غسل توبه چیست؟ مراحل انجام غسل توبه چگونه است؟

آداب غسل توبه و استغفار

امام صادق (علیه السلام) می‏فرماید:

حقیقت توبه، پشیمانی قلبی است؛ پشیمانی که در عمل خود را نشان می‏دهد که مهم‏ترین نمُود آن انجام واجبات و تدارک و قضای آن چه عمل نشده و ترک محرّمات است. با همین مقدار توبه تحقق پیدا می‏کند. توبه آداب خاصی دارد که باید آن را از مستحبات توبه دانست که عبارتند از:

۱- سه روز روزه گرفتن

امام صادق(علیه السلام ) می‏فرماید:

توبه نصوح که خداوند به آن امر فرموده، روزه گرفتن روز چهارشنبه و پنج‏شنبه و جمعه است.

۲- غسل توبه

پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله) می‏فرماید:

بنده ‏ای نیست که گناهی کند (هر چه و هر اندازه که باشد) سپس پشیمان شود و توبه کند مگر این که خداوند به مغفرت و آمرزش به او نظر کند، سپس پیامبر به شخصی که می‏خواست توبه کند فرمود: «برخیز و غسل کن و برای خدا سجده نما».

۳- خواندن دو یا چهار رکعت نماز

امام صادق (علیه السلام) می‏فرماید:

«هر بنده‏ ای که گناهی کرد، پس برخیزد و طهارت کند (وضو بگیرد) و دو رکعت نماز بخواند و از خداوند طلب آمرزش نماید، بر خدا است که توبه‏اش را بپذیرد، چون خود فرموده ‏است: هر کس کار زشتی کند یا به خودش ستم نماید، پس استغفار کند، خدا را آمرزنده و مهربان می‏یابد».

اگر کسی این عمل را در غیر این ماه به ‏جا آورد، چگونه است؟

مثل همان است که بیان کردم. این کلمات را جبرئیل در شب معراج به من یاد داد.

در روز یکشنبه ماه ذی القعده رسول‏ خدا(صلی الله علیه و آله) به یارانش فرمود:

کیست که بخواهد توبه کند؟ گفتند: همه می‏خواهیم توبه کنیم، حضرت فرمود: غسل کنید و وضو بگیرید و چهار رکعت نماز بخوانید. در هر رکعت پس از حمد، سوره قل هو الله را سه مرتبه و قل اعوذ برب الناس و قل اعوذ برب الفلق را یک مرتبه بخوانید، پس هفتاد مرتبه استغفار کنید و آخرش بگویید:

لا حول و لا قوه الا باالله العلی العظیم، نیز این دعا را بخوانید: یا عَزِیزُ، یا غَفّارُ، اغْفِرلی ذُنُوبِی وَ ذُنُوبَ جَمِیعِ الْمُؤْمِنینَ وَ الْمُؤْمِناتِ فانه لا یغْفِرُ الذُّنُوبَ اًّلاّ أنْتَ ؛ هر کس از امت من این عمل را به‏ جا آورد، از آسمان ندا می‏شود که توبه‏ات پذیرفته و گناهانت آمرزیده شد.

دعاهای توبه

مناسب است کسی که می‏خواهد توبه کند، دعاهای توبه‏ای را که از ائمه معصومین وارد شده‏ است، به ویژه دعاهای صحیفه سجادیه، مخصوصاً دعای ۳۱ و یا مناجات خمسْ عشر، به‏ خصوص مناجات تائبین را بخواند.

استغفار (درخواست بخشش)

قرآن مجید می‏فرماید: «وَ یا قَوْمِ اسْتَغْفِرُوا رَبَّکمْ ثُمَّ تُوبُوا اِلَیهِ؛ ای قوم، از خدا آمرزش بخواهید، سپس به سوی او توبه کنید».

غسل توبه همانند دیگر غسل ها است.فقط نیتش فرق داره.

غسل، برای توبه مستحب است. البته توبه یک وقت از کفر و شرک است، یک وقت از فسق. اگر از کفر و شرک باشد، دلیلی هست که دلالت می‌کند غسل برای توبه مستحب است، چون بعضیها که در صدر اسلام ایمان می‌آوردند وجود مبارک پیغمبر(صلّی الله علیه و آله و سلّم) به آنها می‌فرمود که برخیزید و غسل بکنید. حضرت به حنفی و قیس‌بن‌عاصم وقتی مسلمان شدند دستور غسل داد.

شیخ طوسی(رضوان الله علیه) در تهذیب این حدیث را از امام صادق(سلام الله علیه) نقل کرد که مردی آمد حضور امام ششم(سلام الله علیه) عرض کرد: من همسایه‌هایی دارم، اینها نوازنده‌هایی دارند [که] اهل غِنا هستند. گاهی برای قضای حاجت مثلاً، جایی که می‌روم آنجا می‌نشینم و این صداها را گوش می‌دهم.

حضرت فرمود این کار را نکن، این شخص گفت من که با پای خودم برای شنیدن آن صدا نرفتم، حضرت فرمود خدا فرمود: ﴿إِنَّ الْسَّمْعَ وَالْبَصَرَ والفُؤادَ کُلُّ أُوْلئِکَ کَانَ عَنْهُ مَسْؤُولاً﴾[سورهٴ اسراء، آیهٴ گرچه با پا برای آن کار نرفتی ولی گوش هم باید گناه نکند.

بعد آ‌ن شخص به حضرت عرض کرد: گویا من این آیه را نشنیدم نه از عربی و نه عجمی، من آن کار را ترک می‌کنم و استغفار می‌کنم.

حضرت فرمود که «فاغتسِل و صلِّ ما بدا لک فلقد کنتَ مقیماً علی أمر عظیم ما کان أسْوَأَ حالَک لو متَِّ علی ذلک اسْتغفِرِ الله وَسَلْهُ[در تهذیب الاحکام «وَاسْأَلْهُ» آمده است.] التوبهَ من کلّ ما یَکرَه فإنّه لا یکره إلاّ القبیح و القبیحَ دَعْهُ لأهله فإنّ لکلٍّ أَهْلاً»[تهذیب الاحکام، ج ۱، ص ۱۱۶.]؛ فرمود بلندشو، غسل بکن، نماز بخوان، استغفار بکن، توبه بکن و از هر چه خدا بدش می‌آید توبه بکن.