راز طولانی شدن عمر حضرت نوح (ع) چیست ؟
حضرت نوح علیه السلام از پیامبران بزرگ الهی و نخستین پیامبر اولوالعزم است که ره آورد رسالت وی اولین کتاب آسمانی و نخستین شریعت برای بشر بود.(درباره مدت زندگانی و عمر آن حضرت، اقوال مختلفی ذکر شده است که به برخی از آن ها اشاره می شود.
علت طولانی شدن عمر نوح چه بود ؟
علت طولانی شدن عمر نوح، این است که وقتی از خداوند خواست که بلا بر قومش نازل شود. خداوند، روح الامین (جبریل) را با هفت دانه تخم رستنی به سوی نوح فرستاد.
جبرئیل فرمود: ای پیامبر خدا، خداوند تبارک و تعالی می فرماید: اینها بندگان و مخلوقات من هستند، من از بلاهای خود به آنها نازل نمی کنم مگر این که قبلا دعوت را تأکید کنم و حجت را بر آنان تمام نمایم.
پس برگرد قوم خود را دوباره دعوت کن و من حقانیت تو را به آنان نشان می دهم و این دانه ها را در روی زمین بکار. زیرا وقتی که این دانه ها سبز شدند و میوه دادند، فرج و خلاصی تو را فراهم خواهند نمود. پس این موضوع را به مؤمنانی که با تو هستند خبر بده.
نوح آنها را کاشت. وقتی که آنها از زمین روییدند و بزرگ شدند و ساقه و شکوفه دادند، میوه های آنها ظاهر شد. البته بعد از مدت طولانی دوباره خداوند به نوح دستور داد از تخمهای آن درختان بکارد و صبر و تلاش داشته باشد و حجت را بر قومش با این کارها تمام کند.
آن جماعتی که به نوح ایمان آورده بودند، از این موضوع خبردار شدند. دوباره سیصد نفر از آنها از دین نوح برگشتند.
چون گفتند: اگر آنچه که نوح می گوید که خداوند به او وعده داده عذاب نازل خواهد کرد درست باشد، خداوند که زیر قول خودش نمی زند، پس چرا تا حال عذاب نازل نکرده است؟
نوح هر دفعه به پیروانش دستور می داد که از آن دانه ها بکارند. تا این که هفت مرتبه کاشتند و آنها رشد کردند. در این مدت از همان مردمی که ایمان آورده بودند از دین نوح برمی گشتند، تا این که فقط هفتاد نفر مرد در ایمان خود باقی ماندند.
پس خداوند به نوح وحی کرد: ای نوح، حال دیگر روشنایی ظاهر شده، حق برای قوم تو آشکار گشته و هر کس خبث طینت داشت معلوم گردید. حال اگر من در آن هنگام که تو عذاب خواستی کفار را می کشتم ولی آنهایی که بعدا مرتد شدند و آن موقع به تو ایمان آورده بودند، زنده می ماندند.
در آن صورت وعده من به مؤمنان که خالصانه به تو ایمان آورده بودند و به نبوت تو متوسل شده بودند که آنها را روی زمین جانشین خواهیم نمود، درست نبود.
چون من به ضعف ایمان بیشتر آنان آگاه بودم و خبث طینت و سوء نیت آنها را می دانستم، چگونه می توانستم آنها را در روی زمین جانشین خود بکنم و به آنها امن و آرامش بدهم. چون ایمان آنها واقعی نبوده و بعدا وقتی که روی زمین جانشین می شدند، شروع به کشتن مخالفان خود می کردند تا خودشان بقدرت برسند.
وانگهی وقتی که آنها می دیدند که با داشتن نفاق و سوء نیت، خود را داخل مؤمنان کرده اند و کسی آنها را نشناخته، جری می شدند و برادران خود را به دشمنی می کشاندند و برای بدست آوردن ریاست با آنها می جنگیدند.
در آن صورت با بودن آنان میان مؤمنان چگونه آرامش در دین و انتشار امنیت در میان مؤمنان برقرار می شد، نه هرگز چنین وعده تحقیق پیدا نمی کرد.
ولی من نزول عذاب را به تأخیر انداختم تا مؤمنان حقیقی از دیگران شناخته شوند و آنها از ایمانشان برگردند. حالا که این کار تحقق پیدا کرد، من عذاب به قوم تو خواهم فرستاد و تو به کمک ما یک کشتی بزرگ بساز.
آیا سن بالای حضرت نوح (ع) معجزه بود ؟
علامه طباطبایی با اشاره به۹۵۰ سال پیامبری حضرت نوح(ع) قبل از طوفان، عمر حضرت نوح را بسیار طولانی دانسته و براین اعتقاد است که برخلاف آنچه دیگران عنوان کردهاند، این عمرِ طولانی نه معجزه بوده و نه مقدار سال و زمان آن با زمان حال فرق داشته است و ادامه میدهد که عمر نوح به صورت طبیعی طولانی بوده و تاکنون هیچ دلیلی مبنی بر عدم امکان تحقق عمر طولانی ارائه نشده است. (طباطبایی، المیزان،ج۱۰، ص۲۷۱)
این موضوع نشان دهنده این مطلب است که هرچند حضرت نوح سن بالایی داشته اما از سلامتی کامل جسمی برخوردار بوده و مانند یک فرد جوان برای ساخت کشتی کار میکرده است.
علاوه بر این با وجودی که بالارفتن سن، انسان را مستعد بیماری های گوناگون می کند او به این بیماری ها نیز دچار نبوده است.
عمر حضرت نوح (ع)
نوح (ع)، اولین پیامبر از پیامبران اولو العزم است. او نخستین پیامبری است که در زمان او عذاب نازل شده است. نوح حدود ۹۵۰ سال قومش را به یکتا پرستی دعوت کرد اما چون قومش به او ایمان نیاوردند خداوند آنها را به وسیله طوفان عذاب کرد.
نوح به دستور و راهنمایی خداوند برای نجات مؤمنان و همچنین یک جفت از هر نوع حیوان از طوفان، کشتی ساخت. قرآن از نوح به عنوان اولین پیامبر صاحب شریعت و کتاب یاد کرده است.
در سورههای متعددی به نوح و داستان او اشاره شده است، یک سوره قرآن به نام اوست و به دلیل عمر بسیار طولانی، به شیخ الانبیاء مشهور است. برخی برای اثبات طبیعی بودن عمر طولانی امام زمان(ع) به عمر نوح استناد کردهاند.
نوح فرزند نهم از نسل آدم(ع) است. او از نسل لَامک فرزند مَتُّوشَلْخ(مَنُّوشَلْخ)، فرزند ادریس، فرزند یَرْد، فرزند مَهْلَاییل، فرزند قَیْنَن، فرزند أنُوش بن شیث، فرزند آدم(عدر مورد زمان تولد او اختلاف است؛ در برخی از منابع تولد او همزمان با درگذشت حضرت آدم(ع) عنوان شده است.
به عقیده برخی محل زندگی و تولد او بینالنهرین و شهر کوفه بوده استنام اصلی نوح روشن نیست و در منابع مختلف، «عبدالغفار»، «عبدالملک» و «عبدالعلی» آمده استگریه و نوحه نوح برای خودش و در روایتی دیگر، گریه و نوحه ۵۰۰ سالهاش برای نجات و هدایت قومش، علت نامگذاری او به نوح دانسته شده است.
عمر طولانی حضرت نوح
قرآن کریم در آیه ۱۴ سوره عنکبوت، مدت زندگی حضرت نوح قبل از طوفان را ۹۵۰ سال دانسته و چون سخنی از کل عمر نوح به میان نیامده، در خصوص سن او اختلاف است
مدت عمر نوح به عنوان شیخالانبیاء از ۹۳۰ سال تا ۲۵۰۰ سال در منابع تاریخ از جمله تورات مطرح شده است. در مورد اتفاقات دیگری زندگی نوح مانند زمان مبعوث شدن، مدت زمانی زندگی او بعد از طوفان و … همچون مدت زمان عمر او اختلاف فراوانی وجود دارد.
نعمت الله جزایری معتقد است که بنابر بیشتر اخبار معتبر شیعه، عمر نوح (ع) ۲۵۰۰ سال بوده است.علامه طباطبایی نیز عنوان کرده است که بر اساس آیات و همچنین نص صریح قرآن مبنی بر ۹۵۰ سال پیامبری حضرت نوح (ع) قبل از طوفان، نوح عمر بسیار طولانی داشته است و این عمر بر خلاف آنچه دیگران عنوان کردهاند، نه معجزه بوده و نه مقدار سال و زمان آنها با زمان حال فرق داشته است.
او ادامه میدهد، عمر نوح به صورت طبیعی عمری طولانی بوده است و تاکنون هیچ دلیلی مبنی بر عدم امکان تحقق عمر طولانی ارائه نشده است.
تاریخ وفات و محل دفن حضرت نوح
تاریخ وفات حضرت نوح مشخص نیست مدت زمان عمر او بعد از طوفان از ۷۰ سال تا ۶۰۰ سال نقل شده است .
درباره محل دفن حضرت نوح، چندین محل ذکر شده است:
- قریه ثمانین نزدیک کوه جودى در موصل
- نخجوان
- کوه بوذ در هند
- مکه: بین زمزم و رکن و مقام
- کوفه
- کَرَک بعلبک لبنان: در آرامگاهى که منسوب به حضرت نوح(ع) و فرزندش دانسته شده است.
- مغاره قدس، در کنار قبر حضرت آدم و سام و حضرت ابراهیم(ع) و اسحاق و یعقوب(ع).
- نجف در کنار حضرت آدم و امام على(ع).
- نهاوند در استان همدان: بر اساس پژوهشی با عنوان «نوح و نوحاوند»، قبر حضرت نوح (ع) و مکان فرود آمدن کشتی نوح، در نهاوند است.
عمر حضرت نوح طبق روایات آیت الله العظمی مکارم شیرازی
از ظاهر قرآن برمی آید که مقدار ۹۵۰ سال حضور حضرت نوح(ع) در میان قومش، تمام عمر نوح(ع) نبوده است بلکه بعد از طوفان هم مدت دیگرى زندگى کرد که طبق گفته بعضى از مفسران، سیصد سال بود.
اصولاً قوم نوح (ع) عمر طولانى داشتند، و در این میان عمر خود نوح(ع) نیز فوق العاده بوده است.
پاسخ تفصیلی:
پاسخ این سؤال در آیه ۱۴ سوره «عنکبوت» آمده است. خداوند مى فرماید: (ما نوح را به سوى قومش فرستادیم و او در میان آنها هزار سال به جز پنجاه سال، درنگ کرد)؛ «وَ لَقَدْ أَرْسَلْنا نُوحاً إِلى قَوْمِهِ فَلَبِثَ فِیهِمْ أَلْفَ سَنَه إِلاّ خَمْسِینَ عاماً».
تعبیر به «هزار سال الاّ پنجاه سال» ـ در حالى که ممکن بود از اول ۹۵۰ سال بگوید ـ براى اشاره به عظمت و طول این زمان است؛ زیرا عدد «هزار»، آن هم به صورت «هزار سال»، براى «مدت تبلیغ» عدد بسیار بزرگى محسوب مى شود.
ظاهر آیه فوق این است که این مقدار، تمام عمر نوح(علیه السلام) نبود ـ هر چند «تورات» کنونى این عدد را براى تمام مدتِ عمر نوح(علیه السلام) ذکر کرده، بلکه بعد از طوفان هم مدت دیگرى زندگى کرد که طبق گفته بعضى از مفسران، سیصد سال بود.
البته، این عمر طولانى در مقیاس عمرهاى زمان ما بسیار زیاد است و هیچ گاه طبیعى به نظر نمى رسد، ممکن است میزان عمر در آن ایام، با امروز تفاوت داشته، اصولاً قوم نوح، چنان که از بعضى مدارک، به دست مى آید عمر طولانى داشتند، و در این میان عمر خود نوح(علیه السلام) نیز فوق العاده بوده است، ضمناً این نشان مى دهد که ساختمان وجود انسان به او امکان عمر طولانى مى دهد.
مطالعات دانشمندان امروز، نیز نشان داده که عمر انسان حد ثابت و معینى ندارد، و این که بعضى آن را محدود به ۱۲۰ سال، یا کمتر و بیشتر، دانسته اند، کاملاً بى پایه است، بلکه با تغییر شرائط ممکن است کاملاً دگرگون شود.
هم اکنون، به وسیله آزمایش هائى توانسته اند، عمر پاره اى از گیاهان و یا موجودات زنده دیگر را به دوازده برابر عمر معمولى، و حتى در بعضى از موارد، اگر تعجب نکنید به نهصد برابر برسانند! و اگر موفق شوند با همین معیار عمر انسان را افزایش دهند، ممکن است انسان هزاران سال عمر کند.
عمر طولانی، تاخیر افتادن گشایش و فرج مومنان، از بین رفتن همه کافران و جهانی بودن دعوت از جمله شباهتهایی است که در برخی از روایات میان امام زمان(ع) و حضرت نوح بیان شده است. برخی نیز برای طبیعی بودن عمر طولانی امام زمان(ع) به عمر حضرت نوح اشاره کردهاند .