آیا پدیده شق القمر حقیقت دارد؟ | شق القمر کی اتفاق می افتد؟

شق القمر یکی از معجزاتی است که به پیامبر اکرم (ص) نسبت داده شده است. این روایت که در بسیاری از احادیث گرد آمده و ذکر شده است، در آیاتی از سوره القمر در قرآن نیز از آن یاد شده است و درباره آن صحبت شده است. شق القمر به معنای دو نیمه کردن ماه است و گفته می شود که وقتی سران قریش از پیامبر معجزه ای طلب کردند، او رو به آسمان کرد و ماه را به دو نیم تقسیم نمود. در این مقاله قصد داریم درباره معجزه حضرت پیامبر و شق القمر صحبت کنیم.

آشنایی با معجزه شق القمر:

طبق روایات و احادیثی که درباره معجزه شق القمر ذکر شده است، گفته می شود که پس از اینکه حضرت محمد اعلام پیامبری کرد و آوازه او  در سراسر سرزمین عربستان پیچید، سران قریش برای اینکه در برابر محمد قد علم کنند، او را ساحر و جادوگر خواندند.

ولی برای اثبات ادعای خود چاره ای نمی دیدند. تا اینکه تصمیم گرفتند از او خواسته ای را طلب کنند که از عهده اش خارج باشد. پس به مشورت نشستند و تصمیم گرفتند از او معجزه ای بخواهند که در آسمان رخ دهد. زیرا معتقد بودند که سحر و جادو در آسمان ها اثر نمی کند و در نتیجه محمد رسوا خواهد شد. نتیجه اینکه نزد حضرت محمد رفتند و به او گفتند: «یا محمد. اگر ادعای تو درست است، نشانه ای از خدایت در آسمان ها به ما نشان بده.» حضرت محمد که از مکر آنها آگاه بود، رو به آسمان کرد و زیر لب دعایی خواند و با خدایش راز و نیاز کرد. سپس ماه را در وسط آسمان به آنها نشان داد و فرمود: آیا این ماه کامل نشانه خوبی برای شماست؟

سران قریش نگاهی به ماه انداختند و گفتند: بله. پس محمد با دست اشاره  ای به ماه کرد و ماه از وسط به دو نیم شد. کار محمد باعث شگفتی کافردلان قریش شد. پس گفتند: حالا ماه را دوباره به جای خود برگردان. پس محمد با هر دو دست به نیمه های ماه اشاره ای کرد و هر نیمه به جای قبلی خود بازگشت و ماه مجددا کامل شد. ولی این معجزه نیز در دل کافردلان قریش تاثیری نداشت و آنها برخاستند و گفتند که سحر محمد در آسمان ها هم اثر کرد.

آیا شق القمر واقعا اتفاق افتاده است؟

برای معجزاتی که به پیامبران و امامان نسبت داده شده، هرگز نباید به دنبال علت و معلول بود و نباید به دنبال دلیل علمی گشت. اگر قرار بر این بود که دلیلی علمی برای معجزات پیدا شود، دیگر آن کار نشانی از معجزه نداشت و معجزه تلقی نمی شد. درباره این موضوع روایات و احادیث فراوانی ذکر شده است. به گونه ای که می توان به آنها استناد کرد و آن را پذیرفت. طبق این روایات تاریخ معجزه شق القمر به سال های اولیه بعثت پیامبر بر می گردد.

روایت شیخ طوسی درباره معجزه شق القمر

شیخ طوسی یکی از کسانی است که درباره این معجزه استدلال خود را بیان داشته است و گفته است: چون این معجزه در سال های نخستین مورد تایید علمای اسلامی بوده و شک در درستی یا نادرستی آن در سال های بعد پیش آمده، پس می توان چنین نتیجه گرفت که روایات اولیه صحیح تر هستند. در روایت های مختلفی که از معجزه شق القمر آمده، جزئیات هر روایت کمی متفاوت است. ولی تمامی روایت ها بر دو نیم شدن ماه و سپس پیوست مجدد آن به هم تاکید دارند.

 معجزه شق القمر در قرآن
اگر به دنبال منابعی برای تحقیق درباره معجزه شق القمر می گردید، می توانید در ابتدا به سراغ خود قرآن بروید. طبق اعتقاد بسیاری از  مفسران، آیات اول تا سوم سوره قمر به طور مستقیم به این معجزه اشاره داشته و درباره آن است. متن این آیات به شرح زیر است:

«اِقْتَرَبَتِ السَّاعَهُ وَانشَقَّ الْقَمَرُ وَإِن یَرَوْاْ آیَهً یُعْرِضُواْ وَ یَقُولُواْ سِحْرٌ مُّسْتَمِرٌّ»
که معنای کلی آن، چنین است که چون قیامت نزدیک شد، ماه از هم شکافت. ولی آنها هر نشانه ای را که می بینند، تکذیب می کنند و می گویند که سحر و جادو بوده است.

آشنایی با دیگر منابع اسلامی برای بررسی شق القمر
همچنین در بسیاری از کتاب های اهل سنت و کتاب های شیعه نیز اشاره هایی به این اتفاق شده است. فهرست زیر بخشی از این منابع است:

البدایه و النهایه
الخرائج و الجرائح
جبیر بن مطعم
ابن عباس
عبدالله ابن عمر
ابن مسعود

همچنین اگر به دنبال روایات و تفسیرهایی هستید که از علمای شیعه باشد و به معجزه شق القمر پرداخته باشند، نقل شیخ طوسی در امالی و تفسیر قمی نیز از جمله کتاب های معتبر برای بررسی شق القمر است.