نحوه تاسیس پلیس جنوب و علت منحل شدن
جنگی جهانی بزرگ یا همان جنگ جهانی اول جنگی بود که از ۲۸ ژوئیهٔ ۱۹۱۴ شروع شد و تا ۱۱ نوامبر ۱۹۱۸ میلادی ادامه داشت با شروع این جنگ شهرها و کشورهای بسیاری در جنگ بودند و افراد زیادی بخاطر این جنگ جان و مال خود را از دست دادند.
پیامد جنگ جهانی اول نیز برای بریتانیا ، افزایش قدرت جهانی بود؛ انگلیسی‌ها توانستند طی جنگ جهانی دوم بر بخش‌های بیشتری از جهان سلطه پیدا کنند و این، آغاز تکاپو‌های تازه استعماری از سوی آنها بود
درست در همین زمان است که فکر مستعمرهکردن ایران به ذهن برخی از سیاستمداران انگلیسی مانند لرد کرزن رسید؛ قرارداد ۱۹۱۹ م، نماد خارجی این دیدگاه استعماری بود که با پایمردی برخی رجال سیاسی وطن‌دوست و اوج گرفتن تنش میان رقبای استعماری انگلیس، راه به جایی نبرد. با این حال، قرارداد ۱۹۱۹، تنها تکاپوی بریتانیا برای اشغال رسمی ایران نبود؛ این دولت استعماری، از سال ۱۹۱۶ م، به طور رسمی و با تأسیس نیرویی نظامی به نام پلیس جنوب، عملاً مناطق جنوبی ایران را تصرف و از نظارت دولت مرکزی خارج کرده‌بود.
پیشنهاد تأسیس این نیرو، توسط مارلینگ، وزیر مختار وقت انگلیس در ایران داده‌شد. این نیرو با فرماندهی پرسی سایکس آماده انجام مأموریت شد. دلیل اصلی ایجاد نیروی پلیس جنوب را، بیمناکی از اقدامات آلمانی‌ها در مناطق نفت‌خیز ایران ذکر کرده‌اند. البته این مسئله به تنهایی، چندان اهمیت نداشت؛ اما وقتی در کنار نفرت عمومی از بریتانیا قرار می‌گرفت، می‌توانست بسیار خطرناک باشد. ظلم گسترده و رفتار نژادپرستانه انگلیسی‌ها در جنوب ایران، باعث می‌شد که هر قیام یا تحریکی علیه آنها، با اقبال عمومی مواجه شود و کار را برای فعالیت‌های استعماری انگلیس و بهویژه غارت نفت ایران، سخت کند.
تأسیس پلیس جنوب در واقع برای جلوگیری از چنین وضعی اتفاق افتاد. در ابتدا فقط انگلیسی‌ها و سربازان هندی در این نیرو عضویت داشتند. دولت هند بریتانیا هم با اعزام ۵۰۰ تفنگدار به تقویت پلیس جنوب پرداخت. اما مدتی بعد، تعدادی از اُمرا و حکام داخلی وابسته به انگلیس هم به همکاری با این نیرو پرداختند؛ احمدخان دریابیگی توانست حدود ۳۰۰ نفر را برای حمایت از پلیس جنوب اجیر کند. انگلیسی‌ها تا سال ۱۹۲۱ م/ ۱۳۰۰ ش و قطعی شدن استقرار رضاخان در مسند وزارت جنگ، این تشکیلات را حفظ کردند و پس از آن، چنانکه مشهور است، پلیس جنوب به دلیل هزینه‌های بالایی که داشت منحل شد و جای خود را به نیرو‌های رضاخان داد که بدون هیچ مانعی، از منافع بریتانیا در جنوب ایران حفاظت می‌کردند.
منبع: روزنامه خراسان
بیشتر بخوانید :
ناگفته هایی از مرگ احمد شاه قاجار و انقراض سلسله قاجار
