معنی خبیر | جدول یاب

لغت نامه دهخدا

خبیر

خبیر. [خ َ] (ع ص) سنجیده. سامان کار. کارسازی کرده. ساخته و مهیا گردانیده. (از برهان قاطع). خباره. خبیره. خبره. || پیچیده. (از برهان قاطع). || آگاه. دانا. باخبر. (از منتهی الارب) (آنندراج) (ناظم الاطباء). واقف. مطلع: هوالحکیم الخبیر. (قرآن 18/6، 73). هواللطیف الخبیر. (قرآن 103/6).
بسیار کس بود که بخواند زبر نبی
تفسیر او نداند جز مردم خبیر.
منوچهری.
نامت از علم باید وز عمل
ای خردمند زی علیم و خبیر.
ناصرخسرو.
چونکه پیری نفرستاد خداوند رسول
یا ازین حال نبرد ایزد دادار خبیر.
ناصرخسرو.
با لشکری خبیر بتجارب خطوب و بصیر بعواقب حروب...بدان حدود رفتند. (ترجمه ٔ تاریخ یمینی).
این فرستادن مرا پیش تو میر
هست برهانی که شد مرسل خبیر.
(مثنوی).
درد نهانی به که گویم که نیست
با خبر از درد من الاخبیر.
سعدی (طیبات).
گر برانی بگناهان قبیح از در خویشم
هم بدرگاه تو آیم که لطیفی و خبیر.
سعدی (خواتیم).
|| خبردهنده:
فعل تن تو نیکو خوی تن تو نیک
از خوی نیک باشد فعل نکو خبیر.
منوچهری.
ز اسرار ناگفته لطفش خبیر.
سعدی (بوستان).

خبیر. [خ ِ ی َ] (ع ص) سنجیده. || پیچیده. رجوع به خَبیر شود.

خبیر. [خ َ] (ع ص، اِ) کشاورز. (از منتهی الارب) (آنندراج) (ناظم الاطباء). اَکّار. حراث. (از اقرب الموارد) (متن اللغه) (تاج العروس) (لسان العرب). ج، خُبَراء: «کجز عقاقیل الکروم خبیرها». (از اقرب الموارد). || مرد با آگاهی بسیار و عالم باﷲ تعالی. (ازمنتهی الارب). || با اطلاع از خبر. عارف بخبر. (از اقرب الموارد) (تاج العروس): لا یُنَبِّئُک َ مِثْل ُ خَبیر. (قرآن 14/35). || پشم شتر و بز. (از منتهی الارب) (آنندراج) (ناظم الاطباء) (اقرب الموارد) (مهذب الاسماء) (تاج العروس):
حتی اذا ما ثارمن خبیرها.
ابوالنجم (از اقرب الموارد).
|| زرع. کشت. (از اقرب الموارد) (از تاج العروس). نبات و گیاه تر. (از منتهی الارب) (ناظم الاطباء) (مهذب الاسماء): نستحلب الخبیر؛ ای نقطع النبات و ناکله. (از منتهی الارب). || کف دهان شتر. (از منتهی الارب) (آنندراج) (ناظم الاطباء) (مهذب الاسماء). || کف. زَبَد. (از اقرب الموارد) (تاج العروس) || آنچه بیفتداز مو. (منتهی الارب) (ناظم الاطباء) نساله الشعر. (از اقرب الموارد) (تاج العروس): بهن خبائر الشعر السقاط. (از اقرب الموارد).

خبیر. [خ َ] (اِخ) نامی از نامهای خدای تعالی. (از اقرب الموارد).