهید.

• می‌توانید نخود را به همراه سایر حبوبات درون سالاد لوبیا بریزید و آن را به‌عنوان یک میان وعده‌ی سرشار از پروتئین نوش جان کنید.
• می‌توانید از آرد نخود استفاده کنید‌‌.
• همچنین می‌توانید از نخود در تهیه‌ی سالاد سبزیجات استفاده کنید تا از خواص آن بهره‌مند شوید.
• می‌توانید مقداری نخود را با روغن زیتون، نمک و فلفل مخلوط کنید و آن را به مدت تقریبا ۲۰ تا ۳۰ دقیقه در فر بگذارید. نخود رست شده را به‌عنوان میان وعده میل کنید.

طرز تهیه‌ی ۲ خوردنی با نخود

می‌توانید برای بهره بردن از خواص و مواد مغذی موجود در نخود، خوردنی‌های زیر را درست کنید.

۱. نخود رست شده

نخود رست شده یک خوردنی لذیذ است که می‌توانید آن را به‌عنوان میان وعده نوش جان کنید‌. تهیه‌ی این میان وعده بسیار ساده است و وقت زیادی از شما نمی‌گیرد.

مواد لازم

• نخود پخته شده: ۳۵۰ گرم
• روغن زیتون: دو قاشق غذاخوری
• نمک، پودر سیر، پودر فلفل قرمز تند (فلفل کاین): به مقدار لازم

طرز تهیه

۱.
فر را روی ۱۷۶ درجه‌ی سانتی‌گراد قرار دهید تا گرم شود.

۲.
نخودهای پخته شده را با دستمال حوله‌ی کاغذی خشک کنید. یک کاسه بردارید و در آن نخودهای پخته شده و روغن زیتون را با هم ترکیب کنید. مخلوط نخود را با نمک، پودر سیر و فلفل کاین طعم‌دار کنید.

۳.
نخود را درون سینی فر بریزید و سینی را به مدت تقریبا ۳۰ دقیقه در فر قرار دهید. در این مدت زمان چند بار به نخودها سر بزنید تا مطمئن شوید نمی‌سوزند. نوش جان.

۲. حمص

حمص یکی از خوردنی‌های معروف و لذیذ با نخود است که فواید زیادی برای بدن دارد. اگر تا به حال حمص را امتحان نکرده‌اید، پیشنهاد می‌کنیم همین امروز آن را درست کنید و از خوردن آن لذت ببرید.

مواد لازم

• تاهینی: نصف فنجان
• روغن زیتون: یک چهارم فنجان
• سیر: دو حبه
• نخود پخته شده: ۳۵۰ گرم
• آب لیموترش تازه: یک چهارم فنجان
• آب: نصف فنجان
• نمک: نصف قاشق چای‌خوری

طرز تهیه

۱.
در مخلوط‌کن تاهینی و روغن زیتون را با هم مخلوط کنید. می‌توانید طرز تهیه‌ی تاهینی را از اینترنت جست‌وجو کنید‌.

۲.
سیر را خرد کنید. سیر را به همراه نخود، آب لیموترش تازه، آب و نمک درون مخلوط‌کن بریزید و مواد را چند پالس بزنید تا نرم شوند. توجه کنید که هرچه مواد را بیشتر مخلوط ‌کنید، حمص نرم‌تر می‌شود. مواد را بچشید و در صورت نیاز نمک و آب لیموترش بیشتری اضافه کنید.

۳.
حمص شما آماده است. حمص را به ظرف مدنظر منتقل کنید و روی آن مقداری روغن زیتون بریزید. حمص را با پاپریکا، دانه‌ی کاج بو داده یا جعفری تازه‌ی خرد شده تزئین کنید. از خوردن حمص به همراه سبزیجات مختلف مثل کرفس و هویج لذت ببرید.

کلام آخر

نخود یکی از حبوبات است که ارزش غذایی بالا و فواید متعددی برای سلامتی بدن دارد. اضافه کردن نخود به رژیم غذایی می‌تواند سلامتی بدن را به روش‌های متنوع بهبود ببخشد.