حکم برگزاری جشن تولد در اسلام چیست ؟ آیا حرام است؟

اگر به فکر تولد گرفتن برای خود و یا اعضای خانواده تان هستید اما حکم برگزاری جشن تولد از زبان علما و اسلام را نمی دانید ، در این مطلب درباره آداب این جشن ها بیشتر خواهیم خواند.

حکم برگزاری جشن تولد

پرسش

آیا گرفتن جشن تولد حرام است؟

پاسخ اجمالی

جشن تولد از سنت هاى اسلامی نیست.و در آموزه های اسلامى سفارش نشده است که انسان روز تولد خود را جشن بگیرد.ما نمى خواهیم این سنت تازه را محکوم کنیم، اگر چه واردات کورکورانه سنت هاى دیگران را نمى پسندیم؛ زیرا معتقدیم که سنت ها باید ریشه هایى عمیق در آگاهى امت داشته باشد.اما پس از تحمیل چنین سنتى مى توان در تکامل آن کوشید.مى توان تغییراتى در این سنت پدید آورد که ولادت شخص، مناسبتى براى سپاس و ستایش خدا باشد که او را تا چنین روزى که شروع زندگى اش بوده زنده نگه داشته است.

نیز فرصتى براى اندیشیدن در این که عمرش را در چه راهى صرف کرده است و در باقى مانده عمرش به تصحیح روش و راه زندگى اش بپردازد و به یاد خدا باشد و از او بخواهد که خدایا آینده کارم را نیکوتر از گذشته و نیکوترین کارهایم را عاقبت آن و بهترین روزهایم را روز دیدار خود قرار ده.

بنابر این، برگزاری جشن تولد برای خود و یا فرزندان، اگر همراه با اسراف و مسائل خلاف شرع؛ مانند نواختن آهنگ های حرام، رقص و… نباشد، به نظر می رسد اشکالی نداشته باشد.

پاسخ تفصیلی حکم جشن تولد گرفتن

جشن تولد از سنت هاى اسلامی نیست.و در آموزه های اسلامی سفارش نشده است که انسان روز تولد خود راجشن بگیرد.حتى مسئله گرامى داشت تولد بزرگان اگر چه آثار و برکات مثبتی دارد اما در تاریخ عربى و شرقى ما واقعیت نداشته است.خداى سبحان نیز جز دو مورد از تولد پیامبرانش سخن نگفته است.یکى در مورد موسى (ع) براى روشن کردن لطف خود نسبت به او و کرامتى که ویژه او نمود و او را از فرعون نجات داد و در محیط خانواده او پرورش داد: “فَالْتَقَطَهُ آلُ فِرْعَوْنَ لِیَکُونَ لَهُمْ عَدُوًّا وَ حَزَناً… “؛[۱] پس خاندان فرعون، او را [از آب] برگرفتند تا سرانجام، دشمنِ [جان] آنان و مایه اندوهشان باشد.

دوم میلاد مسیح (ع) است به عنوان مظهرى از مظاهر قدرت خدا.اما خدا در باره تولد ابراهیم (ع) یا هیچ یک از دیگر پیامبران سخن نگفته است؛ زیرا این که انسان در زمان معینی به دنیا آمده باشد، ارزشى براى او نیست.از این رو در شرع اسلام، هیچ سفارشى وجود ندارد که مردم را به جشن تولد پیامبر یا امام و یا دیگران تشویق کرده باشد.

مسلمانان در این مسئله از تمدن هاى دیگر تقلید کرده اند که میلاد پیامبرانشان را جشن مى گیرند، چنان که مسیحیان، میلاد بزرگان و ادیبان و هنرمندانشان را هر ساله جشن مى گیرند و حتى مبدأ تاریخ را میلاد مسیح قرار داده اند، در حالى که مسلمانان – به جاى میلاد-، هجرت پیامبر خود را مبدأ تاریخ قرار داده اند.

تولد بزرگان در دین

البته، ما در این مسئله موضع منفى نداریم؛ چرا که ما در تقلید از این گونه سنت ها و جشن گرفتن میلاد بزرگان، زیانى نمى بینیم؛ زیرا این کار مردم را از طریق بزرگ داشت و جشنی که برپا می کنند با آموزه ها، تلاش، رسالت و اخلاق بزرگان و پیشوایانشان آشنا مى کند، و به آنها پیوند مى دهد و با تجدید حضور چهره آن بزرگان، به امت و ملت نشاط مى بخشد و مقدمه سرمشق شدن تمام زندگى آنان براى مردم در همه سال مى شود؛ از این رو ما با نظر برخى از گروه های اسلامی که برگزارى جشن براى میلاد پیامبر (ص) را بدعت و حرام مى دانند، موافق نیستیم؛ به دلیل آن که بدعت شامل چنین امورى که مردم مى دانند حکمى از سوى شارع مقدس درباره آن وجود ندارد، نمى شود تا سنتى حرام به حساب آید.[۲]

سنت جشن تولد گرفتن، نتایج مثبتى دارد؛ زیرا با ایجاد پیوند بین ملت و بزرگان دینى اش سبب مى شود که مردم با او زندگى کنند و سیره او را که غنابخش فکر و تجربه رسالت مندانه امت است، مبناى رفتار و زندگى خود قرار دهند.خدا هم نوگرایى در جشن ها و شادى ها و روش هاى زندگى را حرام نکرده است و عمل به چنین سنت هایى همانند به کارگیرى ابزارهاى جدید که همه ما در زندگى از آن بهره مندیم، اشکالى ندارد.

گرفتن جشن تولد حرام است

مسئله جشن تولد گرفتن براى شخصى، حالتى دوستانه و صمیمانه است که در آن شخص به مناسبت ورود خویش به عرصه هستى و یا امتداد وجود خویش را در طول سال به خاطر مى آورد.ما نمى خواهیم به این سنت تازه حمله بریم، اگر چه واردات کورکورانه سنت هاى دیگران را نمى پسندیم؛ زیرا معتقدیم که سنت ها باید ریشه هایى عمیق در آگاهى امت داشته باشد.اما پس از تحمیل چنین سنتى مى توانیم در تکامل آن بکوشیم.مثلا جشن تولد فرزندان، در عین حال مناسبتى براى شکرگذارى به درگاه خداى سبحان بر نعمت وجود و تداوم حیات باشد و فرصتى براى حمد خدا به شیوه اى که امام زین العابدین در استقبال صبح و شب مى گوید: «و هذا یومحادث جدید و هو علینا شاهد عتید، ان احسنّا ودّعنا بحمد، و ان اسأنا فارقنا بذم»؛[۳]

حکم جشن تولد گرفتن

این روزى است نودمیده و روزى است تازه فرا رسیده.بر اعمال ما گواه است.اگر نیکى کنیم ما را وداع کند به ستایش و اگر بدى کنیم از ما جدا شود به نکوهش.

مى توان چنین تغییراتى در این سنت پدید آورد که ولادت شخص، مناسبتى براى سپاس و ستایش خدا باشد که او را تا چنین روزى که شروع زندگى اش می باشد، زنده نگه داشته است. نیز فرصتى براى اندیشیدن در این که عمرش را در چه راهى صرف کرده است و در باقى مانده عمرش به تصحیح روش و راه زندگى اش بپردازد و به یاد خدا باشد و از او بخواهد که: «اللّهم اجعل مستقبل امرى خیراً من ماضیه و خیر اعمالى خواتیمها و خیر ایامى یوم القاک فیه»؛[۴] خدایا آینده کارم را نیکوتر از گذشته و نیکوترین کارهایم را عاقبت آن و بهترین روزهایم را روز دیدار خود قرار ده.

بنابر این، برگزاری جشن تولد برای خود و یا فرزندان، اگر همراه با اسراف و مسائل خلاف شرع؛ مانند نواختنآهنگ های حرام، رقص و… نباشد، به نظر می رسد اشکالی نداشته باشد.

شادی در دین

با توجه به منابع دینی، (قرآن و سیره پیشوایان معصوم)، دین اسلام موافق نشاط و شادی است و آدمی را از تنبلی رهانده، سرزنده و سر حال می سازد. البته این شادی درچهارچوب نگاه تعدیلی معنا می یابد؛ توضیح اینکه:یکم. هدف، غایت، فرجام و آرمانی که اسلام برای بشر ترسیم می کند، فقط خدا است. هدف از زیستن آدمی در این دنیا، بازگشت مختارانه و آزادانه او به اصل خویش است و این یعنی حرکت، صعود و بازگشت به سوی خداوند است. به بیان دیگر، انسان تنزل یافته، باید تلاش کند تا دوباره خود را پاک گرداند و در پرتو پیروی از پیامبران و امامان و عمل به تعالیم آنان به اصل خویش (حاکمیت روح توحید و خدایی شدن)، دست یازد. خداشناسی و فرجام شناسی

——————————————————————————–

[۱]قصص، ۸٫

[۲] در این باره ر.ک: “بدعت نبودن جشن تولد پیامبر(ص) و ائمه(ع)” حوزه نت.

[۳]صحیفه سجادیه، ترجمه، آیتی، عبدالمحمد، تهران، سروش، ص ۶، ۱۳۷۵٫

[۴] برگرفته از پایگاه اطلاع رسانی سید فضل الله، (با دخل و تصرف).

بیشتر بخوانید :

برای نزدیکی به خدا چه اعمالی را باید انجام داد؟