فلسفه‌ی وجود قدرت چشم زخم در انسان‌ها چیست؟
فلسفه وجود قدرت چشم زخم در انسان چیست؟ می‌دانیم هر قوه‌ای در انسان باید فلسفه‌ای وجودی داشته باشد که تنها با افراط و تفریط در آن قوه، انسان ضرر یا خسارت ببیند. پرسش آن است که انرژی که از طریق چشم از انسان ساطع می‌گردد چه فایده یا کاربردی دارد که بگوییم تنها در وجه منفی آن به چشم‌زخم تبدیل می‌شود؟!
قدرت چشم زخم
چشم‌زخم نیرویی است که در برخی انسان‌ها وجود دارد. البته این نیرو دارای شدت و ضعف است و شاید در تمام انسان‌ها به صورت بالقوه یا ضعیف موجود باشد. شناخت ماهیت و فلسفه‌ی وجودی این نیرو، مشکل است و به گونه‌ای باید اعتراف کرد ماهیت و حقیقت آن برای ما نامعلوم و از نیروهای مرموز است، ولی می‌توان گفت نیرویی است که غالبا با چشم در ارتباط است هر چند ممکن است بدون دخالت چشم نیز محقق شود؛ در مورد منشأ این نیرو می‌توان گفت؛ منشأ آن توجه افراطی روح و نفس به چیزی و به اصطلاح غور و فرو رفتن در موضوعی است که به گونه‌ای که از آن‌چیز به شگفت آید و تعجب کند. البته ممکن است همراه با حسادت و خباثت باشد، یا حسادتی و خباثتی در کار نباشد، بلکه بر عکس همراه با محبت باشد. در مورد فلسفه‌ی وجودی آن شاید بتوان گفت؛ وجود این نیرو حکایت از توان‌مندی بالای انسان می‌کند که بدون دخالت دست و پا و دیگر اعضای فیزیکی میتواند در فیزیک جهان اثر بگذارد؛ بنابراین انسان اگر توجه کند میتواند به جای بکارگیری(تعمق و تمرکز) این نیرو در جهت تخریب و جنبه‌های منفی، جهت فکر و روح را عوض کرده و از آن در راه آبادانی و ترقی استفاده کند؛ شاید به همین دلیل در روایات توصیه شده تا بعد از هر شگفتی، به جای آنکه جهت روح را به سمت چشم‌زخم روانه کند، یاد و ذکر خدا را پیشه کند و از این رو باید گفت که «قوت تمرکز روح بر یک چیز» قدرتی است که به انسان هدیه داده شده و وجه مثبت آن غرق‌شدن در یاد خدا است و وجه منفی آن نیز چشم زخم است:
رسول خدا(ص) میفرماید: «چشم‌زخم حق است، هر کسی از چیزی درباره برادرش به شگفت آمد، باید در آن خدا را یاد کند؛ بی‌گمان اگر خدا را یاد کند، چشم وی به برادر مسلمانش آسیبی نخواهد رساند».[۱]
در حدیثی امام صادق(ع) برای در امان ماندن از چشم‌زخم سفارش می‌کند که سه بار ذکر «ما شاءَ اللَّهُ لا قُوَّهَ إِلَّا بِاللَّهِ الْعَلِیِّ الْعَظِیمِ» گفته شود.[۲]
پیامبر اکرم(ص) برای درمان بیماری امام حسن و امام حسین(ع) که در اثر چشم‌زخم بیمار شده بودند به توصیه جبرئیل(ع) از این حرز استفاده کرد: «اللَّهُمَ یَا ذَا السُّلْطَانِ الْعَظِیمِ وَ الْمَنِ الْقَدِیمِ وَ الْوَجْهِ الْکَرِیمِ یَا ذَا الْکَلِمَاتِ التَّامَّاتِ وَ الدَّعَوَاتِ الْمُسْتَجَابَاتِ عَافِ الْحَسَنَ وَ الْحُسَیْنَ مِنْ أَنْفُسِ الْجِنِّ وَ أَعْیُنِ الْإِنْسِ».[۳]
در احادیث دیگری گفتن «تبارک الله احسن الخالقین، اللهم بارک فیه»[۴] و نوشتن سورههای حمد، توحید، ناس، فلق و آیه‌الکرسی بر روی کاغذ و همراه داشتن، توصیه شده است.[۵]، [۶]
[۱]. ابن حیون، نعمان بن محمد مغربی، دعائم الإسلام و ذکر الحلال و الحرام و القضایا و الأحکام، محقق، مصحح، فیضی، آصف، ج ۲، ص ۱۴۱، قم، مؤسسه آل البیت علیهم السلام، چاپ دوم، ۱۳۸۵ق. الْعَیْنُ حَقُ وَ الْفَأْلُ حَقٌّ فَإِذَا نَظَرَ أَحَدُکُمْ إِلَى إِنْسَانٍ أَوْ إِلَى دَابَّهٍ أَوْ إِلَى شَیْءٍ حَسَنٍ فَأَعْجَبَهُ فَلْیَقُلْ آمَنْتُ بِاللَّهِ وَ صَلَّى اللَّهُ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ فَإِنَّهُ لَا تُضِرُّ عَیْنُه»
[۲]. طبرسی، حسن بن فضل، مکارم الاخلاق، ص ۳۸۶، قم، شریف رضی، چاپ چهارم، ۱۴۱۲ق.
[۳]. ابن طاووس، على بن موسى، المجتنى من الدعاء المجتبى، محقق، مصحح، کرمانى، ابوطالب، محرر، محمد حسن، ص ۲۸، قم، دار الذخائر، چاپ اول، ۱۴۱۱ق.
[۴]. قرطبی، محمد بن احمد، الجامع لأحکام القرآن، ج ۱۰، ص ۲۲۷، تهران، ناصر خسرو، تهران، چاپ اول، ۱۳۶۴ش.
[۵]. مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، ج ۶۰، ۲۵ – ۲۶، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، چاپ دوم، ۱۴۰۳ق.
[۶]. «راه های جلوگیری از چشم زخم»، ۷۵۳۴؛ «چشم زخم از نگاه قرآن و روایات»، ۳۱۴۸؛ «دفع چشم زخم»، ۱۵۰۵.
منبع: اسلام کوئیست
