برج خلعت پوشان تبریز به چه منظور ساخته شده بود؟
این برج آثاری از تاریخ کهن ایران زمین است که تعداد کمی از مردم با آن آشنا هستند. این برج از جاذبه های دیدنی شهر تبریز به شمار میآید و در منطقه کرکج تبریز قرار دارد. در گذشته از برج خلعت پوشان برای برگزاری مراسم خلعت پوشی استفاده میکردند.
این برج با استفاده از آجر بنا شده است و در پنج کیلومتری مرکز این شهر به چشم میخورد. در حال حاضر به دلیل انجام تحقیقات علمی، اطراف این برج در دست دانشکده کشاورزی قرار دارد. برج خلعت پوشان در سمت چپ جاده تبریز به باسمنج در یک دره بسیار بکر بنا شده است. این برج در سه طبقه و شبیه یک منشور ساخته شده است؛ که قاعده کثیر الاضلاع این برج دارای ۱۶ ضلع و قطری حدود ۹.۵ متر میباشد. طبقه اول برج خلعت پوشان با یک سقف گنبدی شکل پوشیده است، سقف طبقه دوم این برج در ابتدا تخریب شده و پس از گذشت چندین سال با استفاده از تیر آهنی بازسازی شد، همچنین طبقه سوم برج بدون سقف میباشد.
این برج در دو دوره حکومت صفویه و قاجاریه به منظور دادن انعام و خلعت از طرف آن حکومت به حکام و شاهزادگان و مردم شهر مورد استفاده قرار میگرفت. البته جالب است بدانید که این مراسم با حضور ولیعهد مقیم تبریز برگزار میشده است. بر اساس سفر نامه هایی که در دوره حکومت قاجاریه نوشته شده است داخل برج خلعت پوشان استخری قرار دارد که با گذر از پپلی ورودی به داخل ساختمان مسیر میشده است. در طبقه سوم برج کنگره ای به شکل دندانه بنا شده است که در قدیم محل برگزاری مراسم خعلت پوشی بوده است.
سر جان مالکلم در کتاب خود به نام تاریخ ایران مینویسد: چون وضع حکومت چیره بر ایران چنان است که میبایست در هر امری ملاحظه شئونات سلطنت بشود بسیاری از آیین ها در ایران از این سبب رواج یافته است. هرچیز که نام پادشاهی بر آنست یا از آن شاه است باید با احترام و آرزم با آن عمل نمایند و به گونه ویژه ای ادای لوازم آداب کنند، برای نمونه اگر خلعتی از سوی پادشاه به حکام بلد یا کسی دیگر حتی شاهزادگان خانوداه پادشاهی فرستاده شود، باید به مسافت چند میل به پیشواز آن رفته با سپاسگزاری بسیار خلعت را بپوشد آن گونه که هر استان حاک نشینی جای ویژه ای در بیرون شهر دارد که آن را خلعت پوشان گویند. خلعت پوشان حدودا چهار مایل بیرون شهر قرار دارد.