مسجد نصیرالملک شاهکار معماری ایرانی

مسجد نصیرالملک بی شک شاهکاری در تاریخ معماری ایران است که به مسجد صورتی نیز معروف می باشد در ادامه این مطلب بیشتر با این مسجد آشنا خواهید شد.

مسجد نصیرالملک یکی از شاهکارهای معماری ایرانی و از آثار تاریخی بی نظیر شهر شیراز است. مسجد نصیرالملک به دستور اعیان و اشراف شیراز بنا گردید. زیبایی ترکیب نور و رنگ در این مسجد خیره کننده است.

تاریخچه ساخت مسجد نصیر الملک

مسجد نصیر الملک از مساجد بی نظیر ایران و شیراز است که در محله گود عربان خیابان لطفعلی‌خان زند واقع شده است و جزو بناهای دوران قاجار و اندکی تاثیر پذیرفته از معماری عثمانی است که در فاصله سال های ۱۲۹۳ تا ۱۳۰۵ ه.ق به دستور حسینعلی نصیر الملک که از اعیان و اشراف شیراز بود، ساخته شده است. این مسجد بین سال های ۱۲۹۳ تا ۱۳۰۵ ه.ق توسط محمد حسن معمار و محمدرضا کاشی پز معماران آن زمان ساخته شده است و اثرگذارترین پایگاه در فرهنگ و مکتب اسلامی است و با ورود اسلام به ایران و همچنین فارس، نقش مسجدها پر رنگ شده و کاربری مذهبی داشته است.

شبستان های مسجد نصیرالملک

در صحن بزرگ این مسجد دو شبستان دیده می شود. شبستان غربی آن که پوششی آجری دارد، از همه نظر بیشتر مورد توجه است و دارای هفت درب چوبی بزرگ مزین به شیشه های رنگی و دوازده ستون سنگی یک پارچه با شیارهای مارپیچ در دو ردیف ۶ تایی به نیت ۱۲ امام است و کف آن با کاشی‌های فیروزه‌ای و سقف آن با نقش گل و بوته و آیات قرآنی مزین گشته است.

این شبستان در واقع شبستان تابستانه محسوب می‌شود. شبستان شرقی که به زیبایی شبستان غربی نیست، شبستان زمستانه به حساب می‌آید. این شبستان دارای هفت ستون بدون طرح و ساده است و در یک ردیف در وسط قرار گرفته‌اند. در جلوی شبستان شرقی، ایوانی قرار گرفته که با هشت طاق نما از حیاط مجزا گشته است. در این شبستان دربی وجود دارد که به یک چاه آب گشوده می‌شود. همچنین در این مکان یک حوضچه و یک دالان نیز موجود است. هر دو شبستان بر خلاف معمول به خاطر جهت گیری ساختمان قبله در امتداد محور قبله واقع شده‌اند. در دالان شمالی سنگ نوشته‌ای وجود دارد که شعر زیر از سعدی بر روی آن حک شده است:

غرض نقشی است کز ما باز ماندکه هستی را نمی‌بینم بقایی

مگر صاحبدلی روزی به رحمت کند در حق استادان دعایی

در ضلع شمالی مسجد نصیر الملک، طاق بلندی مشهور به طاق مروارید قرار دارد که تمام بدنه و سطح بیرونی و درونی آن کاشی کاری هفت رنگ شده است و بر روی آن آیات قرآنی نوشته شده است و در دو طرف این طاق نما دو طاق کوچکتر نیز وجود دارد. در سمت جنوب نیز طاقی وجود دارد که ارتفاعش کمتر از طاق مروارید است و تمام سطح بیرونی و داخلی آن کاشی‌ کاری شده و سقف آن نیز مانند طاق شمالی مقرنس کاری گشته است. بر روی آن نیز دو گلدسته وجود دارد که در ورودی این دو گلدسته دو طاق نمای کوچکتر در دو طرف طاق اصلی وجود دارد. این مسجد در سال ۱۳۵۸ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.